Tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh sởi
Từ đầu năm đến ngày 12/3, toàn tỉnh ghi nhận 93/104 trường hợp sốt phát ban dương tính với vi rút sởi. Thành phố Phủ Lý là đơn vị có số ca mắc sởi nhiều nhất (48 ca từ đầu năm đến nay), nhưng theo đánh giá của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nam, tình hình dịch sởi ở Phủ Lý mức độ nguy cơ thấp (dựa trên thang điểm đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới do Bộ Y tế hướng dẫn). Tuy nhiên, trước tình hình dịch sởi diễn biến phức tạp trên toàn quốc, một số tỉnh, thành phố có số ca tăng cao, thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của tỉnh, các cấp, ngành chức năng đã và đang tích cực đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống dịch sởi, không để dịch lây lan trên địa bàn.
Bà Lại Thị Thanh Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế (TTYT) thành phố Phủ Lý cho biết: Ngay từ đầu năm trung tâm đã chủ động tham mưu UBND thành phố xây dựng kế hoạch về phòng, chống dịch bệnh sởi trên địa bàn. Trung tâm cũng xây dựng kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm vắc- xin phòng, chống dịch sởi năm 2025. Phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố triển khai các hoạt động phòng, chống dịch sởi tại các nhà trường, thống kê học sinh chưa tiêm đủ mũi sởi, vận động phụ huynh cho trẻ tiêm chủng để phòng bệnh sởi, sởi – rubella. Trung tâm cũng phối hợp với các trạm y tế giám sát chặt chẽ các ca bệnh nghi ngờ/mắc sởi, điều tra, theo dõi sức khỏe các trường hợp tiếp xúc gần với ca mắc sởi. Tổng số đối tượng tiêm chiến dịch sởi cho trẻ từ 1 -10 tuổi chưa được tiêm vắc- xin sởi hoặc chưa được tiêm đầy đủ vắc-xin có chứa thành phần sởi là 375/423 trường hợp, trong đó tiêm chiến dịch tại trạm y tế là 353/360 liều vắc- xin phòng bệnh sởi được cấp, tiêm dịch vụ 22 trường hợp. Năm 2024, kết quả tiêm sởi cho trẻ 9-12 tháng đạt 97 %; tiêm sởi –rubella cho trẻ 18 -24 tháng đạt 96%.
Theo bà Lại Thị Thanh Nga, thời gian tới, TTYT tăng cường công tác giám sát phát hiện ca bệnh tại các bệnh viện, phòng khám tư nhân, trường học, xí nghiệp và cộng đồng để đưa ra các biện pháp xử lý dịch kịp thời, không để lan rộng. Tăng cường công tác tuyên truyền về tình hình dịch bệnh và nguy cơ mắc sởi nếu không được tiêm vắc - xin. Rà soát các đối tượng chưa được tiêm vắc - xin sởi, bỏ sót, hoặc lịch tiêm chủng không rõ ràng để xây dựng kế hoạch, dự trù vắc - xin và triển khai tiêm vét.
Khi số ca mắc sởi có dấu hiệu gia tăng, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Y tế và UBND tỉnh, Sở Y tế đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh sởi trong nước và trên địa bàn tỉnh. Thường xuyên đánh giá nguy cơ dịch bệnh; tăng cường hệ thống giám sát từ tỉnh đến cơ sở, phát hiện sớm các trường hợp mắc để xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan, bùng phát. Tổ chức tiêm chủng vắc -xin sởi cho các nhóm đối tượng, địa bàn có nguy cơ bùng phát bệnh sởi; rà soát các đối tượng, không bỏ sót các trường hợp chưa được tiêm chủng đầy đủ vắc - xin sởi. Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch và đưa trẻ em đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Tổ chức tốt việc thu dung, cấp cứu người bệnh, hạn chế tối đa các trường hợp chuyển nặng, tử vong.
Cùng với đó, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ y tế về giám sát, phân luồng, cách ly, chẩn đoán và điều trị bệnh sởi. Các đơn vị bảo đảm hậu cần, thuốc, thiết bị, vật tư, hóa chất phục vụ công tác phòng, chống dịch sởi. Khối trường học triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh sởi theo hướng dẫn của ngành y tế; theo dõi chặt chẽ sức khỏe của toàn bộ học sinh, giáo viên, cán bộ, nhân viên và thông báo ngay cho cơ sở y tế trên địa bàn khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh để được cách ly, theo dõi, điều trị kịp thời.
