Tìm kiếm: phát huy giá trị

Tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 18 (AMME-18) tổ chức ngày 3/9 tại Langkawi (Malaysia), cùng với Vườn Quốc gia Pù Mát (Nghệ An) và Khu bảo tồn Văn hóa-Thiên nhiên Đồng Nai, Vườn Quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình) đã chính thức được công nhận là Vườn Di sản ASEAN. Không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị sinh thái của khu vực ven biển châu thổ sông Hồng, việc được vinh danh Vườn Di sản ASEAN còn mở ra cơ hội để Ninh Bình thúc đẩy du lịch sinh thái, phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường tại địa phương và khu vực đồng bằng Bắc Bộ.

Du lịch nông thôn đang trở thành hướng đi hiệu quả, giúp các địa phương trong tỉnh khai thác tiềm năng làng nghề, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế. Các mô hình du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng tại các làng nghề kết hợp sản xuất thủ công, văn hóa bản địa và dịch vụ du lịch đã tạo sinh kế ổn định cho người dân và nâng cao sức hấp dẫn điểm đến Ninh Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Với lợi thế kép gồm Vườn Quốc gia Cúc Phương và không gian văn hóa Mường đặc sắc, Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân xã Cúc Phương đang biến tiềm năng thành động lực phát triển. Bằng việc khơi dậy sức mạnh cộng đồng, gắn kết chặt chẽ bảo tồn di sản với phát triển du lịch, Cúc Phương đang nắm chắc “chìa khóa” để tạo nên bước bứt phá toàn diện về kinh tế - xã hội, hiện thực hóa khát vọng xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu.

Khu tưởng niệm Nhà văn, Liệt sỹ Nam Cao tọa lạc tại thôn 1, Hoà Hậu, xã Nam Lý, tỉnh Ninh Bình, không chỉ là nơi an nghỉ và tri ân một nhà văn lớn mà còn là một “Bảo tàng sống” của văn học Việt Nam hiện đại và là điểm nhấn quan trọng trong bản đồ du lịch di sản vùng đồng bằng sông Hồng. Việc phát huy trọn vẹn giá trị di sản Nam Cao đang mở ra hướng mới để xây dựng thương hiệu du lịch văn hóa bền vững cho địa phương.

Những ngày này, công tác chuẩn bị cho Liên hoan văn hoá dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất năm 2025 (sẽ được tổ chức trong tháng 11) đang được triển khai tích cực. Đây là một trong những sự kiện văn hoá quy mô lớn, mang ý nghĩa đặc biệt trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá của vùng đất địa linh nhân kiệt.

Ngày 4/11, trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 200 năm ngày sinh Danh nhân Phạm Thận Duật (1825-2025), UBND tỉnh Ninh Bình và Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam chủ trì, với sự tham gia của Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển (Đại học Quốc gia Hà Nội), Quỹ Giải thưởng Phạm Thận Duật đã tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Danh nhân Phạm Thận Duật - giá trị di sản và giải pháp bảo tồn, phát huy” nhằm phân tích, đánh giá giá trị di sản của Danh nhân Phạm Thận Duật trong tiến trình lịch sử dân tộc Việt Nam; Đề xuất phương hướng, giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Danh nhân Phạm Thận Duật trong sự nghiệp xây dựng văn hóa, kinh tế, xã hội của đất nước nói chung và tỉnh Ninh Bình nói riêng.

Trong nỗ lực chung nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình luôn quan tâm đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, góp phần làm giàu thêm, lan toả các giá trị, thúc đẩy quảng bá hình ảnh Quần thể đến du khách trong nước và quốc tế.

Ngày 27/9, nhân kỷ niệm Ngày Du lịch Quốc tế (27/9) và hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, tại Trung tâm hội nghị quốc tế chùa Bái Đính, UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị Quốc tế “Công tác nghiên cứu khoa học gắn với quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An”.

Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật chùa Cổ Lễ (Ninh Bình) vừa được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt theo Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 10/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ.

Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật chùa Cổ Lễ, xã Cổ Lễ, tỉnh Ninh Bình vừa được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Đây không chỉ là sự ghi nhận cao nhất của Nhà nước về giá trị nổi bật của di tích trong lịch sử, mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch văn hóa, tâm linh, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ninh Bình là vùng đất có bề dày lịch sử và truyền thống văn hiến lâu đời. Nơi đây lưu giữ hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc hòa quyện trong cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ của núi non, sông hồ, hang động lung linh, huyền ảo. Các giá trị văn hóa truyền thống là nguồn lực nội sinh, tiềm năng to lớn để có thể biến di sản thành tài sản, xây dựng thương hiệu văn hóa đặc trưng, khẳng định vị thế vùng đất Cố đô.

