Đầu năm mới, chúng tôi có dịp thăm hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX nông nghiệp Yên Phúc. Qua điện thoại, bác chủ nhiệm HTX (bây giờ gọi là Giám đốc HTX theo Luật mới) hướng dẫn và nói "cháu cứ hỏi điểm cân hành là ai cũng biết". Do vậy, dù chưa có trụ sở hoạt động nhưng không khó để chúng tôi tìm đến được địa điểm HTX mượn để sinh hoạt, thu mua hàng nông sản cho bà con nông dân. Đúng vào ngày HTX tổ chức cân hành nên từ sớm, hàng dài xe cải tiến chở hành hoa của bà con nông dân đã đợi sẵn ở dọc đường. Đang đợi đến lượt cân hành, bác Phạm Thị Hợi, thành viên HTX Yên Phúc phấn khởi cho biết: Trồng hành đã trở thành nghề chính của hầu hết bà con xã viên nơi đây. Hiện nay, người dân trồng hành quanh năm, thực hiện luân canh gối vụ tăng số lần quay vòng của đất. Trung bình mỗi năm có thể gieo trồng 4-5 lứa và mỗi lứa thu về 5 triệu đồng/sào. Toàn bộ sản phẩm được HTX thu mua với giá đã ký kết. Với việc trồng hành quanh năm, trừ chi phí gia đình bác có thu nhập trên 10 triệu đồng/sào.
Bác Nguyễn Văn Xuân người đã có kinh nghiệm trồng hành hàng hóa lâu năm cho biết: Cây hành là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc và ít sâu bệnh. Vì vậy ở đâu có điều kiện đồng đất phù hợp, có nơi tiêu thụ ổn định, đảm bảo thì ở đó mô hình trồng hành phát huy hiệu quả rất cao. Nhiều năm nay cây hành đã được HTX ký kết bao tiêu sản phẩm, đảm bảo đầu ra ổn định với giá cả hợp lý nên bà con nông dân rất yên tâm canh tác và mở rộng sản xuất. Từ chỗ mỗi gia đình có vài thước hoặc cùng lắm là 1 sào hành thì đến nay nhiều hộ đã có vài sào hoặc lên đến hàng mẫu hành. Gia đình tôi trồng 6 sào hành, không trồng cây màu khác. Tính bình quân mỗi vụ hành cho thu nhập trên 2 triệu đồng/sào và 1 năm thu 8-10 triệu đồng/sào.
Ông Vũ Văn Chiêm, Phó Giám đốc HTX nông nghiệp Yên Phúc cho biết: HTX có diện tích đất nông nghiệp là 27 ha, trong đó diện tích trồng hành được bao tiêu sản phẩm là 15 ha, còn lại các hộ dân trồng hoa và rau màu khác. Có thể nói cây hành xuất hiện trên đồng đất nơi đây rất lâu rồi nhưng mãi đến năm 2001 mới chính thức hình thành mô hình bao tiêu sản phẩm thông qua HTX nông nghiệp. Việc bao tiêu sản phẩm đã giúp cho bà con nông dân thay đổi tập quán canh tác, hình thành thói quen làm việc chuyên nghiệp hơn và chất lượng sản phẩm được nâng lên rõ rệt. Từ đó, diện tích trồng hành của HTX cũng được nâng lên rất nhiều so với thời điểm trước đây.
Khác với nhiều đơn vị trong tỉnh, HTX nông nghiệp Yên Phúc đã thực hiện toàn bộ việc thu mua, kiểm soát chất lượng sản phẩm cho đến vận chuyển, còn Công ty thu mua chỉ việc nhận hàng đảm bảo chất lượng và số lượng như đã ký kết. Với cách làm này, HTX có thể kiểm soát được số lượng hàng và chất lượng, tránh hiện tượng người dân bán ra ngoài quá nhiều khi giá lên cao, phá vỡ hợp đồng đã ký với Công ty bao tiêu sản phẩm.
Để đảm bảo giá cả hợp lý nhất, mang lại thu nhập cao nhất, Ban quản trị HTX trực tiếp đi nghiên cứu thị trường, trao đổi kinh nghiệm ở các đơn vị đã làm tốt để chọn doanh nghiệp có uy tín bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân. Hiện nay HTX đang cung ứng sản phẩm cho Công ty Thiên Niên Xanh (phường Ninh Khánh) với số lượng và chất lượng đảm bảo theo tiêu chuẩn và quy định ký kết giữa hai bên.
Nói về hiệu quả của người dân trồng hành trong năm nay, ông Vũ Văn Chiêm cũng khẳng định: Năm nay là năm người trồng hành giành thắng lợi, 1 sào hành thu được 7 tạ thành phẩm, sau khi trừ chi phí 1 năm bình quân thu từ 7-8 triệu đồng/sào. Thu nhập từ trồng cây hành cao gấp 3-4 lần so với trồng cây lúa.
Tuy nhiên, việc HTX nông nghiệp Yên Phúc đứng ra làm dịch vụ thu mua sản phẩm nông nghiệp, ký kết bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là ý thức của người dân. Nhiều hộ dân thấy lợi trước mắt bán bớt sản phẩm ra ngoài thị trường ở thời điểm cuối năm vừa rồi do hành khan hiếm và giá rất cao. Để đảm bảo số lượng theo ký kết với Công ty thu mua, HTX phải thực hiện vận động đến từng hộ dân, có cam kết. Sắp tới diện tích đất nông nghiệp của HTX bị thu gần hết cho các dự án phát triển hạ tầng đô thị của tỉnh, của thành phố cũng là một những khó khăn mà Ban quản trị HTX đang trăn trở. Để nâng cao thu nhập cho thành viên, HTX có dự định vận động nhân dân vào các vùng trong thuê đất tiếp tục canh tác mô hình trồng hành có bao tiêu sản phẩm hiệu quả.
Hồng Giang