P.V: Đồng chí đánh giá thế nào về ý nghĩa mà chương trình tín dụng ưu đãi sẽ mang lại cho hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh? Đ/c Lã Thị Hồng Yến: Từ khi thành lập đến nay, NHCSXH tỉnh đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong công tác xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn tỉnh. Trong 10 năm, Ngân hàng đã giải ngân cho 155.538 lượt hộ nghèo vay vốn, với tổng số tiền 999 tỷ đồng. Số vốn trên đã góp phần cùng các cấp, các ngành, các đoàn thể giúp 42.486 hộ thoát khỏi nghèo đói, đưa tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh từ 10,38% xuống còn 5,8% (giai đoạn 2001-2005), từ 18,02% xuống còn 6,87% (giai đoạn 2006-2010), từ 12,4% xuống còn 7,54% (giai đoạn 2011 - 2015).
Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh đã liên tục giảm qua các năm, qua từng giai đoạn, nhưng số hộ nghèo, hộ cận nghèo vẫn còn tương đối lớn. Mặt khác, ranh giới giữa thoát nghèo và tái nghèo là hết sức mong manh. Vì thực tế điều kiện kinh tế và kỹ năng sản xuất giữa hộ cận nghèo và hộ nghèo đều hạn chế như nhau, chỉ cần một rủi ro nhỏ trong sản xuất, hay gia đình có người đau ốm… là hộ cận nghèo có thể bị tái nghèo.
Những năm về trước, do điều kiện kinh tế của đất nước chưa cho phép nên mới chỉ đáp ứng được nguồn vốn ưu đãi cho hộ nghèo. Vì vậy, đối tượng hộ cận nghèo khó tiếp cận với các khoản vay ưu đãi từ NHCSXH, càng không thể vay vốn ở các ngân hàng thương mại do không có tài sản thế chấp, lãi suất cho vay lại cao. Do vậy, các hộ cận nghèo cả nước nói chung và trong tỉnh nói riêng rất cần được vay vốn ưu đãi để đầu tư phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống và thoát nghèo bền vững. Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chính sách tín dụng đối với hộ cận nghèo có ý nghĩa hết sức quan trọng, hợp lòng dân, tiếp sức cho hộ cận nghèo vươn lên, ổn định cuộc sống gia đình.
Theo số liệu tổng hợp kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2012-2013, toàn tỉnh hiện có 18.347 hộ cận nghèo và nhu cầu được vay vốn của hộ cận nghèo là vô cùng cần thiết. Ngay khi Quyết định 15/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực thi hành (từ ngày 16-4-2013), Tổng Giám đốc NHCSXH đã thông báo giao 13 tỷ đồng kế hoạch tín dụng năm 2013 đối với chương trình cho vay hộ cận nghèo cho Chi nhánh NHCSXH tỉnh Ninh Bình. Với số vốn đó, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh có cơ hội tiếp cận được với nguồn vốn ưu đãi để đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, vươn lên thoát nghèo bền vững.
P.V: Xin đồng chí cho biết những nội dung cụ thể của chương trình tín dụng đối với hộ cận nghèo trong Quyết định số 15 của Thủ tướng Chính phủ?
