Thời gian qua, việc đổi mới cách thức tiến hành khiến hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND tỉnh không còn diễn ra "một chiều" như trước đây. Chất vấn và trả lời chất vấn đã thể hiện tinh thần dân chủ, thẳng thắn, từng bước đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Hoạt động chất vấn đã bám sát hơi thở của cuộc sống
Là một cán bộ quân đội nghỉ hưu, ông Bùi Văn Minh hiện đang tham gia làm Bí thư chi bộ phố 13 (phường Vân Giang, thành phố Ninh Bình) đặc biệt quan tâm theo dõi các kỳ họp HĐND tỉnh qua truyền hình trực tiếp. Ông Minh nhận xét: Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn trong những kỳ họp gần đây của HĐND tỉnh ngày càng phong phú về nội dung, bám sát hơn yêu cầu của cuộc sống, đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Qua đó thể hiện các đại biểu HĐND tỉnh đã hoàn thành tốt nhiệm vụ người đại biểu của nhân dân, nói những vấn đề nhân dân quan tâm. Theo ông Minh, việc trả lời chất vấn của các cơ quan và cá nhân có trách nhiệm cũng có nhiều cải tiến, đã thẳng thắn, nghiêm túc giải trình những vấn đề mà đại biểu nêu, nhận trách nhiệm và đề xuất các biện pháp nhằm giải quyết những tồn tại, thiếu sót.
Nhận xét của ông Minh cũng là nhận xét của nhiều cử tri trong tỉnh khi theo dõi các phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND tỉnh. Có thể nói, các câu hỏi chất vấn đã đề cập nhiều vấn đề bức xúc, thiết thực mà đông đảo cử tri quan tâm. Cụ thể như tại kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khóa XII, Thường trực HĐND tỉnh đã nhận được 21 ý kiến chất vấn, trong đó nổi lên một số vấn đề bức xúc như: Việc triển khai một số công trình cơ sở hạ tầng của Dự án phân lũ, chậm lũ tại huyện Gia Viễn chậm so với tiến độ; đề nghị UBND tỉnh cho biết những giải pháp để bình ổn giá vật liệu xây dựng; giải pháp để duy trì và phát triển vùng cói; trách nhiệm của Sở Tài nguyên & Môi trường trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về môi trường ở khu vực Khu công nghiệp Gián Khẩu...
Tại kỳ họp thứ 10, HĐND tỉnh khóa XII, Thường trực HĐND tỉnh đã nhận được 8 ý kiến chất vấn về giải pháp để giúp người dân trồng cói khắc phục khó khăn, ổn định đời sống và định hướng để duy trì, phát triển cây cói; việc khắc phục ô nhiễm môi trường tại Khu công nghiệp Gián Khẩu; xử lý nước thải, rác thải tại các bệnh viện tuyến tỉnh, trung tâm y tế tuyến huyện, các cơ sở y tế tư nhân; trách nhiệm quản lý hoạt động đánh bắt cá bằng xung điện, lưới mắt nhỏ...
Các câu hỏi chất vấn nêu trên đều là các vấn đề được đại biểu HĐND tỉnh tổng hợp thông qua hoạt động khảo sát, giám sát, tiếp xúc cử tri và nắm bắt tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Về cơ bản, các cơ quan và các cá nhân có trách nhiệm đều có sự chuẩn bị kỹ để trả lời chất vấn, tỏ rõ trách nhiệm, sự trăn trở và quan tâm cao trong việc tập trung tháo gỡ khó khăn, giải đáp những băn khoăn, kiến nghị của cử tri. Do đó, việc chất vấn và trả lời chất vấn ngày càng thực chất và hiệu quả hơn, đề cao trách nhiệm của HĐND tỉnh trước cử tri.
Thực tế, chất vấn và trả lời chất vấn không chỉ tạo nên không khí sôi động, cởi mở, thẳng thắn và dân chủ tại các kỳ họp, mà quan trọng hơn đây là cơ hội để HĐND tỉnh và cử tri có thể kiểm tra, đánh giá, giám sát chất lượng hoạt động cũng như trách nhiệm quản lý của các cơ quan trong bộ máy Nhà nước.
Đặc biệt, nét mới trong hoạt động chất vấn của một số kỳ họp gần đây là bên cạnh các nội dung chất vấn được dự kiến trước kỳ họp, các đại biểu HĐND tỉnh đã chủ động nêu câu hỏi chất vấn trực tiếp tại kỳ họp. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, cử tri Phan Văn Bột (xã Văn Hải, Kim Sơn) phấn khởi nói: Tôi rất tâm đắc với phần trả lời chất vấn trực tiếp của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh tại kỳ họp thứ 10, HĐND tỉnh khóa XII vừa qua.
Tại kỳ họp này, khi đại biểu HĐND tỉnh nêu câu hỏi đề cập đến trách nhiệm của UBND tỉnh trong việc duy trì, phát triển cây cói, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đã trả lời thẳng vào vấn đề đại biểu HĐND tỉnh, cử tri quan tâm, và các giải pháp để thực hiện. Đồng thời nêu rõ UBND tỉnh sẽ tích cực chỉ đạo các cơ quan chức năng, huyện Kim Sơn bằng mọi biện pháp để giữ làng nghề cói, vùng nguyên liệu cói và lao động làm nghề cói. Cử tri Phan Văn Bột cũng cho biết, nhiều cử tri ở huyện Kim Sơn qua theo dõi truyền hình trực tiếp đã ghi nhận và đánh giá rất cao tinh thần trách nhiệm của UBND tỉnh trong việc giải quyết khó khăn cho người dân.
Tăng cường các hoạt động giám sát thực hiện cam kết tại phiên chất vấn
Theo đồng chí Tô Văn Hoạt, TUV, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, để các cam kết tại phiên chất vấn của các kỳ họp sớm đi vào cuộc sống, biện pháp quan trọng là Thường trực HĐND tỉnh phải thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc tổ chức thực hiện của các sở, ngành, cơ quan, đơn vị. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, hoạt động giám sát của HĐND tỉnh luôn được coi trọng và tăng cường.
Công tác giám sát chuyên đề của Thường trực HĐND tỉnh và các Ban HĐND tỉnh đã có tác động tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Các kiến nghị do các đoàn giám sát nêu đã góp phần giúp cho việc chỉ đạo, quản lý của các cơ quan, đơn vị ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn. Thực hiện chương trình giám sát hàng năm, Thường trực HĐND tỉnh đã đề nghị UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan rà soát, kiểm tra kết quả thực hiện các kiến nghị sau giám sát và cam kết chất vấn tại các kỳ họp HĐND tỉnh. Đồng thời Thường trực HĐND tỉnh đã thành lập các đoàn đi kiểm tra thực tế tại một số địa phương, đơn vị.
Cụ thể như trong năm 2008, Thường trực HĐND tỉnh đã tiến hành 2 cuộc giám sát chuyên đề, đều là những nội dung cử tri quan tâm và đã được chất vấn tại các kỳ họp. Đó là vấn đề dạy nghề, giải quyết việc làm cho người dân có đất bị thu hồi và giám sát tình hình thực hiện pháp luật về môi trường ở một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Kết quả giám sát đã chỉ rõ những việc đã làm được, những tồn tại, yếu kém của các đơn vị và kiến nghị các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.
Có thể khẳng định, hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn tại các kỳ họp đã được cải tiến, hầu hết các vấn đề chất vấn đều "đúng" và "trúng" tình hình thực tiễn. Đây cũng là một hoạt động thể hiện quyết tâm không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh, từng bước đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới và nguyện vọng của cử tri trong tỉnh.
Thu Thủy