Xã Phát Diệm: “Điểm tựa” lòng dân trong xây dựng nếp sống văn minh

Khơi dậy tinh thần tự giác

Xác định rõ vai trò là trung tâm khối đại đoàn kết, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Phát Diệm đã chọn khâu đột phá chiến lược cho nhiệm kỳ 2025-2030 là vận động Nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, lấy việc thay đổi nhận thức làm nền tảng cho mọi hành động.

Đồng chí Lại Tiến Dũng, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Phát Diệm chia sẻ: “Chúng tôi nhận thức rõ, muốn vận động được Nhân dân, Mặt trận không thể áp đặt mệnh lệnh hành chính mà phải khơi dậy tinh thần tự giác trong mỗi gia đình. Đặc biệt, với đặc thù địa bàn có đông đồng bào các tôn giáo, xã luôn đề cao phương châm đối thoại, hiệp thương dân chủ và tranh thủ tối đa vai trò, uy tín của các chức sắc, chức việc”.

Để cụ thể hóa chủ trương này, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã đã chủ động phối hợp với các vị chức sắc tôn giáo trên địa bàn tham gia các phong trào do MTTQ phát động. Những vị chức sắc này đã trở thành “cánh tay nối dài”, là cầu nối quan trọng đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với tín đồ một cách tự nhiên và thuyết phục.

Tại chùa Kim Chính, Đại đức Thích Minh Trí thường xuyên lồng ghép giáo lý nhà Phật vào các buổi giảng pháp để định hướng phật tử. Đại đức chia sẻ: “Chúng tôi luôn khuyên răn phật tử hiếu nghĩa cốt ở tâm thành kính. Việc đốt quá nhiều vàng mã hay tổ chức tang lễ rườm rà, mê tín gây lãng phí, ô nhiễm môi trường. Phật tử chân chính trước hết là công dân gương mẫu, sống tốt đời, đẹp đạo và thực hiện tốt nếp sống văn minh”.

Chủ trương đúng đắn nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo nên những chuyển biến tích cực tại cơ sở. Điển hình như tại xóm 2 Lưu Phương, địa bàn đặc thù với 81,5% dân số là đồng bào công giáo. Bà Nguyễn Thị Ngoan, Trưởng Ban công tác Mặt trận xóm nhớ lại những ngày đầu khó khăn khi các hủ tục trong việc hiếu, hỉ như “rào cản” vô hình. Chuyện cỗ bàn linh đình kéo dài nhiều ngày, loa đài thâu đêm hay rải vàng mã…, gây lãng phí và ảnh hưởng đến an ninh trật tự, từng là nỗi niềm trăn trở của đội ngũ cán bộ địa phương.

Kiên trì phương châm “mưa dầm thấm lâu”, cán bộ Mặt trận xóm đã “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, tranh thủ uy tín của các trùm trưởng, trưởng họ để phân tích, thuyết phục. Bà Ngoan cho biết: “Chúng tôi vận động bằng tình làng nghĩa xóm. Khi gia đình nào có việc, Ban công tác Mặt trận đều có mặt từ sớm, vừa chia sẻ, giúp đỡ, vừa khéo léo nhắc nhở gia chủ”. Khi bà con nhận thấy đám cưới gọn nhẹ vừa vui tươi, vừa tiết kiệm; đám tang trang nghiêm, người mất được an táng trong vòng 48 giờ… họ đã tự giác làm theo. Giờ đây, cưới việc, việc tang ở xóm 2 Lưu Phương đã được thực hiện theo nếp mới, văn minh, đậm tình làng, nghĩa xóm.

Bằng các giải pháp đồng bộ, đến nay, 100% khu dân cư trên địa bàn xã Phát Diệm đã ký cam kết thực hiện mô hình “Vận động đồng bào có đạo và Nhân dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội”. Sự đồng thuận trong đồng bào Lương - Giáo, sự thay đổi từ nhận thức đến hành động đã chứng minh cho sức mạnh của khối đại đoàn kết, tạo tiền đề vững chắc để xã Phát Diệm triển khai thắng lợi các nhiệm vụ chính trị quan trọng khác.

Chung sức kiến tạo quê hương

Khi tư tưởng thông suốt, “nút thắt” tâm lý được tháo gỡ, nếp sống văn minh tại xã Phát Diệm lan tỏa mạnh mẽ, chuyển hóa thành phong trào kiến thiết sôi nổi tại từng khu dân cư. Từ việc chỉnh trang cảnh quan, bảo vệ môi trường đến phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội.

