Hội thảo Báo cáo sơ bộ kết quả khai quật khảo cổ địa điểm Tường thành Dền thôn Chi Phong, xã Trường Yên

Dự Hội thảo có lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao; Sở Du lịch; các chuyên gia, nhà khoa học thuộc Viện Khảo cổ học; Khoa Lịch sử Trường Đại học KHXH và Nhân văn; Viện Bảo tồn di tích; Hội Khoa học lịch sử tỉnh Ninh Bình…

Thành Dền là đoạn thành đắp đất nối các núi để bao bọc phía Bắc thành Nội của Kinh đô Hoa Lư. Viện Khảo cổ học đã tiến hành mở hai hố khai quật ở 2 vị trí. Hố thứ nhất rộng 450m2, hố thứ 2 có diện tích 150m2. Quá trình khai quật khảo cổ thu nhiều mẫu vật: vật liệu (gạch, đá, đất sét), lớp thực vật, vỏ nhuyễn thể, hiện vật gốm men… 

Kết quả của đợt khai quật tường Thành Dền năm 2025 đã tiếp tục khẳng định về kỹ thuật đắp dựng tường thành Hoa Lư ở thế kỷ thứ X cùng với các cuộc khai quật ở Tường Đông năm 1969, thăm dò Tường Dền năm 2018, cuộc khai quật khẩn cấp Tường Đông Bắc cùng với cuộc khai quật lần này cho biết về sự thống nhất trong kỹ thuật đắp thành Hoa Lư. 

Đến nay đã có thể làm rõ các tường thành nhân tạo ở Hoa Lư đều được đắp trên nền đất có kết cấu khá yếu, lầy thụt, do vậy đều sử dụng kỹ thuật đắp rải thân cây thực vật và gia cố bẳng các thanh gỗ kết họp đóng cọc chống sạt lở. Tường thành được dắp cong hình bán nguyệt, hoặc hình thang, trong đó sườn ngoài thường được tạo dốc hơn bên trong.

Đợt khai quật này đã tuân thủ đầy dủ các bước quy trình khai quật nghiên cứu khảo cổ, các tư liệu đã được lưu giữ qua các bản ảnh, bản vẽ mô tả khảo cổ. Hố khảo cổ đã được số hóa qua công tác Scan3D để có thể tái dựng nghiên cứu ở các giai đoạn tiếp theo. Những kết quả khai quật Tường thành Dền năm 2025 đã phần nào làm sáng tỏ kỹ thuật, cách thức và niên đại xây dựng, qua đó có thể hiểu thêm chức năng và đóng góp của Tường thành Dền trong tổng thể kinh đô Hoa Lư. 

Đặc biệt, tại Hội thảo đã nhận được 5 ý kiến tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đối với những vấn đề lịch sử của kinh thành Hoa Lư nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung. 

Trên cơ sở tiếp thu những ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học tại Hội thảo, đoàn công tác sẽ khẩn trương hoàn thiện báo cáo sơ bộ và báo cáo tổng thuật về kết quả khai quật, làm cơ sở báo cáo UBND tỉnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định. Thông qua kết quả của Hội thảo và kết quả nghiên cứu của các chuyên gia, các nhà khoa học về Tường thành Dền, các đơn vị chuyên môn, đơn vị tư vấn tiếp thu làm cơ sở cho việc lập chủ trương đầu tư dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích Tường thành Dền, phục vụ cho việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích, đồng thời phục vụ phát triển du lịch, công nghiệp văn hóa, báo cáo UBND tỉnh, đảm bảo các luận cứ khoa học, tính xác thực của di tích. 

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, giáo dục, nâng cao ý thức trách nhiệm, lòng tự hào dân tộc, ý thức gìn giữ, phát huy giá trị di tích lịch sử-văn hóa của di tích Tường thành Dền nói riêng và vùng đất Cố đô Hoa Lư nói chung.