Thôn Trinh Nữ 3, xã Yên Hòa, huyện Yên Mô, những con đường được bê tông hóa vững chãi, trải dài tít tắp và sạch đẹp. Điện chiếu sáng công cộng được lắp đặt chỉnh chu, những hàng cau, cây bóng mát ngả dài, hoa đua nở tạo nên không gian sống xanh, tươi vui.
Gặp gỡ và trò chuyện với người dân ở đây, mới thấy được thôn Trinh Nữ 3 được xây dựng thành khu dân cư NTM kiểu mẫu không chỉ bằng nhà cửa, đường sá, công trình mới, mà còn bằng chính lối sống, lời nói, nếp nghĩ của người dân. Truyền thống đoàn kết, gắn bó và tính cố kết cộng đồng vốn là yếu tố đặc trưng của con người nơi đây.
Bà Đoàn Thị Hoa, một người dân trong thôn bày tỏ: dù là đường làng hay công trình công cộng, bà con chúng tôi vẫn luôn coi đó như chính là sân, là ngõ của nhà mình và cùng chung tay gìn giữ, làm đẹp...
Ông Vũ Khắc Quang, Trưởng thôn Trinh Nữ 3 chia sẻ: Bộ mặt tươi sáng của khu dân cư là thành quả chung tay xây dựng của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự đồng thuận của nhân dân. Ngay khi được chọn làm điểm "Khu dân cư NTM kiểu mẫu", thôn đã đưa ra để nhân dân họp bàn và nhận được sự đồng tình nhất trí cao của hơn 200 hộ dân trong thôn. Bà con đã đóng góp tiền, ngày công để chỉnh trang lại nhà văn hóa thôn, xây tường bao, bổ sung thêm các trang thiết bị thiết yếu như bàn ghế, tủ sách, làm sân cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền.
Bên cạnh đó, tiến hành làm 40m rãnh thoát nước trước cửa nhà văn hóa, san lấp 1 ao tù, trồng hoa, cây cảnh để tạo cảnh quan xanh. Ngoài ra, qua tuyên truyền, các hộ gia đình cũng đã sửa sang lại cảnh quan, bố trí tường rào cổng ngõ gọn gàng, sạch đẹp hơn…
Tận dụng lợi thế về nguồn nước, đất đai, thôn Trinh Nữ 3 còn vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình. 5 ha vườn tạp đã được người dân cải tạo đưa cây chuối Thái Lan vào trồng, nhiều hộ thì chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang nuôi cá trạch sụn, các mô hình này đều đang cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Song song với phát triển sản xuất nông nghiệp, các ngành nghề, dịch vụ cũng được khuyến khích phát triển, nhờ vậy đời sống của người dân trong thôn ngày càng được cải thiện, đến nay tỷ lệ hộ nghèo trong thôn chỉ còn 0,5%.
Theo Văn phòng điều phối NTM tỉnh, đến thời điểm này, Ninh Bình đã có 1 huyện đạt chuẩn NTM, 1 thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, 80/119 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, bình quân toàn tỉnh đạt chuẩn 17,1 tiêu chí/xã, không còn xã đạt chuẩn dưới 10 tiêu chí.
Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn phát triển mạnh mẽ, làm thay đổi diện mạo nhiều vùng nông thôn trên phạm vi toàn tỉnh. Việc thực hiện mô hình khu dân cư kiểu mẫu chính là tiếp tục nâng chất lượng cho Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM.
Năm 2018, theo chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, toàn tỉnh đã lựa chọn 79 thôn tại 79 xã đã đạt chuẩn NTM để xây dựng NTM kiểu mẫu. Ngân sách tỉnh đã phân bổ cho mỗi thôn 50 triệu đồng để xây dựng mô hình.
Tuy mới bắt tay vào triển khai nhưng bước đầu đã ghi nhận được nhiều kết quả khả quan. Chính quyền các cấp linh hoạt huy động nhiều nguồn lực để thực hiện các phần việc. Một số khu dân cư đã tạo được chuyển biến tốt trong phát triển kinh tế, xây dựng được cảnh quan, môi trường sạch đẹp.
Các tiêu chí NTM ngày một hoàn thiện và nâng cao, đáp ứng được nguyện vọng của người dân. Dáng vóc những khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã và đang được hình thành.
Hiện nay, Văn phòng điều phối NTM tỉnh đã xây dựng dự thảo quy định Bộ tiêu chí Khu dân cư NTM tỉnh kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2018-2020; đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ đi kèm, từ đó xin ý kiến các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố để trình UBND tỉnh phê duyệt, ban hành trong thời gian tới, làm cơ sở để các địa phương cụ thể hóa các chỉ tiêu về khu dân cư kiểu mẫu, hay vườn mẫu, hộ mẫu.
Tuy nhiên, trước mắt, Văn phòng điều phối NTM tỉnh đề nghị chính quyền các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động dưới nhiều hình thức để nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân.
Đồng thời gắn việc xây dựng mô hình này với các phong trào như "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", "5 không, 3 sạch", "Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi"…Tất cả hoạt động trong xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu phải đi vào thực chất, kết quả đạt được đảm bảo tính bền vững cao.
Bài, ảnh: Hà Phương, Trường Giang