Do yêu cầu nhiệm vụ cách mạng của từng thời kỳ, Ban Thanh tra đặc biệt (1945-1948) đã được đổi thành Ban Thanh tra của Chính phủ (1949-1954), Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ (1955-1960), ủy ban Thanh tra của Chính phủ (1961-1983), ủy ban Thanh tra Nhà nước (1984-1989), Thanh tra Nhà nước (1990-2004), Thanh tra Chính phủ từ 2004 đến nay. Qua các thời kỳ phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành Thanh tra luôn đoàn kết đấu tranh phòng ngừa xử lý vi phạm, chấn chỉnh quản lý, đề xuất hoàn thiện chính sách, pháp luật, bảo vệ thành quả cách mạng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, xây dựng CNXH. Cùng với sự ra đời và trưởng thành của ngành Thanh tra Việt Nam, ngành Thanh tra Ninh Bình đã được thành lập theo Nghị định số 1194/TTg ngày 26-12-1956 của Chính phủ; với các tên gọi theo hệ thống ngành Thanh tra khi đó là Ban Thanh tra tỉnh Ninh Bình, ủy ban Thanh tra tỉnh Ninh Bình, đến năm 1976 hợp nhất tỉnh Hà Nam Ninh, ngành Thanh tra cũng được hợp nhất thành ủy ban Thanh tra tỉnh Hà Nam Ninh. Đến năm 1990 được đổi tên là Thanh tra tỉnh Hà Nam Ninh. Tháng 4-1992, cùng với sự tái lập tỉnh Ninh Bình, Thanh tra tỉnh Ninh Bình được tái lập trở lại.
Trong suốt chặng đường lịch sử ấy, nhất là từ khi tái lập tỉnh đến nay, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Thanh tra Ninh Bình vừa xây dựng, củng cố kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ, vừa triển khai tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chính trị được giao. Hàng năm đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, sự giúp đỡ ủng hộ của nhân dân. Hàng năm đã xây dựng được chương trình kế hoạch thanh tra một cách toàn diện, có trọng tâm trọng điểm, coi trọng chất lượng, xác định công tác tiếp dân, giải quyết KNTC là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong tình hình hiện nay; tăng cường công tác thanh tra phòng, chống tham nhũng, lãng phí; phát huy dân chủ, coi trọng tự phê bình và phê bình để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao.
Hàng năm, bình quân các tổ chức thanh tra trong tỉnh đã tiến hành hàng trăm cuộc thanh tra kinh tế - xã hội, tiếp hàng nghìn lượt công dân, xác minh, tham mưu giải quyết hàng trăm đơn thư khiếu tố của công dân và nhiều hoạt động khác; thu hồi về cho nhà nước hàng tỷ đồng, khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp của công dân hàng nghìn mét vuông đất, hàng trăm triệu đồng, đề xuất kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhiều chế độ, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật; đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội của các cấp, các ngành và của tỉnh.
Với những kết quả, thành tích trên, ngành Thanh tra Ninh Bình đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Nhất, nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương Lao động, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh.
Tuy nhiên, bên cạnh thành tích, kết quả đạt được, ngành Thanh tra tự nhận thấy còn có những khiếm khuyết hạn chế, nhiều việc chưa làm được, nhiều vụ việc bức xúc của nhân dân còn chậm tham mưu giải quyết, việc thanh tra kinh tế - xã hội, phát hiện kiến nghị xử lý sai phạm chưa tương xứng với đòi hỏi của tình hình, một bộ phận cán bộ còn hạn chế về chuyên môn nghiệp vụ, vì vậy chưa tạo được niềm tin tuyệt đối với cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân.
Là một chức năng thiết yếu của công tác quản lý và là một thiết chế giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân trong bộ máy nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, trong thời gian tới, ngành Thanh tra Ninh Bình tiếp tục phấn đấu phát huy những ưu điểm, kết quả đã đạt được, khắc phục những khó khăn, tồn tại, không ngừng đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động góp phần tích cực vào thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế-xã hội, an ninh-quốc phòng trên địa bàn tỉnh. Với mục tiêu đó, ngành Thanh tra Ninh Bình cần tập trung phấn đấu thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau đây:
Một là: Tiếp tục xác định công tác tiếp dân, giải quyết KNTC của công dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong tình hình hiện nay; triển khai tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của Đảng và Nhà nước về công tác tiếp dân, giải quyết KNTC của công dân. Tiếp tục tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo, giải quyết cơ bản các vụ việc khiếu tố tồn đọng và những vụ việc mới phát sinh, không để phát sinh thành điểm nóng, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước...
Hai là: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực tham nhũng, phát hiện, kiến nghị xử lý nghiêm minh, kịp thời những sơ hở, thiếu sót, bất cập trong quản lý. Coi trọng chất lượng các cuộc thanh tra, đồng thời tăng cường công tác giám sát kiểm tra đôn đốc xử lý sau thanh tra.
Ba là: Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành thực hiện các giải pháp đồng bộ để góp phần tạo chuyển biến rõ rệt về phòng, chống tham nhũng; chủ động, tích cực hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng trong xã hội và trong nội bộ ngành thanh tra. Đồng thời đẩy mạnh phát hiện tham nhũng qua thanh tra, kiểm tra và có biện pháp thu hồi tài sản tham nhũng.
Bốn là: Tập trung củng cố tổ chức bộ máy, kiện toàn đội ngũ cán bộ nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chấn chỉnh lề lối làm việc, tăng cường đoàn kết, thống nhất; làm trong sạch, lành mạnh đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của ngành, bảo đảm đội ngũ cán bộ thanh tra phải có bản lĩnh, vì lợi ích chế độ, lợi ích của nhân dân. Tiếp tục đổi mới phong cách chỉ đạo điều hành, tăng cường sự phối kết hợp với các cấp, các ngành để công tác thanh tra ngày càng có hiệu quả.
Kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam (23-11-1945 - 23-11-2015), ngành Thanh tra Ninh Bình bày tỏ lòng biết ơn sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ, sự phối hợp giúp đỡ của hệ thống chính trị, sự đóng góp của các thế hệ cán bộ thanh tra, sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, đó chính là động lực để Ngành phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao.
Nguyễn Tất Tiến
TUV, Chánh Thanh tra tỉnh