Cây vụ đông mở hướng làm giàu
Xã Khánh Thành là đơn vị điển hình về phong trào phát triển cây vụ đông của huyện Yên Khánh.
Đồng chí Bí thư Đảng ủy xã Khánh Thành cho biết: Trước năm 2000, diện tích và năng suất, sản lượng cây vụ đông của Khánh Thành còn rất khiêm tốn. Toàn xã mới gieo trồng trên 64 ha, đạt 14,1% diện tích, giá trị chỉ đạt 13-14 triệu đồng/ha.
Từ khi có Nghị quyết 03 của Tỉnh ủy và Nghị quyết 01 của Huyện ủy về đẩy mạnh phát triển cây vụ đông đến năm 2010, Khánh Thành đã triển khai quán triệt nghiêm túc đến từng chi bộ, thôn xóm nên đã tạo được sự thống nhất cao về tư tưởng, nhận thức. Cơ cấu cây trồng vụ đông được chuyển đổi theo hướng đa dạng hóa các loại cây trồng, tiếp thu và mở rộng diện tích cây hàng hóa có giá trị kinh tế cao như dưa bao tử, ngô ngọt, ớt xanh... phục vụ xuất khẩu và tăng giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác. B
ên cạnh đó, Khánh Thành còn chú trọng đầu tư kinh phí cho công tác thủy lợi nội đồng ở những vùng sản xuất vụ đông trên đất 2 lúa nhằm đảm bảo tưới, tiêu nước nhanh khi mưa úng, nắng hạn xảy ra; củng cố đội ngũ cán bộ khuyến nông ở 19 xóm. Để khuyến khích nhân dân mở rộng diện tích vụ đông, xã còn có chính sách hỗ trợ 20% kinh phí xây dựng các công trình đầu mối, trả công cán bộ khuyến nông ở 19 xóm và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cây trồng xuất khẩu như dưa bao tử, ngô ngọt và ớt xanh cho xã viên.
Các HTX trích quỹ hỗ trợ xã viên một phần công làm đất, trông coi bảo vệ, thuốc bảo vệ thực vật và tiền bơm nước khi mưa úng xảy ra... Những việc làm trên đã có tác dụng thúc đẩy phong trào mở rộng diện tích cây vụ đông xuống đất 2 lúa trên địa bàn toàn xã. Năm 2005, diện tích gieo trồng vụ đông đạt 169 ha, năm 2006 tăng lên 192 ha với tổng giá trị sản phẩm vụ đông đạt trên 3,3 tỷ đồng.
Riêng vụ đông 2007, diện tích vụ đông được mở rộng trên địa bàn 19/19 xóm với tổng diện tích gieo trồng gần 348 ha, tăng 156 ha so với năm 2006 và chiếm trên 70% diện tích đất 2 lúa. Tổng giá trị sản phẩm vụ đông đạt 3 tỷ 708 triệu đồng. Giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác đạt 18 triệu đồng.
Không dừng lại ở đó, từ năm 2005, Khánh Thành tiếp tục thực hiện 5- 10% diện tích đất 2 lúa theo phương thức luân canh: Cây màu xuân - lúa mùa sớm - cây vụ đông. Trong đó vụ xuân trồng dưa bao tử; lúa mùa sớm đưa vào trồng các giống ngắn ngày có năng suất, chất lượng cao như LT2, Bắc thơm số 7, Nhị ưu 838 để lấy đất trồng cây vụ đông; vụ đông trồng dưa bao tử, ngô ngọt, bí xanh...
Với phương thức luân canh trên đem lại hiệu quả với tổng thu nhập trên 1 ha canh tác đạt 70 - 80 triệu đồng/năm, tăng gấp 3 lần trồng lúa. Bước chuyển đổi của Khánh Thành đã góp phần nâng giá trị thu nhập lên 43,6 triệu đồng/ha/năm, giải quyết việc làm, thu nhập cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế của địa phương ngày một phát triển.
Trao đổi với chúng tôi, các đồng chí lãnh đạo huyện cho biết: Trong những năm qua, nhất là từ khi có nghị quyết 03 của Tỉnh ủy đã thúc đẩy phong trào phát triển, mở rộng cây vụ đông trên địa bàn huyện Yên Khánh phát triển khá mạnh và giành thắng lợi tương đối toàn diện cả về diện tích, năng suất, giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác. Năm 2006, toàn huyện trồng 3.667 ha cây vụ đông các loại, tăng 1.202,9 ha so với năm 2005.
Tổng giá trị sản phẩm vụ đông đạt 65 tỷ 696 triệu đồng. Giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác đạt 17,91 triệu đồng, tăng 1,11 triệu đồng. Vụ đông năm 2007, trồng trên 4.650 ha, tăng 983,4 ha so với vụ đông 2006. Tổng giá trị sản phẩm vụ đông đạt 84 tỷ 951 triệu đồng. Giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác đạt 18,27 triệu đồng, tăng 0,36 triệu so với vụ đông 2006.
