Xây dựng nếp sống văn hóa trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 08/06/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo nêu rõ: cả nước phấn đấu tiết kiệm tối thiểu 2,0% tổng điện năng tiêu thụ mỗi năm; phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời áp mái; đến hết năm 2025 có 100% điện chiếu sáng đường phố sử dụng đèn Led… Thực hiện chỉ thị, các cơ quan, đơn vị và địa phương đã xây dựng kế hoạch, triển khai các giải pháp tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả phù hợp với điều kiện thực tế. Xung quanh vấn đề này, phóng viên (P.V) Báo Hà Nam đã có cuộc trao đổi với ông Trần Đình Tân, Trưởng phòng Quản lý Năng lượng (Sở Công thương) để tìm hiểu, làm rõ hơn những kết quả đạt được cũng như những vấn đề đặt ra trong câu chuyện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn hiện nay.
P.V: Chỉ thị 20 đưa ra các giải pháp cụ thể để thực hiện tiết kiệm điện tại các cơ quan, công sở, doanh nghiệp và hộ gia đình. Ông nhận xét thế nào về việc triển khai các giải pháp này trên địa bàn tỉnh?
Ông Trần Đình Tân: Với sự hướng dẫn của ngành chức năng, 100% cơ quan, đơn vị xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả nội quy tiết kiệm điện tại cơ quan, đơn vị. Các đơn vị đều thực hiện tiết kiệm điện tối thiểu 5% tổng điện năng tiêu thụ trong năm. Một số cơ quan, đơn vị đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng thí điểm hệ thống điện mặt trời mái nhà, đèn chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời…
Các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, giám sát bảo đảm 100% các công trình chiếu sáng được đầu tư xây dựng mới; nâng cấp cải tạo đều lắp đặt các trang thiết bị điện hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng (đèn Led, có khả năng điều chỉnh công suất). Hệ thống chiếu sáng tối ưu khả năng vận hành tiết kiệm điện thông qua việc được điều khiển tự động, chiếu sáng theo từng khung thời gian phù hợp với điều kiện thời tiết, yêu cầu thực tế, tổn thất điện năng thấp.
Các nhà hàng, khách sạn, cơ sở thương mại dịch vụ, tổ hợp văn phòng và tòa nhà chung cư nghiêm túc tiếp thu, tổ chức thực hiện chỉ đạo của cơ quan quản lý nhà nước như giảm 50% công suất chiếu sáng quảng cáo trang trí ngoài trời vào giờ cao điểm buổi tối, tích cực hưởng ứng chiến dịch Giờ trái đất, ban hành các quy chế nội bộ về sử dụng điện tiết kiệm, phổ biến kiến thức về tiết kiệm điện cho cán bộ, nhân viên trong đơn vị... Các tổ chức, cá nhân quản lý vận hành hệ thống chiếu sáng công cộng, hệ thống chiếu sáng cho mục đích quảng cáo, trang trí ngoài trời đã chủ động cải tạo, nâng cấp trang thiết bị, phương thức vận hành bảo đảm tiết kiệm điện ít nhất 30%.
Các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp, đặc biệt là cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm quan tâm áp dụng mô hình quản lý năng lượng, đẩy mạnh thực hiện chương trình quản lý nhu cầu sử dụng điện đáp ứng yêu cầu tiết kiệm ít nhất 2% điện năng tiêu thụ trên một đơn vị sản phẩm mỗi năm.
Đối với các hộ gia đình, ngành chức năng đã thường xuyên tuyên truyền, phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng, phối hợp với các đơn vị điện lực, tổ chức Đảng, đoàn, hội, trường học... tăng cường tuyên truyền giúp mọi tầng lớp nhân dân nhận biết các kiến thức, quy định, giải pháp thực hiện để nâng cao việc thực hành tiết kiệm điện, nâng cao hiệu quả trong sử dụng điện. Công tác tuyên truyền còn được thực hiện liên tục, kết hợp nhiều hình thức như: phát hành tờ rơi, sổ tay tiết kiệm điện, cẩm nang tiết kiệm điện đến người dân để nâng cao việc sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả; cơ quan chức năng phối hợp với ngành điện tuyên truyền, hướng dẫn đến nhân dân các giải pháp tăng cường tiết kiệm điện, thi đua tiết kiệm điện nhận quà từ ngành điện,…
P.V: Các hoạt động sử dụng điện tiết kiệm đã đạt được hiệu quả như thế nào trong thực tế, thưa ông?
