Gia đình ông Phạm Văn Khánh (xã viên HTX thôn Tân Thượng, xã Quang Sơn) bao đời nay gắn bó với cây chè. Trước đây, với tổng diện tích trên 2 mẫu của gia đình, ông Khánh trồng chè lá lấy búp. Một vài năm trở lại đây, để nâng cao thu nhập và tận dụng diện tích đất canh tác, gia đình ông Khánh đã trồng chè xen dứa. Với giá chè hiện nay từ 4-5 nghìn đồng/kg chè cành, 8- 9 nghìn/kg chè lá, cộng với nguồn thu từ dứa, mỗi năm gia đình ông thu lãi trung bình 50 - 60 triệu đồng/ha. Theo ông Phạm Văn Khánh: ưu điểm của cây chè so với cây trồng khác là rất lớn. Cây chè có khả năng chịu được mọi thay đổi của thời tiết, khí hậu hơn các loại cây màu khác. Bên cạnh đó, chè dễ bán, không phụ thuộc vào lứa và ép giá của thương lái khi vào vụ thu hoạch, vì thế đối với những hộ có diện tích chè như gia đình tôi rất yên tâm với loại cây trồng này.
Ông Lê Anh Bình, Chủ tịch Hội Nông dân xã Quang Sơn, Phó Chủ nhiệm Hợp tác xã Quang Sỏi cho biết: Cây chè là cây chủ lực của nông dân trong HTX nông nghiệp Quang Sỏi. Trước đây, người dân trồng chè búp, đến năm 1988, HTX vận động nhân dân cắt chè cành theo nhu cầu của thị trường để nâng cao hiệu quả kinh tế. Sản phẩm chè lá cho thu nhập cao hơn chè búp nhiều lần. Năng suất đối với 1 sào chè lá tốt 1 năm cắt cho thu từ 2 - 2,5 triệu đồng, 1 ha khoảng 70 triệu đồng/năm, trừ chi phí nông dân thu lãi 60 triệu đồng. Cây chè không mang tính thời vụ nên giữ được giá bán, khi nào chè có người mua, được giá nông dân mới cắt chè. Vì thế xã Quang Sơn đang tập trung nâng cao chất lượng cây chè, đề nghị thị xã hỗ trợ để từng bước xây dựng thương hiệu chè sạch Ba Trại, ngày càng nâng cao giá trị chè sạch Quang Sơn.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết: Xã Quang Sơn vốn là vùng trồng chè nổi tiếng của Tam Điệp. Đã hơn 100 năm nay, Quang Sơn được nhiều người biết đến với thương hiệu chè Ba Trại, đặc biệt, cây chè đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể đối với người nông dân. Dân gian có câu: "Muốn ăn cơm trắng cá mè/Thì về Ba Trại hái chè với anh". Đặc điểm khác biệt của cây chè ở Quang Sơn so với những vùng khác là lá chè dày, xanh, nước chè thơm và ngọt đậm tạo nên hương vị đặc biệt cho cây chè Ba Trại. Sản phẩm chè của Quang Sơn đã có mặt ở nhiều tỉnh thành phía Bắc như Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa…
Hiện nay, toàn xã Đông Sơn có 175 ha trồng chè với trên 600 hộ dân tham gia. Cây chè đặc biệt thích hợp với đất đồi của Quang Sơn, ít sâu bệnh và cho thu hoạch nhiều lứa trong năm. Với chè hái lá, người dân thu hoạch được 3 lứa/năm, chè cành được 2 lứa/năm. Sản lượng bình quân đạt 90 tạ/ha/năm, thu lãi trên 30 triệu đồng/ha/năm. Để nâng cao thu nhập cho người nông dân, Hội Nông dân xã đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức nhiều lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật, xen canh, phòng trừ sâu bệnh và bảo quản chè cho người nông dân.
Trao đổi với đồng chí Đinh Cao Hưng, Chủ tịch UBND xã Quang Sơn được biết: Trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả cây chè, trong Đề án xây dựng nông thôn mới, xã xác định cây chè vẫn là cây chủ lực của người dân. Xã đã đưa ra nhiều định hướng để tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm chè.
Với việc duy trì và phát triển nghề trồng chè, đời sống nhân dân xã Quang Sơn ngày càng được cải thiện và nâng cao. Số hộ nghèo của xã Quang Sơn năm 2012 là 2,67%, giảm 0,34% so với năm 2011; số hộ khá, giàu của xã trên 30%.
Bài, ảnh: Tiến Minh