Đến cuối năm 2014 có 145/145 xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh đã thành lập Ban Giám sát đầu tư cộng đồng với 1.673 thành viên. Hàng năm tổ chức trên 300 cuộc giám sát, tập trung vào các lĩnh vực quản lý đất đai, tài chính, xây dựng, giao thông, thực hiện chính sách xã hội… Qua đó đã phát hiện một số những sai phạm, kịp thời đề xuất, kiến nghị các cơ quan có liên quan giải quyết, khắc phục. Số lượng thành viên Ban Giám sát đầu tư cộng đồng từ 5 đến 9 người do chủ tịch hoặc phó chủ tịch ủy ban MTTQ xã là trưởng ban, thành viên là các Trưởng ban công tác Mặt trận ở khu dân cư. Qua thực tiễn triển khai cho thấy, hoạt động của nhiều Ban Giám sát đầu tư cộng đồng đã mang lại hiệu quả thiết thực. Trong đó phải kể đến Ban Giám sát đầu tư cộng đồng xã Ninh Vân (Hoa Lư) tập trung tiến hành giám sát các công trình xây dựng trên địa bàn xã. Trong quá trình giám sát đã phát hiện ra những sai phạm, quá trình thi công không đúng như hồ sơ thiết kế như làm đường Tân Dưỡng, theo thiết kế cứ 10 m đường phải có sắt cài khe phi 8 nhưng bên B không thực hiện đúng. Ban Giám sát đầu tư cộng đồng đã báo cáo UBND xã và yêu cầu bên B thực hiện đúng thiết kế. Tại công trình nạo vét, kè kênh 30, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng phát hiện thi công xây ít vữa và không đạt chất lượng, Ban đã yêu cầu dỡ bỏ xây lại đảm bảo đúng kỹ thuật.
Hoặc như tại xã Yên Thắng (Yên Mô), Ban Giám sát đầu tư cộng đồng đã tổ chức được 4 cuộc giám sát các công trình xây dựng trên địa bàn xã, qua giám sát xây dựng Trường mầm non xã đã phát hiện bên thi công lắp 7 bộ cửa không đúng chủng loại như trong hồ sơ, đã yêu cầu thay lại theo đúng thiết kế kỹ thuật... Đặc biệt, ở 3 xã Khánh Thành, Khánh Phú, Khánh Thiện (Yên Khánh), là những xã đã về đích xây dựng nông thôn mới đầu tiên của tỉnh, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng của mỗi địa phương đã tích cực vào cuộc giám sát việc tiếp nhận và sử dụng các nguồn lực hỗ trợ xây dựng nông thôn mới… Đồng thời tham gia tổ chức lấy phiếu của các hộ gia đình đánh giá việc xây dựng nông thôn mới với 12 tiêu chí, đã có trên 90% người dân được hỏi hài lòng với các nội dung này.
Theo chia sẻ của lãnh đạo MTTQ tỉnh, để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới, Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh đã phối hợp với các ngành chức năng tham mưu cho tỉnh ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, phối hợp với cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân về công tác giám sát đầu tư cộng đồng, từ đó có thái độ đúng đắn, ủng hộ, tạo điều kiện cho Ban Giám sát đầu tư cộng đồng hoạt động có hiệu quả. Đồng thời phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư tổ chức 6 lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác giám sát đầu tư cộng đồng cho cán bộ ủy ban MTTQ các cấp, Trưởng Ban giám sát đầu tư cộng đồng. ở cấp huyện, đã bồi dưỡng nghiệp vụ cho trên 1.300 lượt thành viên Ban giám sát đầu tư cộng đồng. Qua đó giúp đội ngũ này nắm được chủ trương, hướng dẫn, quy trình, cách thức để triển khai thực hiện có hiệu quả công tác giám sát đầu tư cộng đồng tại địa phương mình.
Trong triển khai thực hiện quy chế, nhiều địa phương, ủy ban MTTQ các xã phối hợp với UBND cùng cấp thực hiện công khai hóa các thông tin về quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, kế hoạch đầu tư xây dựng và các tài liệu liên quan… theo quy định của pháp luật; hướng dẫn Ban giám sát đầu tư cộng đồng xây dựng kế hoạch và chuẩn bị các điều kiện phục vụ việc giám sát, theo dõi việc xử lý các vấn đề đã kiến nghị và việc chấp hành các quyết định của các đối tượng liên quan để đảm bảo hiệu quả giám sát.
Từ khi thành lập đến nay, các Ban giám sát đầu tư cộng đồng đã tiến hành 836 cuộc giám sát. Nội dung chủ yếu tập trung vào việc theo dõi, kiểm tra việc chấp hành các quy định về lập kế hoạch, quy hoạch xây dựng nông thôn mới; vấn đề dồn điền, đổi thửa; xây dựng cơ sở hạ tầng như đường giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng, chương trình nước sạch, trường học, nhà văn hóa, sân thể thao… có nguồn vốn từ ngân sách và do nhân dân đóng góp.
Từ những kết quả đạt được, công tác giám sát đầu tư cộng đồng đã góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả đầu tư, chống thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng công trình tại các địa phương, những vi phạm đã phát hiện và kiến nghị được bên thi công khắc phục kịp thời, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đem lại niềm tin cho nhân dân.
Đào Duy