Một số cây trồng mới như đậu tương, bí xanh được đưa vào sản xuất, đem hiệu quả kinh tế cao. Qua sản xuất vụ đông, Yên Khánh rút ra một số kinh nghiệm như: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải tập trung, quyết liệt, cụ thể, sâu sát đến tận cơ sở và hộ gia đình. Chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông ngay từ việc bố trí cơ cấu trà lúa, giống lúa vụ đông xuân và vụ mùa để đảm bảo kịp thời vụ và quy hoạch gọn vùng, gọn thửa tạo điều kiện tưới tiêu thuận lợi.
Thực hiện đa dạng hóa cây trồng, đưa các cây trồng mới có giá trị kinh tế cao vào sản xuất để nâng giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác. Thực hiện tốt các yêu cầu về kỹ thuật, nhất là tiếp thu tiến bộ kỹ thuật mới áp dụng vào sản xuất. Sản xuất gắn liền với tiêu thụ sản phẩm, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm vụ đông…
Chăm sóc cây vụ đông ở xã Khánh Hồng (Yên Khánh). Ảnh: Thế Minh
Giải pháp đẩy mạnh sản xuất vụ đông 2008 - 2009
Vụ đông 2008 toàn huyện phấn đấu trồng 4.700 ha trở lên; trong đó trên đất 2 lúa 3.700 ha. Tổng giá trị sản phẩm phấn đấu đạt 95 tỷ 897 triệu đồng, bình quân thu nhập trên 1 ha gieo trồng đạt 20,4 triệu đồng.
Trước tiên, huyện ủy Yên Khánh đã chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể tiếp tục tổ chức tuyên truyền và triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết, kế hoạch của tỉnh, huyện về đẩy mạnh phát triển sản xuất vụ đông đến năm 2010, đưa vụ đông thành vụ sản xuất chính.
Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, huyện xác định phát triển sản xuất vụ đông là nhiệm vụ trọng tâm nhằm thúc đẩy kinh tế của địa phương phát triển. Toàn huyện phấn đấu đến năm 2010 đạt trên 50% diện tích vụ đông trên đất 2 lúa ăn chắc. Đồng thời tiến hành củng cố kiện toàn nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo sản xuất vụ đông từ huyện đến cơ sở.
Tổ chức tổng kết vụ đông năm 2007, biểu dương các điển hình, mô hình đạt hiệu quả kinh tế cao; đồng thời làm rõ tồn tại và nguyên nhân nhằm rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo thực hiện để trên cơ sở đó đề ra những giải pháp phát triển vụ đông 2008 và các năm tiếp theo. Ngay từ đầu năm các xã, thị trấn, HTX đã tiến hành rà soát, bổ sung quy hoạch vùng sản xuất vụ đông.
Chủ động xây dựng kế hoạch, cơ cấu cây vụ đông 2008 gắn với kế hoạch sản xuất vụ mùa 2008 và triển khai xuống các chi bộ, thôn, xóm bàn bạc thảo luận dân chủ để trên cơ sở đó bố trí các trà lúa mùa sớm hợp lý đảm bảo gọn vùng, gọn thửa và chủ động tưới, tiêu khi úng, hạn xảy ra. Đồng thời quan tâm đầu tư nhằm nâng cao năng lực chống úng cho cây vụ đông.
Trước tiên, các địa phương đẩy mạnh công tác làm thủy lợi nội đồng, trong đó ưu tiên đầu tư kinh phí để khoanh vùng, tôn cao bờ vùng, bờ thửa, nạo vét các kênh dẫn nước, tiêu nước, kiên cố hóa kênh mương cho những vùng sản xuất vụ đông trên đất 2 lúa nhằm đảm bảo chủ động tiêu, tưới khi úng, hạn xảy ra. Tổ chức thi công các công trình đầu mối, thủy lợi nội đồng đầu mối trong vùng quy hoạch và mua sắm máy bơm nhỏ phục vụ cho tiêu úng cục bộ, tưới khi cần thiết.
Các HTX chủ động làm tốt các khâu dịch vụ làm đất, giống, vật tư nông nghiệp và chủ động chuẩn bị đủ nguồn giống cây trồng vụ đông để cung ứng kịp thời cho các hộ nông dân.
Từng bước củng cố đội ngũ cán bộ kỹ thuật làm tốt công tác khuyến nông, tập huấn chuyển giao kỹ thuật vụ đông cho các hộ nông dân. Tích cực tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm cây vụ đông cho bà con nông dân, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm vụ đông. Tổ chức hướng dẫn nông dân làm tốt công tác bảo quản nông sản trước, trong và sau thu hoạch.
Có cơ chế khuyến khích đầu tư cho các doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân tiêu thụ sản phẩm, xây dựng cơ sở chế biến nông sản góp phần bao tiêu sản phẩm cho nông dân, nhất là các nông sản xuất khẩu như đậu tương xanh, ớt và ngô ngọt xuất khẩu…
Về cơ chế chính sách, tỉnh và huyện tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ tiền giống đối với một số loại cây trồng, kinh phí tiêu úng cho cây vụ đông....
Thanh Chiên