Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ

Sau gần 8 năm thực hiện Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư khóa XII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW, ngày 30/3/2007 của Ban Bí thư khóa X về "Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ", đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Nhận thức của cấp ủy, chi ủy, bí thư chi bộ và đảng viên được nâng lên; nền nếp sinh hoạt chi bộ cơ bản được duy trì tốt hơn; nội dung sinh hoạt bám sát nhiệm vụ chính trị, gắn với công tác xây dựng Đảng, nhất là học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và tự phê bình, phê bình theo Nghị quyết, Kết luận Trung ương 4 các khoá XI, XII, XIII.

Tuy nhiên, chất lượng sinh hoạt chi bộ vẫn còn một số hạn chế chậm được khắc phục. Một số cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò, ý nghĩa quan trọng của sinh hoạt chi bộ; công tác chuẩn bị nội dung, điều hành, thảo luận, ban hành nghị quyết trong sinh hoạt chi bộ chưa đáp ứng yêu cầu, còn hình thức, lồng ghép sinh hoạt chi bộ với sinh hoạt chuyên môn; sinh hoạt chuyên đề còn nặng về lý thuyết, chưa gắn với nhiệm vụ chính trị và đặc thù của từng loại hình chi bộ. Việc chấp hành các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình ở một số chi bộ chưa cao. Công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên chưa được thực hiện thường xuyên. Việc đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa gắn với đánh giá, xếp loại chất lượng chi bộ, đảng viên hằng năm. Còn một bộ phận tổ chức đảng mất đoàn kết nội bộ, có nơi mất sức chiến đấu.

Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới, gắn với những dấu mốc lịch sử có ý nghĩa đặc biệt quan trọng 100 năm thành lập Đảng (1930 - 2030) và 100 năm thành lập Nước (1945 - 2045), đặt ra yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi Đảng ta phải không ngừng nâng cao trí tuệ, bản lĩnh để đủ sức lãnh đạo sự nghiệp cách mạng. Chi bộ là tế bào, là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở, là nơi gần dân nhất, trực tiếp lãnh đạo, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng vào cuộc sống; là nòng cốt xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là yêu cầu cấp thiết, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện, hoàn thành vai trò, sứ mệnh lãnh đạo đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung thực hiện có hiệu quả một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:

1. Các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc về ý nghĩa, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ, coi đây là mệnh lệnh chính trị.

Sinh hoạt chi bộ là nơi giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống cho đảng viên, là nơi triển khai thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng thành hành động cụ thể, thiết thực trong từng lĩnh vực công tác, thực tiễn cuộc sống; là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của quần chúng. Mỗi cấp uỷ, tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên phải xác định sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt đảng là cuộc họp quan trọng nhất, thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt đảng theo Điều lệ Đảng, bảo đảm thời lượng sinh hoạt chi bộ, cấp uỷ; duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ, thống nhất thực hiện sinh hoạt chi bộ toàn Đảng vào ngày 03 hằng tháng (nếu vào ngày nghỉ hoặc trường hợp đặc biệt sinh hoạt trong tuần đầu tiên của tháng); tuyệt đối không được họp chi bộ kết hợp các cuộc họp khác. Kiên quyết chấn chỉnh, khắc phục triệt để những hạn chế trong sinh hoạt chi bộ kéo dài nhiều năm qua.

2. Đổi mới căn bản, toàn diện về nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, hiệu quả, đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với từng loại hình chi bộ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào có đạo, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Nội dung sinh hoạt phải được thảo luận kỹ, sâu sắc, giải quyết những công việc đúng chức năng, nhiệm vụ của chi bộ. Qua sinh hoạt chi bộ kịp thời nắm bắt được tư tưởng của cán bộ, đảng viên, kịp thời phát hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc, những vấn đề mới, vấn đề phức tạp phát sinh từ cơ sở.

