Tích cực chuẩn bị cho Liên hoan văn hoá dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình

Nơi di sản gặp gỡ và lan tỏa

Theo Kế hoạch số 38/KH-SVHTT, ngày 26/9/2025 của Sở Văn hoá và Thể thao Ninh Bình, Liên hoan văn hoá dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất sẽ diễn ra trong 2 ngày của tháng 11/2025. Chủ đề của Liên hoan là “Di tích Lịch sử - văn hoá tỉnh Ninh Bình hội tụ và lan tỏa giá trị ngàn năm”, cùng thông điệp xuyên suốt “Tôn vinh di sản - Gắn kết cộng đồng - Phát triển bền vững”.

Liên hoan được tổ chức nhằm tạo sân chơi văn hoá lành mạnh, nơi các địa phương có di tích lịch sử, văn hoá tiêu biểu gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý, bảo tồn, tôn tạo và huy động nguồn lực xã hội hóa để phát huy giá trị di sản. Đồng thời, đây cũng là dịp quảng bá hình ảnh đất và người Ninh Bình tới du khách trong và ngoài nước, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững giữa văn hoá và kinh tế du lịch.

Ông Hoàng Văn Cương, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh, đơn vị được giao chủ trì tổ chức sự kiện cho biết: “Đây là lần đầu tiên tỉnh Ninh Bình tổ chức một liên hoan văn hoá dân gian quy mô cấp tỉnh kể từ sau hợp nhất. Vì vậy, sự kiện có ý nghĩa vô cùng quan trọng, được các tầng lớp nhân dân hưởng ứng và mong chờ. Sự kiện góp phần khơi dậy niềm tự hào, ý thức bảo tồn di sản trong cộng đồng, đồng thời thiết thực chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và kỷ niệm Ngày Di sản văn hoá Việt Nam 23/11/2025”.

Theo kế hoạch, Liên hoan sẽ diễn ra nhiều hoạt động hấp dẫn, ý nghĩa như: trình diễn các tiết mục văn hoá dân gian đặc sắc của các di tích tiêu biểu, tổ chức chương trình giao lưu và thi tìm hiểu về di sản văn hoá giữa các đoàn, tái hiện những nghi lễ, trò diễn, tập tục, lễ hội tiêu biểu gắn liền với di tích.

Các di tích tham gia Liên hoan năm nay gồm: Đền Trần (phường Nam Định) trình diễn Lễ rước kiệu Ngọc Lộ, rước Nước tế Cá; Đình làng Nộn Khê (xã Yên Từ) trình diễn Lễ hội Báo bản Nộn Khê; Đình Chảy (xã Thanh Bình) trình diễn Hát trống quân; Đền Trần Thương (xã Trần Thương) trình diễn nghi lễ hầu thánh Đức Thánh Trần; Đình Liễu Đôi (xã Thanh Bình) trình diễn nghi thức vật võ Liễu Đôi; Phủ Vân Cát (xã Vụ Bản) tái hiện sự tích Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần thứ nhất; Phủ Tiên Hương (xã Vụ Bản) thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ; Phủ Quảng Cung (xã Yên Đồng) tái hiện sự tích Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần thứ hai; Chùa Đại Bi (xã Nam Trực) trình diễn nghệ thuật Ổi Lỗi (múa rối).

Liên hoan văn hoá dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất là sự kiện quan trọng góp phần quảng bá du lịch, văn hoá địa phương. Việc lựa chọn các di tích tiêu biểu để tổ chức liên hoan không chỉ nhằm khẳng định giá trị văn hoá, mà còn góp phần xây dựng hình ảnh Ninh Bình như một điểm đến văn hoá, tâm linh và di sản hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Đảm bảo Liên hoan diễn ra an toàn, ấn tượng

Tại đền Lảnh Giang, phường Duy Tân - nơi được lựa chọn để đăng cai tổ chức Liên hoan, những ngày này, không khí chuẩn bị đang được Ban quản lý đền tích cực triển khai. Các khu vực sân khấu, khu trưng bày, đón tiếp đại biểu và du khách đều được bố trí khoa học, đảm bảo hài hòa giữa yếu tố văn hoá, tâm linh và tính hiện đại, phục vụ tốt nhất cho sự kiện.

Nghệ nhân nhân dân Phạm Hải Hậu, Thủ từ đền Lảnh Giang chia sẻ: “Đền Lảnh Giang là di tích cấp quốc gia, mỗi năm thu hút hàng vạn lượt khách về dâng hương, hành lễ. Việc được chọn làm nơi tổ chức Liên hoan văn hoá dân gian là niềm vinh dự lớn lao đối với nhân dân phường Duy Tân cũng như Ban quản lý nhà đền. Hiện nay, chúng tôi đang tích cực chỉnh trang cảnh quan, tu bổ hạ tầng, bố trí khu vực sân khấu, bảng điện tử cỡ lớn; đồng thời đã rà soát lại toàn bộ hệ thống phòng cháy chữa cháy, bố trí lực lượng hỗ trợ du khách, để sự kiện diễn ra trang nghiêm, an toàn, thể hiện đúng tinh thần tôn vinh di sản.”

Theo đồng chí Phạm Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND phường Duy Tân, ngay sau khi nhận được kế hoạch của Sở Văn hóa và Thể thao, phường đã tổ chức họp, thành lập Ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận. Các lực lượng công an, đoàn thanh niên, hội phụ nữ được huy động tham gia hỗ trợ, đảm bảo an ninh, giao thông, phòng cháy chữa cháy. Phường đã phối hợp với Ban quản lý di tích lịch sử văn hóa đền Lảnh Giang tuyên truyền, kiểm tra, rà soát các điều kiện bến bãi, sân khấu,… đảm bảo an toàn, ấn tượng, trang nghiêm, ấm cúng cho nhân dân, du khách khi về tham dự Liên hoan.

Ông Nguyễn Đức Bình, Trưởng Ban quản lý di tích đền Trần, phường Nam Định cho biết: "Chúng tôi đã thành lập Ban tổ chức tham gia Liên hoan, đồng thời phối hợp chặt chẽ với tổ dân phố Tức Mạc 1, 2 để tuyển chọn các thành viên tiêu biểu. Hiện đội hình biểu diễn gồm hơn 30 người, trong đó các nghệ nhân, diễn viên không chuyên sẽ trình diễn nghi lễ tế nam, thể hiện một tiết mục văn hoá dân gian cùng tiểu phẩm quảng bá về giá trị lịch sử, tâm linh của Khu di tích Đền Trần. Các đội đang tích cực tập luyện, sẵn sàng mang đến cho Liên hoan những tiết mục ấn tượng, góp phần giới thiệu hình ảnh và nét đẹp truyền thống của vùng đất phát tích nhà Trần đến đông đảo công chúng.”

Ninh Bình là một trong những địa phương giàu tiềm năng văn hoá dân gian của khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Không chỉ có di sản vật thể như chùa, đền, đình, miếu, mà còn sở hữu kho tàng văn hoá phi vật thể phong phú, từ lễ hội, nghệ thuật trình diễn đến phong tục, tập quán, tri thức dân gian.

Việc tổ chức Liên hoan văn hoá dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất năm 2025 là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Đây là dịp để các nghệ nhân, người làm văn hoá gặp gỡ, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm; đồng thời là hoạt động truyền thông sinh động, để thế hệ trẻ hiểu và tự hào hơn về quê hương. Qua đó, giúp di sản dân gian được “hồi sinh” trong lòng công chúng, tiếp tục xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.