Nổi bật trong công tác tư tưởng, lý luận là Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy Đảng các cấp đã chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Để nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về những biểu hiện suy thoái theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thuận lợi cho việc "tự soi", "tự sửa" trong tự phê bình và phê bình, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Hướng dẫn số 04-HD/TU ngày 27/4/2018 về "Nhận diện nội dung cơ bản của các biểu hiện suy thoái theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng". Theo đó, đã hướng dẫn từ 27 biểu hiện suy thoái thành 90 biểu hiện cụ thể; đồng thời chỉ đạo in ấn thành sổ tay để phát hành đến tất cả cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ, trở thành cẩm nang để học tập, quán triệt và thực hiện Nghị quyết.
Cùng với đó, thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết và xây dựng chương trình hành động, kế hoạch thực hiện nghị quyết. Căn cứ vào nội dung, tính chất của nghị quyết để mời báo cáo viên cấp trên hoặc do bí thư cấp ủy trực tiếp quán triệt, truyền đạt; nhiều hội nghị học tập, quán triệt được truyền hình trực tiếp để các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên toàn Đảng bộ tham gia học tập. Do được quán triệt nhiều lần, ở nhiều cấp và viết bài thu hoạch, giúp cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc hơn về những nội dung cơ bản của nghị quyết, qua đó thể hiện quyết tâm chính trị cao trong thực hiện.
Bên cạnh đó, tỉnh quan tâm đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Trường Chính trị tỉnh, các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện theo hướng lấy học viên làm trung tâm, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, đổi mới cách ra đề thi, kiểm tra hết môn; tích cực đầu tư trang bị cơ sở vật chất, chăm lo xây dựng đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, cộng tác viên dư luận xã hội và xây dựng được đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội đơn tuyến.
Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới, đạo đức công vụ, văn hóa ứng xử cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp theo hướng gắn đào tạo, bồi dưỡng lý luận với thực tiễn công tác, xử lý các tình huống, đồng thời từ thực tiễn công tác để rút kinh nghiệm, tổng kết, bổ sung về lý luận.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Đặc biệt, đã chỉ đạo triển khai Đề án đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thông tin xấu, độc trên Internet và mạng xã hội giai đoạn 2019-2020 (Ninh Bình là tỉnh sớm nhất chỉ đạo thực hiện Đề án này).
Ban hành Quy chế phối hợp giữa các cơ quan thông tin truyền thông trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí của tỉnh và Chỉ thị về tăng cường chỉ đạo, quản lý, phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trên địa bàn tỉnh; trọng tâm là phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện 'tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ... qua đó giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức đầy đủ, đúng đắn về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những vấn đề mới đặt ra trong thực tiễn hiện nay, góp phần giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị.
Thời gian tới, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy các cấp sẽ đẩy mạnh đổi mới công tác tư tưởng, lý luận của Đảng để tạo sự thống nhất, đồng thuận trong tổ chức thực hiện; tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn. Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; đấu tranh ngăn chặn và từng bước đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Nguyễn Khánh