Sáng tạo không gian đọc thân thiện – Hướng mới cho văn hóa đọc bền vững

Nuôi dưỡng thói quen học và đọc

Không lựa chọn những chi tiết trang trí cầu kỳ hay góc “check-in” bắt mắt, Trung tâm Tiếng Anh Artemis English (phường Phủ Lý) lại tạo điểm nhấn rất riêng bằng một không gian đọc sách mở ngay tại sảnh chờ. Với các kệ sách gỗ đơn giản nhưng ngay ngắn, chứa khoảng 5.000 đến 6.000 đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực, đây không chỉ là nơi chờ đợi đến giờ học, mà đã trở thành điểm đến thân quen với học viên, cũng như nhiều bạn trẻ yêu sách trong khu vực. Không gian đọc tại Artemis English được thiết kế nhẹ nhàng, thân thiện với vài bộ bàn ghế phục vụ nhu cầu đọc sách, học nhóm hoặc thư giãn. Sách ở đây rất phong phú: từ văn học, truyện thiếu nhi, truyện khám phá, lịch sử, địa lý cho tới khoa học kỹ thuật… Đáng chú ý, có đến 80% đầu sách là sách ngoại ngữ, chủ yếu bằng tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Trung, được tuyển chọn kỹ lưỡng, phù hợp với độ tuổi, trình độ và mối quan tâm của học sinh trung tâm cũng như thanh thiếu nhi trên địa bàn.

Nguồn sách của Artemis English được gây dựng chủ yếu từ sưu tầm cá nhân. Đây không chỉ là nỗ lực làm phong phú tài nguyên đọc, mà còn thể hiện tâm huyết với việc tạo lập văn hóa học tập chủ động, toàn diện cho học viên. Anh Trần Quang Thiện, Giám đốc Trung tâm Artemis English cho biết: “Chúng tôi không muốn sảnh chờ chỉ là nơi chờ đợi đơn thuần, nhàm chán. Việc đưa sách vào không gian sinh hoạt hàng ngày giúp học viên chủ động tiếp cận tri thức, hình thành thói quen đọc và rèn luyện tư duy bằng ngôn ngữ mình đang học. Việc đọc sách mang lại giá trị thiết thực, không chỉ trong tiếp thu kiến thức mà còn ở khả năng suy nghĩ độc lập, phản biện và mở rộng vốn từ”.

Việc đọc sách cũng được tích hợp vào chương trình đào tạo. Trung tâm thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu về sách, trong đó giáo viên giữ vài trò định hướng, giới thiệu các đầu sách phù hợp; học viên sau đó sẽ tự nghiên cứu, dịch một đoạn yêu thích trong sách hoặc viết tóm tắt nội dung bằng tiếng Anh. Những buổi thảo luận nhỏ được tổ chức sau đó, giúp các em rèn kỹ năng trình bày, phản hồi và chia sẻ suy nghĩ bằng ngoại ngữ.

Ngoài ra, trung tâm còn có hoạt động tặng sách cho học viên có thành tích học tập tốt, như một cách khích lệ việc đọc và lan tỏa giá trị tri thức. Với cách làm này, Artemis English không chỉ tạo nên một không gian học tập hiệu quả, mà còn góp phần nuôi dưỡng văn hóa đọc trong giới trẻ. Thiết kế sảnh chờ thành không gian đọc là một giải pháp sáng tạo và định hướng giáo dục ý nghĩa, giúp người học gắn bó với ngôn ngữ, khám phá tri thức và biến mỗi buổi học thành trải nghiệm đầy cảm hứng.

Không gian kết nối di sản và tri thức

Trong nhịp sống hiện đại nhiều biến động, Nhà triển lãm Ba ngàn Art (phường Hoa Lư) hiện lên như một khoảng lặng đặc biệt, không chỉ là điểm đến của những người yêu sách, mà còn là một không gian triển lãm văn hóa, nơi sách và di sản cùng song hành, tôn vinh chiều sâu tri thức và bản sắc dân tộc.

Khác với thư viện truyền thống hay hiệu sách thông thường, Ba ngàn Art được kiến tạo như một không gian văn hóa ứng dụng: ở đó, mỗi cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn được nhìn nhận như một tác phẩm triển lãm, một dấu tích văn hóa mang tính lịch sử và thẩm mỹ. Những kệ sách được đặt cạnh các sản phẩm thủ công truyền thống, những phiên bản phỏng dựng cổ phục, cổ vật… tạo nên sự giao thoa giữa tri thức được ghi chép qua sách và kiến thức được hiện thực hóa bằng vật thể.

Theo chị Sơn Đỗ Quyên, đại diện không gian triển lãm, Ba ngàn Art hướng đến “đưa sách trở lại đời sống theo cách thực hành”, tức là không đọc sách một cách thụ động, mà sống cùng, đối thoại và suy ngẫm. Kho sách nơi đây phần lớn được sưu tầm từ các cá nhân yêu sách, nhà nghiên cứu văn hóa, và lưu giữ nhiều đầu sách hiếm, đã ngưng tái bản, mang đậm dấu ấn thời gian qua chất liệu giấy, kiểu chữ, thậm chí những ghi chú viết tay của người đọc xưa. Tại Ba ngàn Art, sách không chỉ là tri thức, mà còn là một hình thức triển lãm sống động, nơi người đọc lặng lẽ chiêm nghiệm, kết nối với bản thân và cội nguồn văn hóa. Quan niệm “hòa nhập nhưng không hòa tan” được gìn giữ như một giá trị cốt lõi, giúp người trẻ không chỉ học hỏi thế giới mà còn hiểu và trân trọng bản sắc dân tộc.

Điểm đặc biệt là tính tương hỗ giữa sách và hiện vật triển lãm, cùng truyền tải chiều sâu văn hóa, gợi mở nhiều lớp nghĩa về lịch sử, địa lý, tâm lý học, di sản, dư địa chí... Chủ đề sách thiên về chiều sâu và nội tâm, khuyến khích người trẻ đào sâu suy nghĩ thay vì tiếp cận thông tin hời hợt. Sinh viên Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Trường Đại học Văn hóa Hà Nội) chia sẻ: “Em biết đến Ba ngàn Art qua mạng xã hội, và ngay lần đầu đến đã cảm nhận sự đồng điệu. Không gian này rất phù hợp với ngành học và góc nhìn văn hóa mà em theo đuổi”.

Dù hiện diện trong một trung tâm ngoại ngữ năng động hay một không gian triển lãm thấm đẫm tinh thần di sản, sách vẫn giữ vai trò trung tâm, là cầu nối tri thức, văn hóa và cảm xúc. Việc kiến tạo những không gian đọc thân thiện, sáng tạo không chỉ góp phần làm mới cách tiếp cận với sách, mà còn tạo điều kiện để người học, đặc biệt là người trẻ, nuôi dưỡng thói quen đọc một cách tự nhiên, sâu sắc và bền vững. Chỉ cần một chút tĩnh lặng, một vài cuốn sách và tâm thế muốn chậm lại giữa nhịp sống hối hả, văn hóa đọc có thể được khơi dậy theo cách rất tự nhiên, gần gũi và bền vững.