Gióng lên hồi chuông cảnh báo
Vừa qua, tại cửa hàng kinh doanh Tính Liễu (xóm 8, thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn), Đội Quản lý thị trường số 4 tiến hành kiểm tra đột xuất và phát hiện gần 80kg thực phẩm không rõ nguồn gốc. Tại thời điểm kiểm tra, cửa hàng đang kinh doanh hàng hóa gồm: 10 túi sợi lọt xanh (loại 1kg/ túi), 8kg khô gà sợi, 8kg khô bò sợi, 10kg chuối sấy dẻo và 50kg sợi đu đủ là hàng hóa không có nguồn gốc xuất xứ. Ngoài ra, Đoàn kiểm tra phát hiện cửa hàng đang kinh doanh nhiều loại thực phẩm (như: trà thái xanh, khoai tây, xúc xích) là hàng hóa do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ theo quy định của pháp luật.
Chủ cơ sở kinh doanh không xuất trình được bất kỳ hóa đơn, chứng từ nào để có căn cứ xác định tính hợp pháp của toàn bộ số hàng hoá nói trên. Đội Quản lý thị trường số 4 đã ban hành Quyết định xử phạt chủ cửa hàng đối với hành vi kinh doanh hàng hoá là thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ và kinh doanh hàng hoá là thực phẩm nhập lậu với tổng số tiền phạt 10 triệu đồng, đồng thời buộc tiêu huỷ toàn bộ hàng hoá vi phạm có trị giá gần 20 triệu đồng.
Trường hợp này không phải là cá biệt. Trong cùng thời gian, một vụ việc khác do Phòng Cảnh sát Kinh tế phối hợp cùng Công an phường Ninh Khánh phát hiện tại Kho đông lạnh số 467, đường Trần Hưng Đạo, thành phố Hoa Lư cho thấy sự tinh vi và quy mô đáng báo động. Hơn 6,5 tấn thực phẩm đông lạnh như thịt bò, thịt trâu, thịt lợn… được lưu trữ mà không có bất kỳ hóa đơn, chứng từ nào chứng minh nguồn gốc. Lô hàng lập tức bị niêm phong để điều tra, xử lý.
Các vụ việc thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng, không có nguồn gốc xuất xứ liên tục được phát hiện và xử lý trên địa bàn tỉnh cũng như cả nước đã gióng lên hồi chuông cảnh báo với cả người tiêu dùng và thương nhân.
Ra quân đồng loạt, xử lý quyết liệt
Trước thực trạng trên, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Ninh Bình đã khẳng định vai trò nòng cốt trong việc lập lại trật tự thị trường thực phẩm. Theo báo cáo, từ ngày 9-15/5/2025, toàn tỉnh đã xử lý 9 vụ vi phạm với tổng mức phạt hơn 74,5 triệu đồng và tiêu huỷ hàng vi phạm trị giá gần 77 triệu đồng. Đáng chú ý, nhiều mặt hàng bị xử lý là thực phẩm phổ biến như ruốc gà, viên lẩu, lạp xưởng, chè, trà nhập khẩu không rõ nguồn gốc.
Nhận diện nguy cơ từ môi trường thương mại điện tử, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh thực phẩm trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Facebook, Zalo, nơi đang trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho thực phẩm giả, thực phẩm không kiểm định hợp pháp. Chính vì vậy, người tiêu dùng cũng dần thay đổi thói quen.
Anh Lê Minh Tùng (thành phố Hoa Lư) chia sẻ: “Trước đây tôi hay mua đồ trên mạng vì tiện, nhưng sau khi đọc báo thấy vụ sữa giả, tôi bắt đầu cẩn trọng hơn. Giờ tôi chỉ mua ở nơi có giấy kiểm định, rõ nguồn gốc.” Chi cục QLTT tỉnh cũng đã tổ chức kiểm tra từ trung tâm đến vùng sâu, vùng xa, đội ngũ cán bộ luôn bám sát địa bàn, giám sát giá cả và nguồn cung thực phẩm, phát hiện kịp thời các hành vi đầu cơ, đưa hàng giả vào lưu thông. Các đội quản lý thị trường đồng thời kết hợp kiểm tra với phổ biến quy định pháp luật tại các điểm kinh doanh, giúp các hộ hiểu và tuân thủ đúng các quy chuẩn về tem nhãn, hạn sử dụng, nguồn gốc sản phẩm.
Đi đôi với công tác kiểm tra, giám sát, cán bộ các Đội quản lý thị trường đã tổ chức tuyên truyền cho thương nhân sản xuất, kinh doanh mặt hàng thực phẩm về các quy định của pháp luật, tổ chức ký cam kết không vi phạm về an toàn thực phẩm. Ngoài ra, lực lượng Quản lý thị trường còn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông để kịp thời đưa tin, tạo hiệu ứng truyền thông tích cực. Tại mỗi điểm kiểm tra, các Đội quản lý thị trường đều tranh thủ lồng ghép tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh thực hiện đúng quy định về tem nhãn, hạn sử dụng, hóa đơn, nguồn gốc sản phẩm…
Nhờ sự kết hợp giữa xử lý nghiêm và tuyên truyền sâu rộng, nhận thức của các tổ chức, cá nhân kinh doanh thực phẩm đã có sự chuyển biến rõ nét. Người tiêu dùng ngày càng cảnh giác hơn với hàng hóa không rõ nguồn gốc. Công tác phối hợp liên ngành, chia sẻ dữ liệu, trao đổi thông tin giữa các đoàn kiểm tra cũng được tăng cường để tránh chồng chéo và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.
Các điểm dịch vụ du lịch trọng yếu như Tràng An, Bái Đính, Cố đô Hoa Lư… cũng nằm trong diện giám sát chặt về an toàn thực phẩm, nhằm bảo đảm môi trường du lịch an toàn, thân thiện, góp phần nâng cao hình ảnh địa phương.
Đồng chí Phan Thế Anh, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh khẳng định: “Trong bối cảnh thị trường ngày càng phức tạp, việc đấu tranh với thực phẩm giả, thực phẩm không rõ nguồn gốc không chỉ dừng lại ở kiểm tra, xử phạt, mà cần một chiến lược lâu dài, đồng bộ và linh hoạt. Chi cục sẽ tiếp tục đẩy mạnh phối hợp liên ngành, ứng dụng công nghệ số trong giám sát thị trường, đồng thời tăng cường tuyên truyền để tạo sự thay đổi từ trong nhận thức của người kinh doanh và người tiêu dùng.
Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là xử lý vi phạm, mà xây dựng một môi trường kinh doanh thực phẩm minh bạch, văn minh, nơi những người làm ăn chân chính được bảo vệ, còn những hành vi gian dối không có chỗ tồn tại. Đây là nền tảng để đảm bảo quyền lợi lâu dài cho người tiêu dùng, tạo niềm tin cho du khách và góp phần phát triển kinh tế-xã hội bền vững của tỉnh”.