Trong những năm 1936 - 1939, Mặt trận Dân chủ Đông Dương và Mặt trận Dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương đã tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân chống đế quốc và bè lũ tay sai, đẩy mạnh phong trào đấu tranh cho dân sinh, dân chủ, dân quyền. Ngày 19-5-1941, Mặt trận Việt Minh ra đời đã giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc, thu hút mọi giới đồng bào yêu nước, tạo thành cao trào đánh Pháp - đuổi Nhật và là một nhân tố quyết định đưa Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Năm 1946, Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (Hội Liên Việt) ra đời đã mở rộng hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Hội Liên Việt đã cùng với Mặt trận Việt Minh huy động sức mạnh của nhân dân làm chỗ dựa vững chắc cho chính quyền cách mạng còn non trẻ và đối phó có hiệu quả với thù trong, giặc ngoài để vượt qua thử thách trước tình thế cách mạng và vận mệnh dân tộc như "ngàn cân treo sợi tóc". Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt hợp nhất thành Mặt trận Liên Việt (năm 1951) đã động viên sức mạnh toàn dân, toàn quân tập trung sức người, sức của đẩy mạnh cuộc kháng chiến với tinh thần "Tất cả cho tiền tuyến" làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta đến thắng lợi.
Trong giai đoạn cách mạng năm 1955 - 1975, cả nước thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược, xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, cả ba tổ chức: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (10-9-1955), Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (20-12-1960), Liên minh các lực lượng dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (20-4-1968) cùng nhau phối hợp chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, tập hợp và phát huy cao nhất sức mạnh đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ đến toàn thắng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (năm 1975).
Trải qua các thời kỳ hoạt động với những tên gọi khác nhau, Mặt trận không ngừng phát huy tinh thần yêu nước, hun đúc thêm truyền thống đoàn kết toàn dân tộc - đây là truyền thống quý báu, là tài sản vô giá của dân tộc ta; là một trong những nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do và thống nhất đất nước trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của MTTQ Việt Nam, những năm qua, ủy ban MTTQ các cấp tỉnh Ninh Bình và các tổ chức thành viên của Mặt trận luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, mục tiêu, nhiệm vụ của Đảng đề ra, tích cực đổi mới phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức tập hợp phát triển các tổ chức thành viên vào tổ chức mình nhằm củng cố, mở rộng, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân; hoạt động của Mặt trận ngày càng hướng mạnh về cơ sở, khu dân cư. Tổ chức hoạt động của Ban công tác Mặt trận ở thôn, xóm, phố, bản làng đã có nhiều chuyển biến, xây dựng cộng đồng dân cư tự quản theo hương ước, quy ước, thu hút ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia vào các hoạt động của Mặt trận. Hàng năm, MTTQ các cấp đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực kỷ niệm ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam (18-11) và "Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc" ở khu dân cư thật sự thành cuộc biểu dương sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, chính quyền với nhân dân.
Năm 2016, ủy ban MTTQ các cấp đã bám sát nhiệm vụ chính trị và các sự kiện lớn của đất nước và của tỉnh, tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chào mừng và kịp thời triển khai học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXI, Chỉ thị số 05-CT/T.Ư ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay"; đội ngũ cán bộ MTTQ các cấp tiếp tục thực hiện "Rèn luyện tư cách người cán bộ Mặt trận". Đặc biệt, MTTQ các cấp đã thực hiện tốt trách nhiệm trong công tác bầu cử, đóng góp quan trọng vào thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021.
ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã tập trung đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là thi đua thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 và triển khai cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh". Ngay từ đầu năm, Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh đã hướng dẫn Ban Thường trực ủy ban MTTQ các huyện, thành phố chỉ đạo việc đăng ký thi đua năm 2016. Qua tổng hợp có 143/145 xã, phường, thị trấn đăng ký xếp loại tốt; không có xã, phường, thị trấn xếp loại trung bình và yếu kém; Ban công tác Mặt trận đăng ký xếp loại tốt 1.490/1.676 (88,9%); xếp loại khá 186/1.676 (11,1%); 1.559/1.684 (92,58%) khu dân cư đăng ký đạt khu dân cư văn hóa, trong đó giữ vững năm 2015 là 1.376 khu dân cư, đăng ký mới năm 2016 là 183 khu dân cư; xây dựng gia đình văn hóa năm 2016 là 235.804 hộ, trong đó giữ vững danh hiệu gia đình văn hóa năm 2015 là 224.720 hộ gia đình, đăng ký mới năm 2016 là 10.084 hộ.
Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh triển khai hỗ trợ xây dựng 17 nhà Đại đoàn kết cho các hộ gia đình nghèo, hộ gia đình chính sách, nạn nhân chất độc da cam/dioxin có khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh (mỗi nhà 50 triệu đồng, tổng trị giá 850.000.000 đồng) từ nguồn "Quỹ vì người nghèo" của tỉnh. Thực hiện lời kêu gọi của Đoàn Chủ tịch ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và sự chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, ngày 19-10-2016, ủy ban MTTQ tỉnh đã tổ chức lễ phát động, kêu gọi các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, doanh nhân, nhà hảo tâm, cán bộ, chiến sỹ, lực lượng vũ trang và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh chung tay ủng hộ đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng do thiên tai. ủy ban MTTQ tỉnh đã tiếp nhận tổng số tiền trên 5 tỷ đồng. Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh tham mưu với Tỉnh ủy trích kinh phí từ Quỹ "Phòng, chống thiên tai" của tỉnh do ủy ban MTTQ tỉnh quản lý, hỗ trợ nhân dân tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau bị thiệt hại nặng do hạn hán, xâm nhập mặn; tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình bị thiệt hại do bão lũ với số tiền 2 tỷ đồng (mỗi tỉnh 500 triệu đồng).
Ngày 9-9-2016, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với Ban Thường trực ủy ban MTTQ huyện Nho Quan tổ chức hội nghị lãnh đạo MTTQ đối thoại trực tiếp với Trưởng Ban công tác Mặt trận trên địa bàn huyện Nho Quan. Tại buổi đối thoại, lãnh đạo ủy ban MTTQ tỉnh và huyện đã trao đổi, làm rõ một số vấn đề thuộc thẩm quyền. Đối với các vấn đề không thuộc thẩm quyền, ủy ban MTTQ tỉnh tiếp thu, tổng hợp báo cáo phản ánh đến các cơ quan, ngành chức năng giải quyết, trả lời theo đúng quy định của pháp luật.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã ký kết và triển khai thực hiện Quy chế phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND tỉnh, UBND tỉnh và các tổ chức thành viên; đổi mới và nâng cao chất lượng các cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp của Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh chủ trì hội nghị tiếp xúc giữa Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIV tỉnh Ninh Bình với đại diện cử tri về chuyên đề "Việc thực hiện chính sách đối với người có công và chính sách xã hội", qua đó nắm bắt, tổng hợp và phản ánh kịp thời nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri và nhân dân với Đảng, Quốc hội, Chính phủ, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp.
ủy ban MTTQ các cấp đã có nhiều hoạt động tăng cường khối đoàn kết giữa các tôn giáo, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, thực hiện các cuộc vận động từ thiện nhân đạo. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, ủy ban MTTQ tỉnh và ủy ban MTTQ các huyện, thành phố giúp đỡ, hướng dẫn để Ban Trị sự giáo Hội Phật giáo Việt Nam cấp huyện tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2016-2021 đảm bảo trang trọng, an toàn, tiết kiệm, đúng quy định của pháp luật.
Phát huy những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, ủy ban MTTQ các cấp cần tích cực, chủ động tham mưu với cấp ủy Đảng, phối hợp chặt chẽ với chính quyền và hiệp thương thống nhất với các tổ chức thành viên để hoàn thành tốt chương trình công tác năm 2016, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của tỉnh đề ra và tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.
Đỗ Việt Anh
TUV, Chủ tịch ủy ban MTTQ tỉnh