Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong xây dựng khối đại đoàn kết, tạo nền tảng đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng đô thị di sản

Ninh Bình là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, là nơi hội tụ các giá trị đặc sắc của Kinh đô Hoa Lư xưa, Quần thể Danh thắng Tràng An - Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới cùng rất nhiều di tích lịch sử văn hóa, lễ hội truyền thống. Đây là lợi thế chiến lược để tỉnh định hướng phát triển theo mô hình đô thị di sản. Phấn đấu xây dựng Ninh Bình đến năm 2030 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương đã được Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định, đó không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội quan trọng mà còn là yêu cầu tất yếu trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Định hướng đặc trưng “đô thị di sản”, phát huy tiềm năng riêng có của vùng đất Cố đô, kết hợp giữa bảo tồn di sản văn hóa, thiên nhiên với phát triển đô thị hiện đại là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện mục tiêu này gắn với nhiều nhiệm vụ, đối diện với nhiều thách thức, đòi hỏi có sự đồng thuận xã hội rộng lớn và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tỉnh Ninh Bình giữ vai trò nòng cốt trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo nền tảng chính trị - xã hội thực hiện thắng lợi mục tiêu, định hướng đó. Bởi lẽ, chỉ khi Nhân dân hiểu, đồng thuận và tích cực tham gia, tiến trình phát triển mới có thể diễn ra thuận lợi và đạt kết quả bền vững.

Trong những năm qua, MTTQ Việt Nam tỉnh Ninh Bình đã có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động, tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm xây dựng khối đại đoàn kết. Nổi bật là: Làm tốt vai trò tuyên truyền chủ trương, định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; làm cho sự đồng thuận được tạo dựng từ nhận thức đúng đắn chuyển thành hành động cụ thể, thiết thực trong cộng đồng dân cư. Thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, góp phần bảo đảm quá trình phát triển diễn ra hài hòa, minh bạch và bền vững. Vận động nguồn lực to lớn từ nhân dân qua các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động lớn như “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, “Vì người nghèo”, kết hợp với ngân sách nhà nước tập trung phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống của nhân dân.

Quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, nhiều mô hình tự quản trong cộng đồng, khu dân cư về phát triển kinh tế hộ gia đình, văn hóa, môi trường, an toàn giao thông, an ninh trật tự, đoàn kết tôn giáo… đã trở thành điểm sáng, góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị và nông thôn, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di sản, văn hóa truyền thống. Thực hiện tốt vai trò đại diện, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đội ngũ trí thức, doanh nhân, tôn giáo… là những lực lượng có ảnh hưởng quan trọng đến đời sống xã hội, góp phần tạo dựng môi trường văn hóa, tinh thần phù hợp với yêu cầu của đô thị di sản, với đặc thù của một tỉnh đa tôn giáo.

Phát huy vai trò nòng cốt trong vận động quần chúng, đoàn viên, hội viên của các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác chăm lo đời sống người lao động, thúc đẩy văn hóa công nghiệp trong lao động, sản xuất; hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển nông nghiệp sinh thái và du lịch cộng đồng; giữ gìn vệ sinh môi trường; xây dựng nếp sống văn minh; thực hiện chuyển đổi số, xây dựng đô thị thông minh; giữ gìn trật tự an toàn ở khu dân cư… góp phần lan tỏa hình ảnh Ninh Bình - điểm đến an toàn, hấp dẫn. Đẩy mạnh các hoạt động nhân đạo từ thiện, đền ơn đáp nghĩa và an sinh xã hội, nhất là khi đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh với phương châm “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Kịp thời biểu dương khen thưởng, động viên các tổ chức, cá nhân có nhiều đóng góp trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Sự phối hợp này tạo thành mạng lưới sức mạnh xã hội rộng lớn, giúp cho các chủ trương phát triển của tỉnh đều bám sát thực tiễn và gắn với nguyện vọng của Nhân dân, đạt được những thành quả ấn tượng trên các lĩnh vực xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh. Qua đó, khẳng định vai trò MTTQ Việt Nam tỉnh là cầu nối giữa Nhân dân với cấp ủy, chính quyền cũng như vị thế của MTTQ Việt Nam tỉnh trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội.