Với chức năng là đơn vị chủ trì trong phòng, chống dịch bệnh, CDC Hà Nam tiếp tục rà soát, thống kê, tiêm vét những trường hợp trẻ chưa tiêm vắc - xin phòng bệnh sởi, hoặc tiêm chưa đủ mũi. Đối với thành phố Phủ Lý, đơn vị có số ca mắc sởi nhiều nhất tỉnh, CDC Hà Nam yêu cầu TTYT thành phố phối hợp xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc - xin phòng, chống dịch sởi năm 2025. TTYT các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục thực hiện kế hoạch của Sở Y tế về việc triển khai Kế hoạch phòng, chống dịch bệnh sởi trên địa bàn tỉnh Hà Nam năm 2025. Phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện đánh giá nguy cơ về bệnh sởi theo quy mô cấp xã, phường, thị trấn dựa trên thang điểm đánh giá nguy cơ của Tổ chức Y tế thế giới. Căn cứ vào kết quả đánh giá nguy cơ tại các địa phương tham mưu lãnh đạo UBND cấp huyện xây dựng kế hoạch triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh sởi theo quy định. Thông báo kết quả đánh giá nguy cơ trên địa bàn quản lý và đề xuất kế hoạch triển khai tiêm vắc - xin phòng, chống bệnh sởi giai đoạn 2 trên địa bàn.
CDC Hà Nam cũng đã phối hợp với TTYT các huyện, thị xã, thành phố tiến hành rà soát, tổng hợp nhu cầu vắc - xin sởi tiêm cho trẻ 6-9 tháng tuổi và trẻ 1-10 tuổi. Dự kiến số vắc - xin tiêm chủng cho trẻ từ 6 tháng đến 9 tháng tuổi là 1.659 liều. Số vắc - xin tiêm chủng cho trẻ từ 1- 10 tuổi là 1.398 liều.
Theo CDC Hà Nam, sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ… Bệnh có thể gặp ở trẻ em, người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh, có thể gây thành dịch. Bệnh sởi tuy ít gây tử vong nhưng biến chứng có thể gặp là: Viêm màng não (biến chứng thường xuất hiện vào giai đoạn hồi phục với biểu hiện có thể sốt lại, đau đầu, cứng gáy, co giật và thay đổi ý thức từ lú lẫn, ngủ gà tới hôn mê), bội nhiễm sau mắc sởi (viêm tai giữa, tiêu chảy, viêm phổi, viêm loét miệng, viêm cơ tim,…
Đối với phụ nữ mang thai khi mắc sởi thường dễ bị sảy thai, thai chết lưu, đẻ non hoặc thai nhiễm sởi tiên phát. Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải các dịch tiết mũi họng của bệnh nhân mắc sởi bắn ra được khuếch tán trong không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường mũi họng của bệnh nhân. Bệnh sởi lây nhiễm rất cao, đặc biệt trong điều kiện sống khép kín, hầu hết những người chưa có miễn dịch đều có thể bị mắc bệnh.
Khi bị mắc bệnh sởi không có điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị hỗ trợ. Người bệnh mắc sởi cần được cách ly, phát hiện và điều trị sớm biến chứng. Không sử dụng corticoid khi bệnh nhân chưa loại trừ mắc bệnh sởi. Vệ sinh da, mắt, miệng họng: không sử dụng các chế phẩm có corticoid. Tăng cường dinh dưỡng. Áp dụng các biện pháp hạ nhiệt vật lý như lau nước ấm, chườm mát. Dùng thuốc hạ sốt paracetamol khi sốt cao. Bồi phụ nước, điện giải qua đường uống. Chỉ truyền dịch duy trì khi người bệnh nôn nhiều, có nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải. Bổ sung vitamin A. Biện pháp dự phòng bệnh sởi, thực hiện tiêm chủng 2 mũi vắc - xin cho trẻ em trong độ tuổi tiêm chủng theo quy định của Chương trình tiêm chủng mở rộng và tiêm cho các đối tượng khác theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Tăng cường vệ sinh cá nhân, sát trùng mũi họng, giữ ấm cơ thể, nâng cao thể trạng để tăng sức đề kháng. Không tiếp xúc với bệnh nhân mắc sởi, đi đến các vùng địa phương đang có thông báo bệnh dịch sởi. Khi có biểu hiện sốt phát ban dạng sởi thì cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
