Tìm kiếm: cói

Với niềm đam mê, gắn bó với nghề cói, ông Phạm Đăng Khuyến, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Thành Hóa đã góp phần làm sống lại nghề truyền thống của địa phương, đồng thời tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Vài năm gần đây, khi nghề thủ công mỹ nghệ làm bằng cói đã dần bão hòa, các chủ doanh nghiệp đã tìm hướng đi mới cho mình tại các thị trường châu Âu, châu á với các sản phẩm làm từ bèo bồng, do chất lượng bền, đẹp và đặc biệt thân thiện với môi trường. Cũng từ đó, nghề đan bèo bồng song hành phát triển cùng nghề đan hàng cói và đang có xu hướng phát triển ổn định và bền vững hơn.

Kim Sơn - vùng đất nổi tiếng với công trình Nhà thờ đá Phát Diệm có kiến trúc độc đáo, còn là nơi có làng nghề cói gắn bó với vùng đất này kể từ thuở khai hoang, lấn biển.

Kim Sơn là huyện đồng bằng ven biển của tỉnh Ninh Bình. Diện tích đất tự nhiên của huyện là 21.327 ha; dân số trên 180.000 người, có 2 tôn giáo chính là Phật giáo và Công giáo, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, nuôi trồng thủy, hải sản và tiểu thủ công nghiệp, với 20 làng nghề cói mỹ nghệ truyền thống.

Yên Khánh hiện có 7 làng nghề được công nhận là làng nghề truyền thống với 100 doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất, kinh doanh đăng ký hoạt động sản xuất các sản phẩm chủ yếu là cói, bèo bồng, các sản phẩm bún, miến, bánh đa, giò chả, bánh các loại.

Ninh Bình là tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, lại có nhiều ngành nghề thủ công mỹ nghệ. Theo thống kê của Sở Công thương, hiện toàn tỉnh có 76 làng nghề truyền thống được UBND tỉnh công nhận đạt tiêu chí. Có những làng nghề phát triển hàng trăm năm nay như: Làng nghề thêu ren Ninh Hải, chế tác đá mỹ nghệ Ninh Vân, các làng nghề cói Kim Sơn... Các làng nghề sẽ là điểm đến của du khách để tìm hiểu các sản phẩm tinh xảo được chế tác khéo léo bằng thủ công gắn với lịch sử của các làng nghề, đồng thời hỗ trợ để nâng cao giá trị các tuyến, tour du lịch của tỉnh.

Xác định đào tạo nghề là khâu then chốt hướng tới giảm nghèo bền vững, những năm qua, huyện Yên Khánh đã tập trung làm tốt công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Trong giai đoạn 2016-2020, huyện phấn đấu đào tạo 70 lớp với hơn 2.000 học viên, tập trung vào các nghề may công nghiệp, đan bèo bồng, bẹ chuối, cói xuất khẩu, nuôi gà, trồng nấm, trong đó ưu tiên đào tạo nghề cho các xã xây dựng nông thôn mới.

"Hằng ngày tôi thường bắt đầu đan từ 7 giờ sáng, nghỉ trưa 2 tiếng rồi lại tiếp tục làm đến khoảng 4 giờ chiều thì nghỉ để làm việc nhà. Bình quân, một ngày tôi đan được 10-12 cái “ró” (các loại làn, bị, túi...) loại nhỏ; 5-6 cái to hoặc cải màu... Hôm ít bù hôm nhiều, được chừng 180-200 nghìn đồng tiền công/ngày. Nghề này không vất vả nắng mưa, mùa vụ mà thu nhập so ra còn cao hơn nhiều nghề khác, nhất là so với trồng lúa, chăn nuôi nên giờ xã này có rất nhiều người làm nghề”. Vừa làm, bà Triệu Thị Vân, năm nay 72 tuổi, đội 15, xóm Đồng Mỹ, xã Nghĩa Lợi (Nghĩa Hưng) vừa trò chuyện với chúng tôi về nghề đan cói của địa phương.

