Phát triển nghề nuôi ngao ở Kim Sơn

Giàu lên nhờ nuôi ngao

Một chiều cuối năm, chúng tôi về Cồn Nổi và bắt gặp hình ảnh bà con nông dân đang mải miết thu hoạch ngao. Năm nay, những người nuôi ngao Kim Sơn lại có thêm một vụ mùa bội thu.

Anh Trần Văn Quyền, người nuôi ngao lâu năm ở xã Cồn Thoi phấn khởi cho biết: Trước đây, tôi đã từng trải qua rất nhiều nghề, song nghề nào cũng chẳng đặng. Qua lời giới thiệu của bạn bè, người quen, năm 2006 tôi và một số ngư dân quanh vùng quyết định thử nghiệm với mô hình nuôi ngao. Ban đầu do chưa có kinh nghiệm nên số ngao nuôi bị chết nhiều.

Điều đó giúp tôi hiểu nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm và sự cần cù, chịu khó thôi thì chưa đủ mà cần phải có kiến thức, am hiểu về con nuôi. Thế là ở đâu có lớp tập huấn về nuôi ngao, tôi cũng xin được tham gia. Những lúc rảnh, tôi tranh thủ đọc báo, tìm hiểu qua mạng Internet để học hỏi các mô hình nuôi ngao cũng như kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh.

Đến bây giờ, tôi đã khá thành công với nghề nuôi ngao. Nuôi ngao vất vả vì phải thường xuyên theo dõi thủy triều, tình hình dịch bệnh nhưng đổi lại đây là nghề đem lại lợi nhuận cao, gấp 3 đến 4 lần so với vốn bỏ ra.

Cũng như gia đình anh Trần Văn Quyền, hiện nay nhiều ngư dân ở Kim Sơn đã và đang mở rộng diện tích nuôi ngao. Anh Nguyễn Văn Môn ở xã Cồn Thoi cũng là một trong những điển hình làm giàu từ nghề nuôi ngao. Anh cho biết: Ngoài nuôi ngao thương phẩm, tôi còn ương ngao giống để cung cấp cho bà con trong vùng. Mỗi năm, cơ sở sản xuất và ương nuôi ngao giống của gia đình xuất ra thị trường hơn 1 tỷ con ngao giống, ước thu nhập bình quân đạt gần 2 tỷ đồng/năm.

Năm 2006, một số hộ dân vùng ven biển Kim Sơn đã đưa con ngao vào nuôi trồng thử nghiệm. Nhận thấy đây là nghề tiềm năng nhằm khai thác lợi thế từ biển, huyện Kim Sơn đã đề ra nhiều giải pháp nhằm khuyến khích phát triển nghề nuôi ngao như: quy hoạch vùng nuôi; tạo điều kiện cho người dân nhận đấu thầu vùng đất ven biển để có điều kiện đầu tư, mở rộng diện tích; hỗ trợ KHKT và các biện pháp bảo đảm an ninh vùng bãi bồi.

Bên cạnh đó, các xã vùng ven biển khuyến khích các HTX nông nghiệp mở rộng các loại hình dịch vụ phục vụ nhu cầu phát triển nghề nuôi ngao như: Tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, tăng cường các biện pháp vệ sinh nguồn nước...

Do vậy, diện tích nuôi ngao không ngừng tăng. Hiện vùng bãi bồi Kim Sơn có gần 100 hộ nuôi ngao với tổng diện tích 1.128 ha, tổng sản lượng năm 2016 đạt trên 14.000 tấn. Ngoài thu nhập trực tiếp từ nuôi ngao, trên địa bàn huyện đã có hàng chục nghìn người có việc làm và thu nhập ổn định từ các dịch vụ cung ứng vật tư, thu gom, tiêu thụ thủy sản…

Hỗ trợ nông dân xây dựng thương hiệu ngao Kim Sơn

Một điều đáng ghi nhận là trong nhiều năm qua, cùng với khuyến khích người dân mở rộng diện tích, tăng sản lượng nuôi ngao, ngành chức năng từ tỉnh đến huyện đã luôn coi trọng các giải pháp đưa nghề nuôi ngao phát triển bền vững. Trong đó, việc xây dựng thương hiệu ngao Kim Sơn được coi là biện pháp hữu hiệu nhằm góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập cho người nông dân.

Ông Phạm Văn Thùy, Phó Trạm trưởng Trạm Thủy sản Kim Sơn - Yên Khánh, Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và PTNT Ninh Bình) cho biết: Trước đây, nhiều nông dân phải nhập ngao giống từ các tỉnh, thành phố khác về nên chất lượng con nuôi thường không đảm bảo, giá thành cao.

Từ thực tế đó và trên cơ sở xác định đưa nghề nuôi ngao phát triển bền vững, năm 2011, Chi cục Thủy sản phối hợp với các cơ quan chức năng hỗ trợ ngư dân xây dựng mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất ương, nuôi ngao giống.

Theo đó, ngành chức năng đã tăng cường tập huấn, phổ biến kiến thức ương nuôi, chăm sóc con giống để người dân từng bước làm chủ về KHKT, cung cấp con giống chất lượng, giá thành rẻ cho bà con trong vùng.

Từ các mô hình ương nuôi con giống ban đầu, đến nay toàn huyện đã có  gần 30 cơ sở sản xuất và ương ngao giống. Các cơ sở sản xuất giống đã làm chủ một số công nghệ với chất lượng giống sản xuất ra được đánh giá là hơn hẳn nguồn giống nhập từ các nơi khác về.

Năm 2016, các cơ sở sản xuất và ương ngao giống trên địa bàn đã xuất bán được gần 7 tỷ con ngao giống, tăng so với năm 2015 trên 200 triệu con, đáp ứng nhu cầu của ngư dân, góp phần tăng sản lượng, chất lượng ngao. Tuy nhiên, hiện các cơ sở sản xuất, ương giống ngao vẫn chỉ đáp ứng được khoảng 30-40% nhu cầu nuôi thả ngao của ngư dân, vì vậy nhiều hộ vẫn phải nhập giống từ các tỉnh, thành phố khác.

Cũng theo ông Phạm Văn Thùy, để đảm bảo kiểm soát dịch bệnh ngay từ khâu thả giống, hàng năm, Chi cục Thủy sản phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm soát chất lượng ngao giống đối với các hộ hành nghề kinh doanh cung ứng con giống, buộc họ phải cam kết cung cấp giống bảo đảm chất lượng. Đồng thời thành lập các tổ kiểm tra, kiểm soát chất lượng giống ngao, chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan trong công tác quản lý chất lượng giống đưa vào vùng nuôi.

Bên cạnh các hoạt động hỗ trợ ngư dân nâng cao chất lượng ngao giống,  tháng 4 năm 2014, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định phê duyệt dự án quản lý và phát triển chứng nhận nhãn hiệu "Ngao Kim Sơn", dùng cho sản phẩm ngao của huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình thuộc chương trình hỗ trợ tài sản trí tuệ.

Đây là một trong những việc làm thiết thực nhằm kiểm soát chất lượng, kiểm soát hoạt động xúc tiến thương mại cho sản phẩm "Ngao Kim Sơn"; cũng là bước quan trọng mở đầu chuỗi hoạt động marketing hướng đến những hộ nuôi ngao và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh ngao để có được sự thống nhất, đồng bộ trong việc ứng dụng thương hiệu ngao Kim Sơn vào thực tế.

Mai Lan