Tập trung phòng trừ sâu bệnh trên các trà lúa đông xuân

Qua điều tra của Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh, trên nhiều cánh đồng đã xuất hiện không ít các loại sâu bệnh hại như: cuốn lá nhỏ, rầy nâu, rầy lưng trắng, đạo ôn cổ bông... Trước tình hình đó, ngành chuyên môn, các địa phương đang tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp tích cực, kịp thời ngăn chặn sâu bệnh lây lan ra diện rộng.

Hàng loạt sâu bệnh hại xuất hiện trên đồng ruộng

Vụ đông xuân năm 2021-2022, toàn tỉnh đã gieo cấy được 39.894,4 ha. Hiện tại trà lúa xuân sớm đang ở giai đoạn ôm đòng - trỗ bông; trà xuân muộn ở giai đoạn phân hóa đòng. Do ảnh hưởng các đợt rét đậm, rét hại ở đầu vụ, một số diện tích lúa xuân muộn sinh trưởng, phát triển chậm. Đặc biệt, qua công tác điều tra của các cơ quan chuyên môn, HTX, đã phát hiện nhiều loại sâu bệnh hại đang phát sinh trên đồng ruộng.

Ông Nguyễn Viết Ái, Giám đốc HTX Đồng Hướng (huyện Kim Sơn) cho biết: Vụ đông xuân năm nay toàn HTX gieo cấy 367 ha lúa, chủ yếu là giống Bắc thơm số 7 và Nếp 97. Vừa qua, Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh có thông báo về một số loại sâu bệnh đang phát sinh, chúng tôi cũng đã đi kiểm tra đồng ruộng và phát hiện có sâu cuốn lá, rầy đang gây hại, riêng bệnh đạo ôn thì chưa thấy. 

HTX đã phân loại các trà lúa đồng thời đánh giá mật độ, lứa sâu, từ đó xác định các diện tích cần phải phun trừ để khuyến cáo bà con nông dân các biện pháp xử lý hiệu quả, kịp thời. "Vụ đông xuân năm nay, bà con đã rất vất vả và tốn kém khi phải gieo cấy lại tới 70% diện tích. Do vậy, giám sát, bảo vệ phòng trừ sâu bệnh càng phải thực hiện tốt hơn để tránh thiệt hại kép cho nông dân" - ông Ái cho biết.

Theo thông tin từ Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh, hiện nay đã phát hiện nhiều sâu bệnh hại trên đồng ruộng. Trong đó, bướm sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 đang bắt đầu ra rộ, mật độ nơi cao từ 0,2-0,5 con/m2; cá biệt 3 con/m2. Trứng xuất hiện rải rác, mật độ nơi cao từ 7-10 quả/m2. Tập trung chủ yếu ở các huyện Kim Sơn, Yên Mô, Yên Khánh, Hoa Lư. 

Ngoài ra, rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 1 gây hại rải rác trên các trà lúa, hiện tại mật độ phổ biến từ 30-40 con/m2; nơi cao lên tới 70-100 con/m2; cá biệt có nơi đã phát hiện 200-300 con/m2. 

Bên cạnh đó, bệnh đạo ôn cổ bông cũng đã xuất hiện trên lá đòng và cổ lá đòng, tỷ lệ bệnh nơi cao: 0,5-1%; cá biệt: 2-3% số lá (tập trung ở 2 huyện Nho Quan và Gia Viễn).

Tích cực, kịp thời ngăn chặn

Bà Nguyễn Thị Nhung, Trưởng phòng Bảo vệ thực vật (Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh) cho biết: Trong thời gian tới, bướm sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 sẽ tiếp tục ra rộ, sâu non sẽ nở tập trung từ ngày 28/4-06/5, gây hại rộng trên trà lúa xuân muộn đang ở giai đoạn phân hóa đòng đến ôm đòng. Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời, một số diện tích bị hại nặng sẽ làm sơ, trắng bộ lá đòng ảnh hưởng đến năng suất lúa. Về rầy nâu, rầy lưng trắng, tới đây cũng sẽ gây hại rộng trên các trà lúa, đặc biệt là trà lúa xuân muộn đang ở  giai đoạn ôm đòng - trỗ bông. 

Mật độ phổ biến: 400-500 con/m2; nơi cao: 700- 1.000 con/m2; ổ > 2.000 con/m2 (Kim Sơn, Yên Khánh, Yên Mô, Hoa Lư…). Nguy cơ cao làm đỏ lúa trên trà xuân muộn, gây cháy ổ trên trà xuân sớm đang ở giai đoạn chắc xanh đến chín. Ngoài ra, rầy lưng trắng còn mang virus là môi giới truyền bệnh lùn sọc đen trên đồng ruộng. 

Đối với bệnh đạo ôn cổ bông, do nguồn bệnh đã có sẵn có trên lá, cổ lá đòng mà tới đây điều kiện thời tiết thuận lợi  tiếp tục có mưa nhỏ, ẩm độ không khí cao thì bệnh đạo ôn cổ bông sẽ phát triển và gây hại rộng trên trà lúa trỗ trong tháng 4 và đầu tháng 5. 

Trong đó, đặc biệt hại nặng trên những ruộng đã bị bệnh đạo ôn lá, ruộng xanh tốt, gần nguồn bệnh, giống nhiễm như: Nếp, TBR 225, Đài thơm 8, Thiên ưu 8, Khang dân 18,... Ngoài ra, sâu đục thân lúa 2 chấm lứa 2 gây hại cục bộ trên trà lúa trỗ sau ngày 15/5 đối với các huyện phía Bắc tỉnh, sau 25/5 đối với các huyện phía Nam tỉnh. Chuột, bệnh khô vằn tiếp tục hại tăng trên các trà lúa; bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn, lúa cỏ hại cục bộ.

Trước tình hình trên, để chủ động đảm bảo an toàn cho sản xuất, giành vụ đông xuân thắng lợi, Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh đã và đang triển khai đợt cao điểm phòng trừ sâu bệnh hại. Trong đó, đề nghị các huyện, thành phố chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, các HTX cử cán bộ duy trì lịch kiểm tra đồng ruộng, phân rõ các trà lúa, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, dịch hại để phòng chống kịp thời, không phun thuốc tràn lan nhằm bảo vệ thiên địch và bảo vệ môi trường. 

Bên cạnh đó, đảm bảo đủ nước cho các trà lúa làm đòng - trỗ bông; bón thúc kali cho trà lúa xuân muộn ở giai đoạn lúa đứng cái để tạo điều kiện cho cây lúa khỏe, tăng cường khả năng chống chịu các đối tượng dịch hại. 

Bài, ảnh: Nguyễn Lựu