Phát triển nghề mộc ở Quỳnh Phong

Nghe tiếng làng nghề mộc Quỳnh Phong đã lâu nhưng đến nay tôi mới có dịp về thăm. Đi từ đầu làng, chúng tôi cảm nhận rõ sự sôi động, phát triển của làng nghề qua những âm thanh của máy cưa, tiếng đục, đẽo... và mùi thơm đặc trưng của gỗ, của nước sơn, của dầu...

Tiếp chúng tôi, ông Vũ Văn Sửu, thôn Quỳnh Phong II, một trong những nghệ nhân cấp tỉnh đầu tiên của làng nghề phấn khởi chia sẻ về sự hình thành và phát triển làng nghề mộc. Theo ông Vũ Văn Sửu, làng nghề mộc Quỳnh Phong có xuất xứ từ làng nghề mộc Phúc Lộc, phường Ninh Phong (thành phố Ninh Bình).

Năm 1966, thực hiện chủ trương của tỉnh, gia đình ông là một trong 112 hộ của huyện Gia Khánh (nay là huyện Hoa Lư) lên xã Sơn Hà, huyện Nho Quan khai hoang, phát triển kinh tế. Với tình yêu với nghề mộc, gia đình ông và một số hộ khác quyết tâm đưa nghề truyền thống của cha ông lên nơi đây phát triển.

Thời điểm đầu, các sản phẩm chính của làng nghề chỉ đơn giản là những đồ gỗ gia dụng phục vụ cuộc sống thiết yếu hàng ngày, như: bàn, ghế, giường, tủ… Dần dần nghề mộc đã phát triển mạnh mẽ hơn với các sản phẩm mỹ nghệ, các sản phẩm phục vụ xây dựng nhà cửa... đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Để nghề mộc phát triển bền vững, nhiều hộ làm mộc ở Quỳnh Phong đã đầu tư mua sắm nhiều loại máy móc hiện đại để phục vụ sản xuất. Hầu hết các công đoạn sản xuất nặng nhọc đều được thay thế bằng máy và những người thợ có thời gian đầu tư nâng cao hơn chất lượng sản phẩm, sáng tạo thêm nhiều kiểu dáng, sản phẩm, mẫu mã mới, hiệu quả sản xuất được nâng lên, giá trị sản phẩm ngày càng gia tăng, thu nhập người làm nghề tăng theo.

Cùng với sự nỗ lực của chính người dân làm nghề mộc, những năm qua huyện Nho Quan nói chung và xã Sơn Hà nói riêng luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện để làng nghề phát triển. Hiện nghề mộc đã phát triển mạnh mẽ ở tất cả các thôn.

Trong đó, tập trung đông nhất ở thôn Quỳnh Phong I và Quỳnh Phong II, Quỳnh Phong III và được gọi chung với cái tên là Làng nghề mộc Quỳnh Phong. Theo thống kê, hiện có hơn 200 hộ gia đình tham gia làm nghề, với các sản phẩm chính là mộc dân dụng, mộc mỹ nghệ như: bàn ghế, tủ thờ, hoành phi câu đối, lộc bình…

Riêng thôn Quỳnh Phong II có hơn 100 hộ làm nghề (chiếm 80% lao động của thôn). Sản phẩm của làng nghề có thị trường rất rộng, được tiêu thụ ở hầu hết các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh và nhiều tỉnh, thành phố lân cận như: Hà Nam, Nam Định, Thanh Hóa...Thu nhập bình quân từ làm nghề mộc đạt 8-10 triệu đồng/người/tháng.

Đồng chí Hoàng Đình Lưu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sơn Hà cho biết: Nghề mộc truyền thống Quỳnh Phong những năm qua không ngừng phát triển, mở rộng với các sản phẩm đa dạng, phong phú về mẫu mã, chủng loại, được tiêu thụ rộng rãi trên địa bàn trong và ngoài tỉnh, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động, mang lại nguồn thu nhập ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trên địa bàn.

Từ sự phát triển đó, năm 2007, làng nghề mộc Quỳnh Phong được UBND tỉnh công nhận làng nghề cấp tỉnh và xã Sơn Hà có 3 thợ mộc được công nhận là nghệ nhân. Nghề mộc đã trở thành nghề thủ công mang lại thu nhập chính cho người dân ở Quỳnh Phong.

Nhờ phát triển mạnh mẽ của nghề mộc, cơ cấu kinh tế trên địa bàn xã Sơn Hà chuyển dịch theo hướng tích cực, hiện giá trị sản xuất từ làng nghề và dịch vụ luôn chiếm trên 60% tổng giá trị sản xuất toàn xã. Mặc dù có sự cạnh tranh khốc liệt của các làng nghề mộc khác trên cả nước, nhưng với tình yêu nghề, sự  sáng tạo và đôi bàn tay khéo léo của những người thợ, các sản phẩm của làng nghề mộc Quỳnh Phong sẽ luôn đứng vững trên thị trường trong thời kỳ hội nhập.

Giáng Hương