Vai trò của Liên minh HTX tỉnh trong phát triển kinh tế tập thể

Số tổ hợp tác, HTX tăng với nhiều mô hình đa dạng, trong đó xuất hiện một số điển hình tiên tiến, hỗ trợ tốt hơn kinh tế hộ, tạo việc làm và thu nhập thường xuyên cho người lao động. Kinh tế tập thể đã cơ bản khắc phục được tình trạng yếu kém, củng cố một bước về tổ chức, từng bước hoạt động có lãi, tích lũy đầu tư phát triển và đáp ứng ngày càng nhiều hơn nhu cầu, lợi ích của các thành viên, tạo tiền đề để tiếp tục củng cố, đổi mới và phát triển kinh tế tập thể trong những năm tới, góp phần thiết thực, quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 2.808 tổ hợp tác với trên 50.000 lao động thường xuyên, trong đó có 574 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; 941 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ; 68 tổ hợp tác công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; 1.200 tổ vay vốn tín dụng và 25 tổ hợp tác khác. Thành viên tham gia các tổ hợp tác chủ yếu là hộ gia đình, bình quân mỗi tổ hợp tác có từ 3 - 5 thành viên; tổ hợp tác trong lĩnh vực tín dụng bình quân 11 thành viên. Các tổ hợp tác đã có những đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng kết cấu hạ tầng tại địa phương; thúc đẩy sản xuất trên địa bàn, tận dụng được các nguồn lực về đất đai, nguyên liệu, vốn, lao động tại chỗ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm nghèo, đồng thời tạo tiền đề cho cách làm ăn mới, hướng phát triển thành các HTX.Toàn tỉnh hiện có 324 HTX, trong đó có 258 HTX nông nghiệp (257 HTX sản xuất nông nghiệp, 1 HTX thủy sản); 39 Quỹ Tín dụng nhân dân; 27 HTX phi nông nghiệp. Hầu hết các HTX trên địa bàn tỉnh đều thực hiện mô hình vừa quản lý, vừa điều hành, Trưởng Ban quản trị đồng thời là Chủ nhiệm (nay là Giám đốc HTX), chỉ có các Quỹ tín dụng nhân dân (TDND) thành lập riêng bộ máy quản lý và bộ máy điều hành, Hội đồng quản trị thực hiện chức năng quản lý, đề ra các chủ trương và kiểm tra, giám sát, Giám đốc thực hiện điều hành các hoạt động theo Điều lệ và Nghị quyết Đại hội thành viên đề ra. Kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các HTX: Tính đến tháng 12-2012, doanh thu đạt 424,7 tỷ đồng, nộp ngân sách 13,4 tỷ đồng. Tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả đạt 62%. Một số HTX có kết quả hoạt động toàn diện, tiêu biểu như: HTX nông nghiệp Hợp Tiến (Khánh Nhạc, Yên Khánh), HTX nông nghiệp Đức Long (Nho Quan), HTX nông nghiệp Đại Phú (Ninh Khang, Hoa Lư), HTX nông nghiệp Thượng Kiệm (Kim Sơn), HTX điện nước Khánh Phú (Yên Khánh), HTX gốm Gia Thủy (Nho Quan)…Hiện nay, Liên minh HTX tỉnh có 29 doanh nghiệp thành viên, trong đó có 13 doanh nghiệp tư nhân, 5 công ty TNHH; 5 xí nghiệp và các tổ chức khác. Các doanh nghiệp thành viên Liên minh HTX tỉnh trong thời gian qua đã đóng góp đáng kể cho ngân sách địa phương, giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Ngoài ra, các doanh nghiệp thành viên tích cực tham gia các phong trào của tỉnh, của Liên minh HTX như phong trào"HTX và doanh nghiệp chung tay xây dựng nông thôn mới", nhiệt tình đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng điện, đường, trường học…ở địa phương. Tiêu biểu như Doanh nghiệp tư nhân nấm Hương Nam, Doanh nghiệp tư nhân Thành Hóa, Công ty TNHH xây dựng Xuân Hòa, Công ty TNHH Vật tư nông nghiệp Hồng Quang…Nhìn chung, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh trong hơn 4 nhiệm kỳ qua đã từng bước được củng cố, đã thành lập các HTX ngành, lĩnh vực mới, đa dạng về đối tượng tham gia, lĩnh vực hoạt động, quy mô và phạm vi đầu tư sản xuất, kinh doanh. Năng lực nội tại của các HTX, các đơn vị thành viên được củng cố, tăng cường, số HTX sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, phục vụ nhu cầu sản xuất, đời sống của thành viên ngày càng nhiều. Doanh thu và nộp ngân sách của các HTX, đơn vị thành viên năm sau cao hơn năm trước. Các HTX đã chú trọng củng cố theo các quy định của Luật HTX. Nhiều HTX đã tích cực đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới trang thiết bị, đầu tư theo chiều sâu, nhất là các HTX phi nông nghiệp; khu vực HTX còn là kênh huy động các nguồn lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển ngành nghề, đồng thời hỗ trợ thành viên khi gặp khó khăn, xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là ở khu vực nông thôn và đóng góp tích cực trong xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh thời gian qua vẫn bộc lộ những hạn chế, yếu kém đó là: Đa số tổ hợp tác vẫn mang tính tự phát, số tổ hợp tác đăng ký với chính quyền địa phương chưa nhiều; các HTX hầu hết quy mô nhỏ, mức vốn bình quân thấp, năng lực