Tăng cường các giải pháp quản lý môi trường ao nuôi thủy sản

Theo đồng chí Phạm Văn Hải, Trạm trưởng Trạm Thủy sản Kim Sơn-Yên Khánh (Chi cục Thủy sản), sự thành bại nuôi tôm nước mặn, lợ phụ thuộc rất lớn vào việc giám sát, quản lý môi trường ao nuôi tôm. Trong đó, có các chỉ số cần lưu ý như nhiệt độ, hàm lượng ôxy hòa tan, độ mặn, độ pH, chất lượng đáy ao... Riêng với vụ nuôi thả đợt 1 trong năm, đặc điểm thời tiết và khí hậu gây rất nhiều khó khăn cho việc nuôi trồng thủy sản của bà con nông dân. Vào mùa hè, nhiệt độ trong ao nuôi thường tăng cao, thường xuyên thay đổi, thời tiết lại mưa nắng bất thường.

Đặc biệt, khi nhiệt độ tăng cao làm cho hệ vi sinh vật hoạt động mạnh, làm tăng tốc độ phân giải các chất hữu cơ sinh ra các chất độc hại đối với thủy sản, qua đó làm cho hàm lượng DO (lượng ôxy hòa tan trong nước) giảm đáng kể, các chỉ số COD (nhu cầu ôxy hóa học), BOD (nhu cầu ôxy hóa sinh học) cũng thay đổi theo, con nuôi thủy sản dễ bị sốc và thiếu dưỡng khí.

Trên thực tế, các hộ nuôi thủy sản trong tỉnh nói chung, tại địa bàn huyện Kim Sơn nói riêng cũng đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm về việc quản lý môi trường ao nuôi trong các vụ nuôi thả năm 2017. Đó là tình trạng tôm chết rải rác vào khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6, giữa đợt nắng nóng cao điểm nhưng vẫn có những cơn mưa lớn đầu mùa, nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm lớn. Bên cạnh đó, một số hộ nuôi trồng còn xem nhẹ việc cải tạo, vệ sinh ao đầm trước vụ. Tất cả những yếu tố trên khiến môi trường ao nuôi bị biến động, cộng thêm hiện tượng thiếu oxy trong ao nuôi làm cho tôm bị sốc nhiệt, giảm sức đề kháng.

Rút kinh nghiệm từ vụ nuôi đó, trong vụ nuôi thả thủy sản đợt 1 năm 2018, các hộ dân tại huyện Kim Sơn đã triển khai nhiều giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng môi trường ao nuôi. Trước tiên, đó là chú trọng công tác cải tạo ao đầm trước vụ sản xuất.

Theo đó, trong tháng 1/2018, các ao nuôi thủy sản đã được tát cạn, sử dụng vôi bột để khử trùng, diệt tạp. Trong tháng 2/2018, các hộ dân đã tiến hành phơi đáy ao cho thoát khí độc, tạo độ tơi xốp, sau đó lọc nước vào ao nuôi, tiến hành gây màu và điều chỉnh môi trường nước trong ao ổn định, phù hợp với yêu cầu sinh thái của con nuôi. Tuân thủ theo đúng quy trình trên, anh Bùi Quốc Trình, xóm 5, xã Kim Hải cho biết: Việc cải tạo, khử trùng ao đầm là rất cần thiết, bởi môi trường sống có trong sạch thì tôm mới sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra định kỳ các chỉ số môi trường nước trong các ao nuôi hàng ngày, hàng tuần đã được cả người dân và ngành chức năng triển khai thực hiện nghiêm túc. Ông Trần Văn Kỳ, xóm 5, xã Kim Đông có gần 20 mẫu ao đầm, trong đó có cả ao ương và ao nuôi.

Ông Kỳ cho biết: Trước tiên, nước trong ao nuôi phải đảm bảo sạch, để làm được điều đó tôi đã xây dựng hệ thống ao xử lý nước, ao ủ nhiệt trước khi dẫn nước vào ao nuôi. Điều này làm hạn chế khả năng tồn tại của các mầm bệnh cho tôm nuôi. Thứ hai, trong quá trình thả giống, tôi ước tính mật độ tôm nuôi, lượng nước trong ao để có điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng mật độ quá cao, phát sinh những hệ quả như không đủ lượng ôxy, thức ăn... cho con nuôi Thứ ba, thường xuyên kiểm tra nồng độ pH, nhiệt độ của nước trong các ao nuôi.

Cũng theo ông Kỳ, đây đều là các chỉ số cơ bản, tự người nuôi thủy sản có thể dễ dàng kiểm tra bằng các công cụ đơn giản. Về kỹ thuật kiểm tra, hầu hết các hộ nuôi trồng thủy sản tại đây đã được các cán bộ của Trạm Thủy sản Kim Sơn-Yên Khánh tập huấn và hướng dẫn hàng năm. Công cụ kiểm tra cũng rất đa dạng như đo bằng máy đo, bút đo hoặc dung dịch...

Tuy nhiên, phương pháp đơn giản được nhiều hộ dân sử dụng nhất đó chính là sử dụng giấy quỳ tím. Ngoài ra, còn một số phương pháp áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, công nghệ cao trong việc xử lý môi trường ao nuôi như sử dụng hệ thống ao nổi, phương pháp nuôi sinh học biofloc hay xây dựng hệ thống ao nuôi có mái che đã được các hộ nuôi trồng thủy sản tại huyện Kim Sơn áp dụng.

Đồng chí Phạm Văn Hải, Trạm trưởng Trạm Thủy sản Kim Sơn-Yên Khánh nhận định, nhận thức về việc quản lý tốt môi trường ao nuôi của các hộ nuôi trồng thủy sản đã được nâng cao rõ rệt. Để phát huy vai trò và trách nhiệm của Trạm, hàng tuần, chúng tôi cũng phân công các cán bộ xuống từng địa phương, từng ao nuôi để kiểm tra ngẫu nhiên các mẫu nước ao nuôi. Bên cạnh đó lắng nghe phản ánh của người dân, phát hiện và xử lý kịp thời các diễn biến dịch bệnh, đảm bảo năng suất và sản lượng thủy sản cuối vụ.

Thái Học