Để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh và tạo dựng thương hiệu trên thị trường hàng thủ công mỹ nghệ chiếu cói, thời gian qua, Công ty TNHH xuất khẩu và đầu tư Thành Hóa (Yên Khánh) đã không ngừng đổi mới phương thức quản lý, kinh doanh, xây dựng uy tín, khẳng định thương hiệu trên thị trường, qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.

Theo thống kê, đến hết năm 2016 trên địa bàn tỉnh có 7 cụm công nghiệp (CCN) đã đi vào hoạt động gồm có: CCN Yên Ninh, CCN Ninh Vân, CCN Ninh Phong, CCN Sơn Lai, CCN Phú Sơn, CCN Mai Sơn và CCN Đồng Hướng. Các CCN trên đã thu hút 167 dự án đầu tư thuộc các ngành nghề sản xuất khác nhau như: sản xuất kim loại, sản xuất cói, chế tác đá, gỗ, chế biến nông sản và các dịch vụ kinh doanh khác.

Trong 150 sản phẩm tiêu biểu từ các làng nghề truyền thống được các đơn vị sản xuất mang đến trưng bày, giới thiệu mẫu làm quà lưu niệm cho khách du lịch trong đợt bình chọn do Sở Du lịch tổ chức thì Công ty TNHH Đổi Mới đã có tới 50 sản phẩm. Gian trưng bày vượt trội về số lượng của Công ty đã tạo ấn tượng mạnh, nhất là sự tinh xảo và đa dạng mẫu mã các sản phẩm làm từ nguyên liệu khá dồi dào ở tự nhiên, lại thân thiện với môi trường với nguyên liệu từ cây cói, bèo tây, đay…

Ngày 26/8, Hội Phụ nữ tỉnh phối hợp với một số doanh nghiệp kết nghĩa theo Quyết định số 140-QĐ/TU của BTV Tỉnh ủy đã tổ chức cho các cán bộ, hội viên phụ nữ xã Ninh Hòa, huyện Hoa Lư đi tham quan thực tế, học tập mô hình đan cói, bèo bồng tại huyện Kim Sơn.

Ngày 5/8, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh phối hợp với Công ty TNHH Quốc tế 1/5, Công ty TNHH Đổi Mới và xã Ninh Hòa (Hoa Lư) tổ chức khai giảng lớp dạy nghề đan cói, bèo bồng cho 90 học viên là lao động nông thôn tại địa phương.

Tỉnh ta được biết đến là địa phương có nhiều danh lam thắng cảnh, các khu, điểm du lịch đẹp và những mặt hàng nông sản, hàng thủ công mỹ nghệ nổi tiếng như dê núi, cơm cháy, rượu Kim Sơn, cói Kim Sơn, đá mỹ nghệ Ninh Vân, cá Tràu tiến vua, cá rô Tổng Trường... Việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho những sản phẩm mạnh, đặc trưng của địa phương sẽ nâng cao giá trị, thương hiệu của sản phẩm và góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Tiền thân từ các tổ sản xuất hàng cói, may thảm, xay xát... nhỏ lẻ từ thập niên 60 của thế kỷ trước, đến nay, HTX chiếu cói xuất khẩu Đại Đồng, xã Kim Chính, huyện Kim Sơn đã ngày một lớn mạnh, tạo việc làm và thu nhập cho gần 1.000 lao động địa phương. Doanh thu năm 2015 của Công ty là 15 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước 1,1 tỷ đồng.

Trong tình hình hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn nhưng Công ty TNHH sản xuất và đầu tư Thành Hóa chuyên sản xuất, chế biến hàng thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu cói, bèo ở xã Khánh Nhạc, huyện Yên Khánh đã không ngừng đổi mới mẫu mã, đảm bảo chất lượng sản phẩm khi xuất ra thị trường. Bên cạnh đó, Công ty còn thu hút và tạo việc làm cho nhiều lao động ở địa phương với mức thu nhập ổn định.

Ngày 23/6, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Trung tâm phát triển doanh nghiệp nông thôn Việt và Công ty TNHH Nghiên cứu, ứng dụng và quản lý KHCN trí tuệ Việt Nam tổ chức hội nghị công bố văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm: Cói mỹ nghệ Kim Sơn, đá Ninh Vân, cá Tràu tiến Vua.