Ông Trần Đình Tân: Thời gian qua, các cơ quan, công sở, doanh nghiệp và hộ gia đình đã thực hiện nghiêm Chỉ thị số 20/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo. Các cơ quan, đơn vị đều xây dựng và triển khai kế hoạch tiết kiệm điện của đơn vị mình, như: tận dụng tối đa ánh sáng, thông gió tự nhiên; tắt các thiết bị điện khi không sử dụng; cài đặt chế độ tự động tắt màn hình máy tính khi không sử dụng; bật, tắt các thiết bị chiếu sáng phù hợp với số lượng người làm việc trong cơ quan đơn vị; chỉ sử dụng điều hòa nhiệt độ khi thật cần thiết, cài đặt nhiệt độ điều hòa ≥ 270C... Việc sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả được đưa vào bộ tiêu chí đánh giá chấp hành kỷ luật nội bộ, xem xét, đánh giá thi đua, khen thưởng hằng năm, giúp tăng cường thực hành tiết kiệm điện.
Thực hiện phát triển, chuyển đổi năng lượng, một số doanh nghiệp đã và đang tổ chức lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ, công suất ước đạt 74,9MW (trên mái nhà xưởng sản xuất). Toàn bộ các nhà máy xi măng trên địa bàn đầu tư hệ thống phát điện tận dụng nhiệt khí thải trong quá trình sản xuất, với tổng công suất là 82,8 MWđể phát điện tự dùng, giảm áp lực cho lưới điện phân phối, nâng cao hiệu quả tiết kiệm điện trên địa bàn tỉnh.
Đáng chú ý hiện nay, các cơ sở đều có ý thức và thực hiện tiết kiệm điện. Các doanh nghiệp đẩy mạnh thực hiện chương trình quản lý nhu cầu sử dụng điện, giảm tổn thất điện năng, tích cực phối hợp tham gia chương trình điều chỉnh phụ tải điện; tổ chức thực hiện kiểm toán năng lượng, áp dụng mô hình quản lý năng lượng (cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm). Các cơ sở đã và đang từng bước đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, tối ưu chu trình sản xuất để ngày càng nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng điện, đáp ứng các quy định tiết kiệm điện.
Người dân trên địa bàn tỉnh đã và đang thay đổi nhận thức và hành động một cách tích cực trong sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả, dần thay thế thiết bị tiêu tốn nhiều điện năng bằng trang thiết bị tiết kiệm điện, thiết bị được dán nhãn năng lượng và sử dụng năng lượng mặt trời để phát điện tự dùng, chiếu sáng, quạt mát, bình nước nóng…
Năm 2023, toàn tỉnh tiết kiệm được 66,5 triệu kWh; năm 2024 tiết kiệm 67,4 triệu kWh và 6 tháng đầu năm 2025 tiết kiệm ước đạt 54,5 triệu kWh, góp phần bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
P.V: Trong điều kiện nguồn cung điện vẫn còn những khó khăn nhất định, theo ông việc sử dụng điện năng trên địa bàn tỉnh ta còn những hạn chế gì cần khắc phục?
Ông Trần Đình Tân: Hiện nay, ý thức sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả của các tổ chức, cá nhân đã dần được nâng cao trong thời gian qua. Tuy nhiên, qua thực tế tình hình sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả vẫn còn những hạn chế như: một số ngành công nghiệp sản xuất còn sử dụng dây chuyền công nghệ lạc hậu với mức tiêu hao điện năng lớn; đa phần các doanh nghiệp sản xuất chưa đáp ứng được định mức tiêu hao năng lượng; một số doanh nghiệp chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; việc ứng dụng các nguồn năng lượng tái tạo còn hạn chế. Bên cạnh đó, ý thức sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả của một số các cơ quan, tổ chức và người dân chưa cao; việc chuyển đổi sử dụng thiết bị điện được dán nhãn tiết kiệm năng lượng còn khó khăn do nguồn lực tài chính.
P.V: Để tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị 20, việc sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả phải được xem là giải pháp quan trọng, cấp bách nhằm duy trì ổn định an ninh năng lượng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo ông, những việc cần làm trong thời gian tới là gì?
Ông Trần Đình Tân: Theo tôi, trước hết, cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 20 và văn bản chỉ đạo của các cấp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn đến người dân, cơ quan, cộng đồng doanh nghiệp về tính cấp thiết, các giải pháp thực hành tiết kiệm điện; nghiên cứu, phổ biến sử dụng “Bộ cẩm nang tiết kiệm điện năm 2025” do Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công đã biên soạn và phát hành. Đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng tái tạo đặc biệt là phát triển nguồn điện mặt trời tự sản xuất, tự tiêu thụ đối với các doanh nghiệp trong khu, cụm công nghiệp và tăng cường sử dụng các phương tiện, thiết bị tiết kiệm điện được dán nhãn năng lượng; thực hiện hiệu quả chương trình quản lý nhu cầu sử dụng điện tại các cơ sở sản xuất kinh doanh.
Cùng với đó, mỗi cá nhân, tổ chức cần nêu cao ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm; đồng thời quan tâm xây dựng, tuyên truyền nếp sống văn hóa trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đến mọi tầng lớp nhân dân.
P.V: Xin cảm ơn ông!