Thực hiện các chủ trương của Trung ương Đảng, MTTQ Việt Nam tỉnh Ninh Bình được thành lập và đi vào hoạt động từ 1/7/2025 trên cơ sở hợp nhất MTTQ Việt Nam 3 tỉnh (Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình) cùng với sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các tổ chức chính trị - xã hội về trực thuộc MTTQ. Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra trong bối cảnh hết sức đặc biệt và có ý nghĩa quan trọng, được tổ chức ngay sau Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030; hướng tới Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, nhằm cụ thể hóa những chủ trương của Đảng về tiếp tục tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển.

Trong giai đoạn mới, cùng với cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, mục tiêu xây dựng tỉnh Ninh Bình đến năm 2030 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng đô thị di sản đặt ra yêu cầu cao hơn với MTTQ các cấp tỉnh Ninh Bình trong việc khơi dậy sức mạnh nhân dân - động lực để vươn tầm, nhằm hiện thực hóa khát vọng của Đảng bộ, quân và dân tỉnh nhà; thực sự là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, của các tổ chức chính trị, xã hội và cá nhân tiêu biểu, là cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là nền tảng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Để làm được điều đó, thời gian tới, MTTQ các cấp cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là: Tiếp tục quán triệt sâu sắc tư tưởng “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” của Chủ tịch Hồ Chí Minh; nâng cao hơn nữa nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của chiến lược xây dựng và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc - nguồn lực to lớn, nhân tố quyết định mọi thắng lợi; nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của MTTQ là hạt nhân củng cố khối đại đoàn kết, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, tích cực đổi mới phương thức tuyên truyền, tăng tính thuyết phục vận động; vừa đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, đồng hành cùng chính quyền trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách, vừa chăm lo, bảo vệ quyền lợi thiết thực của đoàn viên, hội viên và nhân dân, làm tốt công tác an sinh xã hội; tạo sự đồng thuận xã hội và huy động tối đa mọi nguồn lực phục vụ mục tiêu phát triển của tỉnh.

Hai là: Đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ hướng mạnh về cơ sở, thực chất và hiệu quả hơn nữa, gần dân, sát dân, đồng hành cùng Nhân dân, thực hiện “khi dân cần Mặt trận có, khi dân khó Mặt trận sẵn sàng tham gia”. Lấy Nhân dân là trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực đổi mới. Thể hiện vai trò nòng cốt để Nhân dân phát huy quyền làm chủ, tăng cường dân chủ ở cơ sở, nhất là dân chủ trực tiếp. Tăng cường vai trò của Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư - nơi khởi nguồn của mọi phong trào và là nơi kiểm chứng thực tiễn lòng dân; nâng cao chất lượng hoạt động của ban giám sát đầu tư cộng đồng, là kênh quan trọng để MTTQ Việt Nam tỉnh kiến nghị với các cơ quan chức năng; đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân, kết hợp với Ban giám sát đầu tư cộng đồng tạo thành cơ chế giám sát kép, cùng với MTTQ Việt Nam xây dựng kênh phản biện xã hội, nâng cao hiệu quả quản trị của địa phương.

