Hội nghị trực tuyến về chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Tham dự hội nghị có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và 28 tỉnh, thành phố ven biển. Tại điểm cầu Ninh Bình, đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị; cùng dự có lãnh đạo các sở, ngành, địa phương có liên quan.

Sau gần 7 năm (kể từ ngày 23/10/2017) thực hiện nhiệm vụ gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC), đến nay tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả như: Khung pháp lý đã được hoàn thiện; công tác quản lý, theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá ngày càng chặt chẽ. Số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 98,5%.

Việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác được thực hiện chặt chẽ hơn, đến nay đã có 74 cảng cá, điểm lên cá cả nước thực hiện cho tàu cá xuất, nhập bến trên hệ thống. Công tác thực thi pháp luật, xử lý các hành vi khai thác IUU tại một số địa phương đã quyết liệt hơn: Đã khởi tố 11 vụ hình sự, đang điều tra 3 vụ có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự; xử phạt gần 2.900 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản với số tiền trên 93 tỷ đồng, trong đó xử phạt vi phạm liên quan đến VMS trên 32 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế như: Tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp, từ đầu năm đến nay có 55 tàu/378 ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Tình trạng tàu cá ngắt kết nối SMS, vượt ranh giới trên biển xảy ra phổ biến. Việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản đến nay vẫn chưa hoàn thành, cả nước còn trên 15 nghìn tàu "3 không" là không đăng ký, không đăng kiểm, không được cấp giấy phép khai thác.

Đối với tỉnh Ninh Bình, toàn tỉnh có 64 tàu cá khai thác hải sản. 100% số tàu đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký, cấp giấy phép khai thác và hoàn thành việc đánh dấu tàu cá theo quy định. 8 tàu cá có chiều dài trên 15m khai thác xa bờ đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Hiện, tỉnh không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về khu vực, vùng cấm khai thác. Tuy nhiên, khó khăn của Ninh Bình là các tàu cá chủ yếu là tàu nhỏ, hoạt động vùng lộng và vùng ven bờ, neo đậu tại các luồng lạch (do không có cảng cá) nên việc quản lý các tàu này còn gặp khó khăn.

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá tình hình, chỉ ra những tồn tại và phân tích nguyên nhân, đề ra mục tiêu, nhiệm vụ thời gian tới. Nhiều ý kiến cho rằng cần kiên quyết, mạnh tay hơn nữa trong công tác xử lý các vi phạm.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, địa phương để xảy ra tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp; vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý thực thi pháp luật để xảy ra vi phạm.

Để tháo gỡ được "thẻ vàng" sau khi đoàn Thanh tra của EC làm việc lần thứ 5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp với các địa phương điều tra, khởi tố, xét xử nghiêm khắc 100% các vụ việc vi phạm liên quan đến tàu cá đi khai thác bất hợp pháp vùng biển nước ngoài, ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị kết nối VMS.

Bộ Nông nghiệp và PTNT tiếp tục tổ chức các đoàn công tác chuyên biệt kiểm tra, giám sát tình hình triển khai các quy định chống khai thác IUU tại các địa phương; tham mưu đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xử lý nghiêm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân, lực lượng chức năng có liên quan không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ, để xảy ra sai phạm, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU; chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng kỹ lưỡng chương trình, kế hoạch nội dung tổng thể làm việc với Đoàn thanh tra của EC lần thứ 5.

Bộ Quốc phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát các vùng biển giáp ranh ngăn chặn, xử lý kịp thời các tàu cá có dấu hiệu vi phạm bất hợp pháp vùng biển nước ngoài; chỉ đạo lực lượng biên phòng các tỉnh nghiêm túc thực hiện kiểm soát tàu cá xuất nhập bến, kỷ luật nghiêm các đồn, trạm để tàu cá không đủ điều kiện tham gia vào hoạt động khai thác thủy sản.

Bộ Ngoại giao chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại các nước có liên quan kịp thời thu thập thông tin nước sở tại bắt giữ tàu cá của ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác bất hợp pháp, cung cấp kịp thời cho lực lượng chức năng trong nước điều tra, xử phạt nghiêm theo quy định.

Bộ Tư pháp nghiên cứu, tham mưu bổ sung thẩm quyền xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản đối với các Chi cục thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT có trách nhiệm quản lý nhà nước về thủy sản, thực hiện chức năng, nhiệm vụ về kiểm ngư theo quy định của pháp luật, hoàn thành báo cáo Thủ tướng trong tháng 9/2024.

 Nguyễn Lựu-Anh Tuấn