Phong trào xây dựng khu dân cư “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp” khởi phát từ trăn trở của cán bộ cơ sở, nay đã trở thành nhu cầu tự thân của cộng đồng. Tại xóm 1 Kim Chính, bà Bùi Thị Hương Lan, Trưởng Ban công tác Mặt trận xóm chia sẻ: “Trước đây, tư duy “đèn nhà ai nhà nấy rạng” còn phổ biến. Nhưng nay, phong trào “Ngày thứ Bảy xanh - Chủ nhật sạch” đã thành nếp sinh hoạt thường nhật”. Thời gian qua, người dân xóm 1 Kim Chính đã tiên phong phân loại rác thải tại nguồn, dùng men vi sinh xử lý rác hữu cơ thành phân bón. Những điểm tập kết rác tự phát xưa kia nay thành đường hoa rực rỡ, hàng cây xanh mát.

Sức mạnh đồng thuận còn thể hiện rõ nét qua công cuộc kiến thiết hạ tầng. Với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”, Nhân dân xóm 1 Kim Chính đã hiến đất, đóng góp kinh phí trải thảm nhựa 1,5km trục đường chính và lắp đặt hệ thống chiếu sáng đồng bộ, tạo diện mạo mới khang trang, thuận tiện cho người dân.

Việc xây dựng nếp sống văn minh tại Phát Diệm luôn gắn liền với thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi. Trong phong trào này, vai trò nêu gương của đảng viên được thể hiện rõ nét. Điển hình tại xóm 8 Thượng Kiệm, bà Nguyễn Thị Thanh Hiến, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác Mặt trận là tấm gương sáng về tinh thần “đảng viên đi trước”. Bà mạnh dạn chuyển đổi 7.200 m² đất vườn tạp sang mô hình Vườn - Ao - Chuồng (VAC) quy mô lớn, thu nhập bình quân 350-400 triệu đồng/năm.

Không chỉ là điển hình trong phát triển kinh tế gia đình, bà Hiến còn tận tình hỗ trợ 5 gia đình khó khăn về vốn, giống, giúp 2 hộ thoát nghèo bền vững. Bằng uy tín cao trong cộng đồng, bà Hiến đã vận động 100% hộ dân ký cam kết không lấn chiếm hành lang giao thông, trả lại sự thông thoáng cho ngõ xóm.

Sự nỗ lực của những cá nhân được tiếp sức bởi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Các đoàn thể xã Phát Diệm đã triển khai hàng loạt giải pháp “tiếp vốn” cho nông dân. Hội Nông dân quản lý dư nợ trên 34 tỷ đồng; Hội Phụ nữ với nguồn vốn trên 20 tỷ đồng; Hội Cựu chiến binh duy trì quỹ ủy thác trên 10 tỷ đồng… Những dòng vốn này giúp người dân yên tâm sản xuất, tạo nền tảng vật chất vững chắc để xây dựng đời sống văn hóa.

Thực hiện nếp sống văn minh ở Phát Diệm còn thể hiện rõ nét trong công tác an sinh xã hội. Nhiệm kỳ qua, từ nguồn Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa và An sinh xã hội”, xã đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa 46 ngôi nhà Đại đoàn kết với kinh phí hàng trăm triệu đồng. Trong đó, trường hợp bà Nguyễn Thị Mười, xóm 1 Thượng Kiệm và bà Đinh Thị Xuân ở xóm 8 Thượng Kiệm có hoàn cảnh rất khó khăn. Thông qua vận động của Mặt trận, các chức sắc tôn giáo và nhà hảo tâm đã chung tay hỗ trợ bà Mười xây dựng ngôi nhà trị giá 310 triệu đồng, bà Xuân 215 triệu đồng.

Về Phát Diệm hôm nay có thể cảm nhận được sức sống mới của một vùng quê đang chuyển mình. Những con đường hoa rực rỡ, những nếp nhà yên ấm cho thấy nếp sống văn minh đã thực sự “bén rễ, trổ bông” trên mảnh đất này. Tin rằng, với “điểm tựa” vững chắc là lòng dân, cùng cách làm sáng tạo, nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận, xã Phát Diệm sẽ sớm hiện thực hóa khát vọng trở thành xã Nông thôn mới kiểu mẫu trước năm 2030, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.