Xây dựng quyền sở hữu trí tuệ gắn với thương hiệu “Mật ong sú vẹt Kim Sơn - Ninh Bình”

Mật ong sú vẹt Kim Sơn được khai thác chủ yếu từ các đàn ong nuôi ở khu vực rừng ngập mặn ven biển Kim Sơn. Đây là khu vực có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và môi trường sinh thái đặc biệt: cây sú vẹt sinh trưởng trong vùng giao thoa giữa nước và đất, chịu ảnh hưởng của thủy triều, độ mặn cao và nguồn phù sa liên tục bồi đắp. Những yếu tố tự nhiên này tạo nên những cánh rừng hoa sú vẹt giàu mật, tinh khiết và có mùi thơm khó trộn lẫn với các loài hoa khác.

Khi mới khai thác, mật ong sú vẹt có màu vàng nhạt sóng sánh, sau một thời gian chuyển dần sang màu cánh gián đặc trưng. Hương mật thanh nhẹ, xen chút vị mặn thoang thoảng - dấu ấn của hệ sinh thái ven biển. Vị ngọt không gắt mà dịu, hậu vị thơm kéo dài. Do được khai thác từ khu rừng ngập mặn tự nhiên ít chịu tác động của phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật, sản phẩm giữ được độ tinh khiết cao, giàu khoáng chất và vitamin. Ngoài giá trị ẩm thực, mật ong sú vẹt Kim Sơn còn được người tiêu dùng đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng và khả năng hỗ trợ sức khỏe. Sản phẩm trở thành lựa chọn quen thuộc trong các gia đình, đồng thời có tiềm năng lớn trong việc phát triển thành hàng hóa có giá trị xuất khẩu.

Dù sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, sản phẩm mật ong sú vẹt Kim Sơn trước đây vẫn gặp khó khăn trong việc định vị trên thị trường. Việc thiếu nhãn hiệu chung, thiếu hệ thống nhận diện chính thức và thiếu cơ chế kiểm soát chất lượng tập trung khiến sản phẩm khó tạo dựng niềm tin tuyệt đối với người tiêu dùng. Tình trạng sản phẩm không rõ nguồn gốc, hàng trôi nổi, hàng giả mạo xuất hiện khiến người nuôi ong địa phương gặp nhiều trở ngại trong sản xuất và tiêu thụ. Bên cạnh đó, việc quảng bá còn hạn chế, chưa khai thác hết tiềm năng giá trị vùng nguyên liệu rừng ngập mặn Kim Sơn. Do vậy, nhu cầu tạo lập một thương hiệu có tính pháp lý, được bảo hộ để khẳng định chất lượng đặc thù của sản phẩm là hết sức cần thiết.

Trước thực tế đó, năm 2023, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình phê duyệt dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Mật ong sú vẹt Kim Sơn - Ninh Bình dùng cho sản phẩm mật ong sú vet của huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình”. Dự án do Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ và Sở hữu trí tuệ CIPTEK chủ trì. Quá trình xây dựng nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) được triển khai bài bản, bao gồm khảo sát vùng nguyên liệu, đánh giá hiện trạng nghề nuôi ong, nghiên cứu thành phần mật ong, xây dựng quy chế quản lý, quy trình sản xuất - thu hoạch - bảo quản - đóng gói, cũng như thiết kế bộ nhận diện thương hiệu và hồ sơ đăng ký sở hữu trí tuệ.

Đến nay, NHCN “Mật ong sú vẹt Kim Sơn - Ninh Bình” đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chứng số 585601 theo quyết định số 274541/QĐ-SHTT_.IP ngày 09/12/2025 của Cục Sở hữu trí tuệ, chủ sở hữu NHCN là UBND xã Kim Đông. Bên cạnh đó, Cục Sở hữu trí tuệ cũng đã cấp văn bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp đối với nhãn sản phẩm (số văn bằng 43091) và hộp (số văn bằng 43090). Đây là những bước hoàn thiện quan trọng giúp định danh rõ ràng và tạo dựng hình ảnh nhận diện thống nhất cho sản phẩm mật ong đặc trưng của địa phương.

Việc đăng ký và được cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận đối với sản phẩm mật ong sú vẹt Kim Sơn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người sản xuất, người tiêu dùng cũng như chính quyền địa phương. Trước hết, nhãn hiệu chứng nhận giúp khẳng định uy tín, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và chất lượng đặc trưng của sản phẩm mật ong sú vẹt. Nhờ có dấu hiệu nhận diện chính thức, người tiêu dùng dễ dàng phân biệt sản phẩm thật với các loại mật ong trôi nổi, từ đó yên tâm lựa chọn và sử dụng.

Khi sản phẩm được bảo hộ, giá trị thương mại của mật ong sú vẹt Kim Sơn cũng được nâng cao, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường tiêu thụ không chỉ trong địa bàn tỉnh Ninh Bình mà còn hướng ra nhiều tỉnh, thành khác và thậm chí vươn tới thị trường quốc tế. Điều này góp phần gia tăng thu nhập cho người nuôi ong, thúc đẩy nghề nuôi ong phát triển ổn định và bền vững.

Ngoài ra, nhãn hiệu chứng nhận còn đóng vai trò quan trọng trong nâng cao ý thức quản lý và kiểm soát chất lượng sản phẩm. Các hộ sản xuất phải tuân thủ quy trình kỹ thuật, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và duy trì chất lượng đồng đều. Điều này thúc đẩy sự liên kết giữa các hộ nuôi ong, hình thành chuỗi sản xuất chế biến tiêu thụ chuyên nghiệp hơn. Đồng thời, nhãn hiệu chứng nhận cũng là công cụ quảng bá hiệu quả, góp phần lan tỏa hình ảnh đặc sản Kim Sơn Ninh Bình đến với đông đảo người tiêu dùng trong nước và bạn bè quốc tế, từ đó tạo động lực phát triển kinh tế xã hội cho địa phương.

Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ và Sở hữu trí tuệ CIPTEK