Một trong những mô hình được Hội phụ nữ huyện Kim Sơn giới thiệu về nghị lực vượt khó vươn lên phát triển kinh tế gia đình và tạo việc làm cho nhiều chị em phụ nữ phải kể đến mô hình sản xuất chiếu cói bằng máy của chị Phạm Thị Tam, xóm 2, xã Tân Thành (Kim Sơn).

Đối với huyện Kim Sơn, tiểu thủ công nghiệp đã trở thành một nghề truyền thống với lịch sử lâu đời. Trong 185 năm quai đê lấn biển, những bãi bồi màu mỡ mênh mông đã trở thành nơi cung cấp nguồn nguyên liệu để nghề chế biến sản phẩm cói phát triển không ngừng. Đến năm 2014, những làng nghề cói của Kim Sơn đã có một nghệ nhân cói đầu tiên được công nhận, đó là ông Nguyễn Ngọc Thạch ở xóm 3, xã Yên Mật.

Sản xuất, chế biến hàng thủ công mỹ nghệ từ cây cói không chỉ là biện pháp xóa nghèo mà đã làm giàu cho hàng nghìn hộ dân ở khắp các làng, xã của huyện Kim Sơn. Tuy nhiên, so với hơn chục năm trước, giá trị các mặt hàng cói đang bị giảm mạnh, có phần trầm lắng, "sự nhộn nhịp chỉ còn bằng sáu phần mười" - một doanh nhân chuyên về hàng cói ngậm ngùi.

Về huyện Kim Sơn, tôi tìm đến người có biệt danh Vinh "còi" - chủ cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ Kim Thành. Không chịu cảnh nghèo khó, với niềm đam mê nghề cói, người đàn ông có dáng người thấp nhỏ, gầy gò Nguyễn Văn Vinh nay đã trở thành ông chủ doanh nghiệp, tạo việc làm cho hàng trăm lao động, đưa các sản phẩm làm từ bèo bồng khô, đay, cói chẻ... xuất ngoại.

Nâng cao năng lực sản xuất các sản phẩm từ cói xuất khẩu, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh giảm chi phí sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho lao động địa phương và giảm ô nhiễm môi trường là hiệu quả của đề án hỗ trợ "Nâng cao năng lực sản xuất các sản phẩm từ cói" được Liên minh HTX tỉnh phối hợp hỗ trợ xây dựng cho thành viên tại Xí nghiệp tập thể chiếu cói Đại Đồng (Kim Chính - Kim Sơn).

Khánh Thịnh (Yên Mô) là một xã nghèo, thuần nông với diện tích tự nhiên 423,4 ha, 1292 hộ, 4018 nhân khẩu. Toàn xã có 308,3 ha đất nông nghiệp, trong đó đất trồng lúa là 289,9 ha…nên ngành nghề chính của người dân nơi đây là canh tác lúa nước. Ngoài ra còn có thêm một số nghề khác như: nề, vặn cún rơm, cói bèo…nhưng quy mô nhỏ.

Nghề chế biến cói đã có từ rất lâu và nghề gắn liền với cây lúa, đánh bắt thủy, hải sản để nuôi sống người dân Kim Sơn (Ninh Bình) quê tôi. Với nguồn nguyên liệu tại chỗ dồi dào, nguồn lao động cần cù, sáng tạo, hơn 60 năm qua, trên địa bàn huyện Kim Sơn đã hình thành nhiều cơ sở chế biến cói, tạo việc làm và thu nhập, góp phần từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng nghìn người dân Kim Sơn.

Ngày 19/3, Sở Khoa học&Công nghệ Ninh Bình đã phối hợp với Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp nông thôn Việt - VietED tổ chức hội thảo bình chọn logo và góp ý quy trình sản xuất, quy chế sử dụng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm cói của huyện Kim Sơn. Đây là nội dung nằm trong khuôn khổ dự án: "Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể "Kim Sơn" dùng cho các sản phẩm làm từ cói của huyện Kim Sơn. Dự án do Sở KH&CN Ninh Bình chủ trì thực hiện.