Đ/c Lã Thị Hồng Yến: Quyết định số 15/2013/QĐ-TTg ngày 23-2-2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định rõ: Phạm vi áp dụng là hộ cận nghèo có nhu cầu vay vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, nhằm góp phần thực hiện an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững. Đối tượng áp dụng là những hộ cận nghèo có tên trong danh sách được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận theo chuẩn hộ cận nghèo do Thủ tướng Chính phủ quy định trong từng thời kỳ. Hiện nay, chuẩn hộ cận nghèo được thực hiện theo Quyết định số 09/2011/QĐ-TTg ngày 30-1-2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo áp dụng cho giai đoạn 2011-2015, cụ thể: Hộ cận nghèo ở nông thôn là hộ có mức thu nhập bình quân từ 401.000 đồng đến 520.000 đồng/người/tháng; hộ cận nghèo ở thành thị là hộ có mức thu nhập bình quân từ 501.000 đồng đến 650.000 đồng/người/tháng
Mức cho vay đối với hộ cận nghèo do NHCSXH và hộ cận nghèo thỏa thuận nhưng không vượt quá mức cho vay tối đa phục vụ sản xuất, kinh doanh đối với hộ nghèo trong từng thời kỳ (hiện nay mức cho vay tối đa đối với hộ nghèo là 30 triệu đồng/hộ). Lãi suất cho vay bằng 130% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ (hiện nay, lãi suất cho vay hộ nghèo là 7,8%/năm, như vậy lãi suất cho vay hộ cận nghèo sẽ là 10,14%/năm). Lãi suất nợ quá hạn bằng 130% lãi suất khi cho vay. Các nội dung khác như: điều kiện, hồ sơ, thủ tục, thời hạn cho vay, phương thức cho vay... được quy định như đối với hộ nghèo.
P.V: NHCSXH tỉnh có những giải pháp cụ thể nào để thực hiện hiệu quả chương trình tín dụng dành cho hộ cận nghèo, thưa đồng chí?
Đ/c Lã Thị Hồng Yến: Ngay khi Quyết định 15/2013/QĐ-TTg được ban hành, để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ cận nghèo sớm tiếp cận với nguồn vốn tín dụng chính sách, Chi nhánh NHCSXH tỉnh đã xây dựng kế hoạch, triển khai các giải pháp để tín dụng chính sách ưu đãi sớm đến tay hộ cận nghèo có nhu cầu vay vốn để sản xuất, kinh doanh, ổn định cuộc sống. NHCSXH từ tỉnh đến huyện, thị xã phối hợp với UBND các xã, phường, thị trấn, các cấp hội nhận ủy thác tiến hành điều tra, rà soát, lập danh sách những hộ thuộc diện cận nghèo, để làm cơ sở xây dựng và lập kế hoạch về nhu cầu vốn cho vay hộ cận nghèo trên địa bàn toàn tỉnh báo cáo Ban đại diện HĐQT NHCSXH tỉnh trình NHCSXH Việt Nam phê duyệt. Đồng thời, tổ chức tập huấn về Quyết định 15 của Thủ tướng Chính phủ và Hướng dẫn số 1003/NHCS-TDNN ngày 12-4-2013 của Tổng giám đốc NHCSXH Việt Nam đối với 100% cán bộ NHCSXH, cán bộ tổ chức Hội nhận ủy thác các cấp và 100% tổ tiết kiệm và vay vốn trên địa bàn.
Phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành liên quan, đặc biệt là 4 tổ chức Hội nhận ủy thác và tổ tiết kiệm và vay vốn trong công tác tuyên truyền chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đối với hộ cận nghèo, các chế độ, thể lệ, quy trình nghiệp vụ của NHCSXH; công khai chủ trương, chính sách, đối tượng thụ hưởng và danh sách các hộ được vay vốn tại các điểm giao dịch lưu động đặt tại UBND các xã, phường, thị trấn để người dân nhanh chóng tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nghèo, hộ cận nghèo sớm tiếp cận với nguồn vốn tín dụng chính sách, NHCSXH cùng UBND các xã, phường, thị trấn thường xuyên bám sát các tiêu chí, rà soát danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo; chủ động điều chỉnh, bổ sung kịp thời vào danh sách những hộ thuộc diện nghèo, cận nghèo của địa phương để có căn cứ xác nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo theo tiêu chí, đảm bảo các hộ nghèo, cận nghèo được vay vốn từ NHCSXH theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Với những giải pháp đã đề ra và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị cùng chăm lo cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng chính sách, Chi nhánh NHCSXH tỉnh sẽ thực hiện tốt tín dụng chính sách cho mục tiêu giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, góp phần thực hiện thành công Quyết định 852/2012/QĐ-TTg ngày 10-7-2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt "Chiến lược phát triển NHCSXH giai đoạn 2011-2020".
P.V: Xin cảm ơn đồng chí!
Hồng Giang (Thực hiện)