Trên địa bàn tỉnh Ninh Bình còn lưu giữ nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo gắn với sinh hoạt tín ngưỡng, lễ hội, tiêu biểu như múa rối Chầu Thánh ở chùa Đại Bi (xã Nam Trực), chùa Cổ Lễ (xã Cổ Lễ) và múa mặt nạ Sơn Quân tại các xã Minh Thái, Ninh Cường. Với sự vào cuộc của các cấp, các ngành và cộng đồng, việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản ngày càng đi vào thực chất, góp phần làm giàu bản sắc văn hóa dân tộc.

Làng Cao Đà, xã Nhân Hà từ lâu nổi danh với nghề mộc truyền thống, chuyên dựng nhà gỗ. Nhiều ngôi nhà gỗ do những người thợ lành nghề ở Cao Đà dựng hiện vẫn được lưu giữ. Làng Cao Đà hiện nay còn lưu giữ khu Đình làng và 22 ngôi nhà gỗ cổ đều có tuổi đời hơn 100 năm. Với những nét độc đáo, tinh tế, cùng những giá trị văn hóa truyền thống được lưu giữ, những ngôi nhà gỗ cổ ở làng Cao Đà đang mở ra một hướng phát triển mới cho người dân nơi đây.

Có thể thấy, làng nghề trong không gian Kinh đô Hoa Lư không chỉ có ý nghĩa về kinh tế mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của các làng nghề này là một yếu tố cốt lõi trong quá trình phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch và kinh tế sáng tạo đương đại.

Xã Xuân Hồng (Ninh Bình) mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Xuân Châu, Xuân Thượng, Xuân Thành và Xuân Hồng cũ (thuộc huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định trước đây), là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa đặc sắc và truyền thống cách mạng anh hùng.

Sau khi thực hiện việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và tổ chức mô hình chính quyền 2 cấp, phường Nam Định (Ninh Bình) được mở rộng với nhiều di sản. Phường hiện có 25 di tích lịch sử - văn hóa được xếp hạng, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt, 9 di tích quốc gia. Chính quyền và nhân dân địa phương đang tập trung bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích, biến di sản thành động lực phát triển văn hóa, du lịch.

Trong quá trình sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, việc sáp nhập các địa phương có chung đặc trưng văn hóa địa lý như Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam mở ra một không gian phát triển rộng lớn, hội tụ nhiều tiềm năng, trong đó nổi bật nhất là hệ thống di sản văn hóa- thiên nhiên phong phú và đặc sắc. Trên nền tảng ấy, việc phát huy giá trị di sản không chỉ là nghĩa vụ bảo tồn, mà còn là động lực chiến lược để kiến tạo mô hình phát triển bền vững, bản sắc, tự cường.

Chiều 23/6, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức Hội thảo tư vấn, phản biện dự thảo Đề án “Phát triển du lịch gắn với các di tích liên quan đến thời Trần trong Quần thể danh thắng Tràng An phục vụ công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản” (Gọi tắt là Đề án).

Đồng bào dân tộc Mường ở Nho Quan có một kho tàng văn hóa phong phú, mang đậm bản sắc dân tộc. Những năm qua, các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã có nhiều nỗ lực để bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tạo điểm nhấn riêng có cho quê hương.

Là một di sản quý không chỉ của riêng Ninh Bình, Hành cung Vũ Lâm là minh chứng cho sự tài tình trong chiến lược quân sự của nhà Trần, thể hiện tầm nhìn sâu rộng trong việc gắn kết giữa chính trị, quân sự và văn hóa, tôn giáo. Do đó, bảo tồn, trùng tu các di tích của Hành cung Vũ Lâm gắn với phát triển hạ tầng du lịch xanh, thân thiện với môi trường sẽ góp phần thu hút du khách trong và ngoài nước, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế địa phương.

Kinh tế di sản và tài nguyên di sản còn khá mới mẻ trong lý luận và khoa học quản lý, song trên thực tiễn việc phát triển kinh tế di sản đã hình thành, phát triển trong quá trình khai thác, phát huy giá trị các di sản lâu nay. Ninh Bình với trữ lượng di sản văn hóa đồ sộ, phong phú, dày đặc, đa dạng về loại hình và niên đại đã và đang được nhân dân bảo tồn, phát huy giá trị, tạo nguồn nội lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế di sản của địa phương.

Trong 2 ngày 6 và 7/4, tại nhà văn hoá thôn Vân Cù, xã Đồng Sơn (Nam Trực) diễn ra chuỗi các hoạt động Ngày hội truyền thống Phở Vân Cù năm 2025 nhằm tôn vinh và phát huy giá trị của nghề phở - niềm tự hào của quê hương Nam Định.

Trung tâm Bảo tồn di tích lịch sử văn hoá Cố đô Hoa Lư đã quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền, quảng bá, đảm bảo việc đón tiếp, phục vụ, hướng dẫn các đoàn khách về tham quan chu đáo nhằm bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hoá Cố đô Hoa Lư.

Ngày 27/2, UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Viện Trần Nhân Tông (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Hội thảo Khoa học “Hành cung Vũ Lâm thời Trần - Vai trò lịch sử và định hướng bảo tồn, phát huy giá trị”.