sản xuất còn hạn chế. Tốc độ tăng trưởng của từng loại hình HTX chưa đồng đều, chưa tạo được sự liên kết bền vững. Cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ sản xuất của các HTX còn lạc hậu, chất lượng sản phẩm, mẫu mã chưa đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng, sức cạnh tranh chưa cao, chưa xây dựng được nhiều thương hiệu cho sản phẩm. Đa số các HTX đều không có tài sản thế chấp nên việc vay vốn các ngân hàng còn gặp nhiều khó khăn. Số HTX được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xây dựng trụ sở chưa nhiều (188/324 HTX, chiếm 58%). Hiệu quả kinh tế của các HTX còn thấp nên việc giải quyết các chế độ, chính sách cho người lao động còn hạn chế, số thành viên và người lao động trong HTX tham gia bảo hiểm xã hội chưa nhiều. Còn một số HTX hoạt động chưa đúng với các nguyên tắc và bản chất của HTX. Tổ chức cơ sở Đảng, đoàn thể trong HTX chưa được phát triển rộng, số HTX có chi bộ Đảng và các tổ chức đoàn thể chưa nhiều.Nhiệm kỳ 2013-2018 với khẩu hiệu hành động ''Hợp tác-đổi mới-phát triển bền vững'', Liên minh HTX tỉnh xác định: Phát triển kinh tế tập thể đa dạng, trên cơ sở liên kết rộng rãi những người lao động, các hộ sản xuất, kinh doanh, các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, không giới hạn quy mô, lĩnh vực và địa bàn. Phát triển kinh tế tập thể phải phù hợp với tính chất của lực lượng sản xuất, phù hợp với mong muốn và nguyện vọng của người dân với phương châm tích cực nhưng vững chắc, xuất phát từ nhu cầu thực tế, không chủ quan duy ý chí, nóng vội hoặc gò ép. Tập trung củng cố lại các HTX theo chiều sâu, với nhiều mô hình đa dạng, coi trọng hiệu quả hoạt động và mang lại các lợi ích thiết thực cả về kinh tế, xã hội cho các thành viên, nhất là góp phần xây dựng nông thôn mới. Để thực hiện được các mục tiêu trên, cần thực hiện một số giải pháp trọng tâm: Đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Kết luận số 56-KL/T.Ư ngày 21-2-2013 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Luật Hợp tác xã năm 2012, về chức năng, nhiệm vụ của Liên minh HTX tỉnh tới cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân để có những nhận thức sâu rộng, nhằm tạo tiền đề cho kinh tế tập thể phát triển. Tiếp tục tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy triển khai thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (khóa IX), Kết luận số 56-KL/T.Ư của Bộ Chính trị; ban hành, triển khai thực hiện Thông tri của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Tham mưu thành lập và triển khai các hoạt động của Ban chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể cấp tỉnh và cấp huyện. Phối hợp với chính quyền các cấp hướng dẫn các HTX tổ chức và hoạt động đăng ký theo Luật HTX năm 2012; tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX. Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của tổ hợp tác; hướng dẫn thành lập, quản lý hoạt động của tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh. Cụ thể hóa tiêu chí "Hình thức tổ chức sản xuất" trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới đối với các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp. Phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn các HTX nông nghiệp tích cực tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới. Tổ chức tổng kết và nhân rộng mô hình HTX điển hình tiên tiến phù hợp với từng ngành, nghề, lĩnh vực và từng địa bàn. Tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng giải quyết các đề xuất, kiến nghị, vướng mắc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các thành viên và người lao động trong các HTX, đơn vị thành viên. Củng cố tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên minh HTX tỉnh, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đổi mới lề lối làm việc phù hợp với yêu cầu, tính chất của tổ chức Liên minh HTX giai đoạn mới. Nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn và hỗ trợ thành viên; triển khai có hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX để nâng cao trình độ quản lý sản xuất, kinh doanh trong các HTX. Tranh thủ tối đa các nguồn lực từ Trung ương, địa phương và các tổ chức tài trợ trong và ngoài nước để hỗ trợ ngày càng nhiều cho các thành viên; tăng cường sự gắn kết, liên hệ chặt chẽ với các HTX, doanh nghiệp thành viên; đẩy mạnh công tác thông tin hai chiều giữa Liên minh HTX tỉnh với các thành viên. Làm tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các thành viên. Tiếp tục vận động các HTX, các doanh nghiệp, các tổ chức tham gia thành viên Liên minh HTX.

Đinh Hồng TháiChủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh