Chuyện thoát nghèo của các xã bãi ngang
Dẫu biết nghề nuôi tôm là đầy may rủi nhưng nhiều người vẫn hy vọng sẽ có cơ may đổi đời. Hàng trăm gia đình ở 3 xã vùng bãi ngang: Kim Hải, Kim Trung, Kim Đông đã không ngần ngại thế chấp cả nhà cửa, đất đai, vườn tược của mình để đầu tư nuôi tôm, cua biển. Nhưng do việc quy hoạch đầm nuôi chưa hợp lý, hệ thống cấp thoát nước chưa phù hợp, trong khi đó nhiều nông dân lại thiếu kiến thức về việc nuôi trồng thủy sản… nên xảy ra tình trạng tôm, cua bị dịch bệnh, thất thu. Nhiều hộ trắng tay, cuộc sống khốn khó, còn 3 xã trên bị xếp vào hàng những xã đặc biệt khó khăn của huyện Kim Sơn (năm 2007, tỷ lệ hộ nghèo của xã Kim Hải là 31,63%; Kim Đông là 29,6% và Kim Trung là 30,52%). Trước những khó khăn trên, thời gian qua, với sự quan tâm đầu tư của các cấp, ngành, các xã đã tranh thủ vận dụng nhiều nguồn lực để hỗ trợ cho người nghèo dần có cuộc sống ổn định hơn.
Tìm hiểu thực tế tại xã Kim Đông, chúng tôi được biết: Để giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con nuôi. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 10 của Tỉnh ủy và Đề án giảm nghèo của UBND tỉnh, dưới sự chỉ đạo của UBND huyện, xã Kim Đông đã kiện toàn Ban chỉ đạo xóa đói, giảm nghèo, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên và đề ra giải pháp giảm nghèo cho từng năm. Xã đã tiến hành rà soát, điều tra hộ nghèo, tìm hiểu nguyên nhân đói nghèo để có cách tiếp cận và hỗ trợ hiệu quả, như giúp đỡ hộ nghèo vay vốn, hướng dẫn cách làm ăn, khắc phục tình trạng hỗ trợ xong là hết trách nhiệm. Kết quả xóa nghèo sẽ là một trong những tiêu chí "cứng" để đánh giá, xếp loại thi đua hàng năm của cán bộ, đảng viên, chi bộ và các đoàn thể.
Đi đôi với công tác quy hoạch sản xuất, Kim Đông đặc biệt chú trọng nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở; tạo điều kiện cho các hộ nghèo được tiếp cận tiến bộ KHKT. Khắc phục tình trạng thất bại trong việc nuôi cua xanh, xã đã tổ chức 2 đợt cho nhân dân đi thăm quan mô hình nuôi cá bống bớp tại Nam Định; phối hợp với Tỉnh đoàn, Trung tâm Khuyến nông tỉnh và Chi cục thủy sản tổ chức 7 lớp tập huấn về kỹ thuật nuôi trồng thủy sản, gia súc, gia cầm cho trên 500 lượt người. Vận động bà con chuyển từ nuôi cua xanh sang nuôi cá bống bớp, cá vược và các loại giống cá nước lợ khác, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Bên cạnh đó, xã còn khuyến khích bà con cải tạo vườn tạp, bờ đầm, bờ thửa để trồng các giống ngô, khoai, rau màu..., góp phần tăng thu nhập cho mỗi gia đình.
Trong năm, Tỉnh đoàn, UBND huyện Kim Sơn đã hỗ trợ cho Kim Đông 8 triệu đồng mua hạt rau giống và 12.000 cây giống keo tai tượng, giúp bà con "xanh hóa" đồng ruộng. Công tác đào tạo nghề cho người nghèo đã được Kim Đông đặc biệt coi trọng. Từ đầu năm đến nay, xã đã phối hợp với các doanh nghiệp trên địa bàn tổ chức các lớp: Đan xiên hàng mỹ nghệ, đan lát cói, may công nghiệp cho hàng trăm lượt người. Sau khi được đào tạo, nhiều người đã có việc làm với mức thu nhập bình quân 3,5 triệu đồng/người/năm.
Bên cạnh đó, Kim Đông còn tranh thủ sự quan tâm, đầu tư của các cấp, các ngành trong việc xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Một số công trình đã và đang được thi công như: Trường Mầm non, chợ, nhà văn hóa xóm 1, xóm 5, đường giao thông nông thôn (13 km), hệ thống nước sạch, hệ thống kênh mương, cầu cống phục vụ nuôi trồng thủy sản... với tổng kinh phí đầu tư hàng chục tỷ đồng. Được sự hỗ trợ của Nhà nước, nhiều hộ nghèo đã có điều kiện đầu tư sản xuất, chí thú làm ăn, thực hiện chi tiêu tiết kiệm, từng bước vươn lên thoát nghèo. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của Kim Đông còn 22%, giảm so với năm 2007 là 7,6%.
Giống như Kim Đông, với sự quan tâm của tỉnh, của huyện, các cấp, các ngành, các xã Kim Hải, Kim Trung cũng đã và đang vận dụng linh hoạt nhiều nguồn lực, kết hợp với phát huy nội lực để từng bước vươn lên, thoát ra khỏi hàng "xã nghèo trọng điểm". Hiện nay so với năm 2007, tỷ lệ hộ nghèo của các địa phương trên đã giảm mạnh: Xã Kim Hải giảm tới 7,46%; xã Kim Trung cũng giảm 4,43%.
Chung sức, đồng lòng vượt nghèo
Đồng chí Ngô Chí Nguyện, Phó Trưởng phòng Lao động, thương binh và xã hội huyện Kim Sơn cho biết: Xuất phát từ truyền thống "Thương người như thể thương thân", "Lá lành đùm lá rách", thời gian qua, toàn huyện đã ủng hộ hàng trăm triệu đồng vào Quỹ vì người nghèo. Số tiền này đã được dùng vào việc thăm hỏi, giúp đỡ người nghèo khi ốm đau, lúc hoạn nạn, rủi ro, hỗ trợ học sinh nghèo vượt khó học giỏi..., góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo của huyện.
Thực hiện Nghị quyết số 10 của Tỉnh ủy, Đề án số 15 của UBND tỉnh, các xã, thị trấn trong huyện đã tiến hành nhiều biện pháp hỗ trợ hộ nghèo có hiệu quả, như đào tạo nghề, giải quyết việc làm; chuyển giao tiến bộ KHKT vào sản xuất; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; hỗ trợ vay vốn; sửa chữa, xây mới nhà ở dột nát cho hộ nghèo... Từ đầu năm đến nay, toàn huyện đã tổ chức hàng chục lớp dạy nghề cói, thêu ren, may công nghiệp, chế biến hạt điều, hàn... cho hàng trăm lao động, qua đó giải quyết việc làm mới, tạo việc làm thêm cho 1.800 lao động (vượt kế hoạch là 600 lao động). Hỗ trợ xây mới, sửa chữa 75 nhà ở dột nát cho hộ nghèo (trong đó xây mới 45 nhà).
Triển khai lồng ghép nhiều chương trình, dự án phát triển kinh tế, nhất là huy động nguồn lực đầu tư xây dựng, cải thiện cơ sở hạ tầng về giao thông, thủy lợi, giáo dục và y tế cho các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao. Hiện nay, tuyến đường 481 đi Tuy Lộc - Bình Minh đang được khẩn trương thi công, hoàn tất, phục vụ nhu cầu đi lại thuận tiện của nhân dân.
Cùng với đó, nhiều tuyến đê, cầu, cống đã và đang khẩn trương được nạo vét, sửa chữa, xây mới nhằm đảm bảo lưu thông dòng chảy, phục vụ tốt công tác tưới, tiêu, nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Ngân hàng Chính sách xã hội huyện tạo điều kiện cho gần 2.000 lượt hộ nghèo được vay vốn với tổng số tiền là 15 tỷ đồng, giúp các hộ phát triển kinh tế gia đình.
Các chính sách trợ giúp bảo trợ xã hội như: Tư vấn pháp luật miễn phí; cấp thẻ BHYT cho người nghèo, miễn giảm học phí cho học sinh nghèo... đã được thực hiện nghiêm túc. Triển khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp trên, Kim Sơn đã giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 10,36%, vượt mục tiêu đề ra.
Bài, ảnh: Đức Nghĩa