Tổ chức sinh hoạt chuyên đề, ít nhất mỗi quý 1 lần. Nội dung các chuyên đề phải được chuẩn bị kỹ, thiết thực, bám sát nhiệm vụ của từng loại hình chi bộ, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; về thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; về xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; về giáo dục truyền thống cách mạng, nhiệm vụ phát triển địa phương, hiệu quả công tác chuyên môn cơ quan, đơn vị và các nội dung khác có liên quan; tập trung thảo luận sâu để đề ra các nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi cao. Thường xuyên cập nhật, đưa các quan điểm, nội dung lãnh đạo, chỉ đạo mới, quan trọng của Đảng, của đồng chí Tổng Bí thư vào sinh hoạt định kỳ, chuyên đề; chú trọng nghiên cứu, học tập nghị quyết, Điều lệ Đảng, lịch sử vẻ vang của Đảng trong các buổi sinh hoạt chi bộ.

Tiếp tục thực hiện Hướng dẫn số 03-HD/TW, ngày 27/12/2022 của Ban Bí thư về thí điểm sinh hoạt đảng trực tuyến ở đảng bộ cơ sở, chi bộ có tính chất đặc thù hoặc trong hoàn cảnh đặc biệt và sinh hoạt theo tổ đảng ở chi bộ đông đảng viên đến khi có quy định, hướng dẫn mới của Trung ương. Việc thực hiện thí điểm phải bảo đảm đúng nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng sinh hoạt chi bộ.

3. Sinh hoạt chi bộ phải thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trên cơ sở đoàn kết, thương yêu đồng chí, đồng nghiệp; đề cao kỷ luật, kỷ cương, tính tự giác trong sinh hoạt đảng, bảo đảm mọi đảng viên đều được thông tin đầy đủ và phát huy dân chủ, tạo không khí sinh hoạt cởi mở, thẳng thắn, mọi đảng viên tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến vào các quyết định của chi bộ; chấp hành nghiêm nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách trong ban hành nghị quyết và phân công nhiệm vụ cho đảng viên. Khắc phục triệt để tình trạng thờ ơ, mất sức chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ.

Bí thư chi bộ, cấp ủy phải thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ; lắng nghe, tôn trọng các ý kiến đóng góp, bảo vệ những đảng viên thẳng thắn đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái, biến chất, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá", tiêu cực; kiên quyết chống bệnh thành tích, dĩ hòa vi quý, nể nang, né tránh, ngại va chạm. Đồng thời, chi ủy, chi bộ có trách nhiệm phát hiện và xử lý các vấn đề tư tưởng phát sinh nhằm xây dựng chi bộ đoàn kết, thống nhất.

Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý phải nhận thức rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ; đảng viên phải nỗ lực thực hiện nhiệm vụ, chủ động báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân công trong mỗi kỳ sinh hoạt chi bộ và cầu thị, tự giác sửa chữa những hạn chế, khuyết điểm, thẳng thắn góp ý cho đồng chí mình để cùng tiến bộ.

4. Nâng cao chất lượng đội ngũ bí thư chi bộ và cấp uỷ viên đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu; kịp thời kiện toàn, bổ sung bí thư chi bộ khi có thay đổi về nhân sự. Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm công tác đảng, nâng cao kỹ năng điều hành sinh hoạt đảng, năng lực vận dụng, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện. Bí thư, phó bí thư chi bộ và cấp uỷ viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể, trực tiếp chuẩn bị nội dung sinh hoạt, quán triệt các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, cấp ủy cấp trên theo hướng ngắn ngọn, dễ hiểu, dễ nhớ, điều hành sinh hoạt chi bộ khoa học và chịu trách nhiệm chính về chất lượng sinh hoạt chi bộ.

5. Xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ khoa học, chặt chẽ, định lượng, cụ thể. Cấp uỷ cấp trên định kỳ tổ chức đánh giá và thông báo kết quả đến cấp ủy, chi bộ trực thuộc, bảo đảm công khai, minh bạch, thực chất. Chú trọng tổng kết những mô hình mới, cách làm hiệu quả; đánh giá việc thực hiện mô hình "chi bộ bốn tốt"; khuyến khích việc thành lập tổ công tác của cấp ủy cấp trên trực tiếp dự, đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Kết quả đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ làm cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của chi bộ, của cấp ủy cấp trên và người đứng đầu cấp ủy.

6. Cấp uỷ cấp trên phải thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình sinh hoạt chi bộ, nhất là những chi bộ yếu kém; rà soát, củng cố, kiện toàn các chi bộ trong các loại hình, nhất là các chi bộ doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và địa bàn dân cư, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo; phải phân công cấp ủy viên dự sinh hoạt chi bộ trực thuộc và thường xuyên theo dõi, nắm tình hình, chịu trách nhiệm về chất lượng sinh hoạt của chi bộ; lắng nghe ý kiến của đảng viên, hỗ trợ, giải quyết hoặc phản ánh kịp thời đến cấp có thẩm quyền về những khó khăn, vướng mắc tại cơ sở; định kỳ hằng quý phải báo cáo về kết quả với cấp ủy cùng cấp; gắn trách nhiệm của cấp uỷ viên được phân công theo dõi, người đứng đầu đối với chất lượng sinh hoạt chi bộ, nhất là các chi bộ yếu kém kéo dài.

7. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc bảo đảm nền nếp và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nhất là những chi bộ yếu kém, có dấu hiệu mất đoàn kết nội bộ, có đảng viên suy thoái, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đưa vào chương trình kiểm tra, giám sát định kỳ hằng năm hoặc đột xuất. Nội dung kiểm tra, giám sát tập trung vào việc chấp hành nguyên tắc, chế độ sinh hoạt đảng, chất lượng sinh hoạt và hồ sơ sinh hoạt chi bộ, việc ban hành nghị quyết của chi bộ, sổ ghi chép của đảng viên; việc thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy cấp trên được phân công theo dõi, dự sinh hoạt chi bộ; kết quả lãnh đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết của chi bộ. Qua kiểm tra, giám sát kịp thời góp ý, nhắc nhở, phê bình, xử lý nghiêm chi bộ, đảng viên vi phạm nguyên tắc và chế độ sinh hoạt chi bộ, xem đây là kỷ luật nghiêm khắc nhất của Đảng.

8. Bảo đảm các điều kiện cần thiết để tổ chức tốt việc sinh hoạt chi bộ. Cấp uỷ địa phương, cơ quan, đơn vị cần quan tâm về cơ sở vật chất, bố trí địa điểm sinh hoạt cho các chi bộ, nhất là ở địa bàn nông thôn, các khu chung cư, trong các loại hình doanh nghiệp; thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động của chi bộ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai có hiệu quả ứng dụng Sổ tay đảng viên điện tử trong sinh hoạt chi bộ; đồng thời, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin và quản lý chặt chẽ nội dung sinh hoạt chi bộ trên môi trường số.

9. Tổ chức thực hiện

- Các tỉnh ủy, thành uỷ, đảng ủy trực thuộc Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và tổ chức triển khai nghiêm túc Chỉ thị trong toàn Đảng bộ. Xây dựng kế hoạch cụ thể, xác định rõ trách nhiệm, lộ trình và thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện.

- Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đẩy mạnh tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Chủ trì, phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các cơ quan liên quan tổ chức biên soạn, phổ biến tài liệu hướng dẫn trong toàn Đảng.

- Văn phòng Trung ương Đảng chủ trì nghiên cứu sửa đổi chế độ đảng phí, tỉ lệ trích lại cho chi bộ; hỗ trợ kinh phí đối với chi bộ khó khăn; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng, triển khai các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ sinh hoạt chi bộ, nghiệp vụ công tác đảng viên bảo đảm đúng quy định.

- Ban Tổ chức Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan sửa đổi, bổ sung hướng dẫn về sinh hoạt chi bộ theo từng loại hình chi bộ kèm theo khung tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng chi bộ mang tính định lượng; theo dõi, kiểm tra, báo cáo Ban Bí thư việc tổ chức thực hiện.

Chỉ thị này thay thế Chỉ thị số 10-CT/TW, ngày 30/3/2007 của Ban Bí thư khoá X về "Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ" và được phổ biến đến chi bộ để thực hiện.