Ba là: Thích ứng vận hành và phát huy thế mạnh của mô hình các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ, tránh tình trạng hành chính hóa, phân tán nguồn lực, chồng chéo về phong trào, trùng lặp về đối tượng, tạo thành sức mạnh hợp lực để nâng cao hiệu quả vận động quần chúng, đẩy mạnh các phong trào thi đua, các cuộc vận động, củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội phải đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, phối hợp chặt chẽ với chính quyền, gắn với từng nhiệm vụ cụ thể mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I đã đề ra, phù hợp với chức năng nhiệm vụ của mỗi cơ quan, đơn vị; chuyển từ phong trào hình thức sang kết quả thực chất, dựa trên số liệu, dữ liệu; định hướng các phong trào, các cuộc vận động trên 3 trụ cột: “Xanh - số - sáng tạo”; vận động Nhân dân thi đua làm giàu, đóng góp xây dựng quê hương đất nước, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; giữ 3 gần: “Gần dân - gần cơ sở - gần không gian số”, 5 phải: “Phải lắng nghe - phải đối thoại - phải làm mẫu - phải chịu trách nhiệm - phải báo cáo kết quả”; 4 không: “Không hình thức - không né tránh - không đùn đẩy - không làm sai chức năng”.

Bốn là: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đảm bảo yêu cầu thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, phong trào “Bình dân học vụ số”, để hòa nhịp và theo kịp xu thế xã hội trong mọi hoạt động của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các tổ chức thành viên như: Khai thác công nghệ, sử dụng kênh báo chí, mạng xã hội, các nền tảng số trong gắn kết cộng đồng; tuyên truyền, vận động, triển khai các phong trào, các cuộc vận động; biểu dương người tốt việc tốt, nhân rộng điển hình tiên tiến, tạo hiệu ứng xã hội; nắm bắt tình hình Nhân dân và phản ảnh dư luận xã hội thông qua cơ chế tiếp nhận, phản hồi ý kiến của cử tri 24/7; ứng dụng công nghệ số để thiết lập “kênh dân chủ điện tử” tạo không gian công khai, minh bạch và tương tác hai chiều giữa chính quyền và người dân; tăng cường hướng dẫn, tập huấn, nâng cao nhận thức và kiến thức về chuyển đổi số cho nhân dân, thực hiện lấy ý kiến nhân dân qua nền tảng số.

Năm là: Nâng cao trình độ, năng lực và nghiệp vụ của cán bộ, người làm công tác Mặt trận đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Công tác Mặt trận theo mô hình mới, cán bộ làm công tác Mặt trận trong giai đoạn mới cần phải có tư duy mới, cách làm mới, kết quả mới. Cần phải sâu sát cơ sở, có phương pháp nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân; có kỹ năng vận động quần chúng, xây dựng khối đại đoàn kết; linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các phong trào; có hiểu biết pháp luật, quy trình, phương pháp giám sát; có bản lĩnh khi phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng các chính sách; biết sử dụng nền tảng số để kết nối, tuyên truyền; tận dụng mạng xã hội để vận động, lan tỏa; chủ động, nhạy bén trong tham mưu với lãnh đạo, kiến nghị đề xuất với cấp ủy, chính quyền.

Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc đã nhiều lần chứng kiến sự đồng lòng của nhân dân Ninh Bình, khẳng định tinh thần đoàn kết là sức mạnh quyết định thắng lợi trong những thời khắc cam go của dân tộc. Trong thời kỳ đổi mới, truyền thống đoàn kết của nhân dân Ninh Bình tiếp tục được phát huy, trở thành động lực hiện hữu trong tiến trình xây dựng vùng Nam Đồng bằng Sông Hồng phát triển nhanh và bền vững. Khát vọng xây dựng Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng đô thị di sản là mục tiêu lớn lao, tầm nhìn và bước đi chiến lược đòi hỏi sự tích cực vào cuộc của toàn xã hội. Hành trình đó, MTTQ Việt Nam tỉnh giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng khối đại đoàn kết - một trong những nguồn lực nội sinh căn bản để Ninh Bình phát triển bền vững, hiện đại, giàu bản sắc. Phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam tỉnh chính là phát huy sức mạnh của Nhân dân - yếu tố quan trọng góp phần quyết định cho tương lai thịnh vượng của quê hương Ninh Bình, vươn mình cùng cả nước trong kỷ nguyên mới!.