Việc miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên - những vấn đề đặt ra

Đảng bộ xã Ninh Xuân (huyện Hoa Lư) có 8 chi bộ, trong đó có 4 chi bộ nông thôn, 3 chi bộ trường học và 1 chi bộ cơ quan xã, với tổng số 221 đảng viên. Hiện nay, do phần lớn thanh niên đi học, đi làm ăn xa nên công tác tạo nguồn, kết nạp đảng viên trên địa bàn xã còn nhiều khó khăn. Theo thống kê, Đảng bộ xã hiện có 51 đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng, chiếm 23% trong tổng số đảng viên. Trong đó, chi bộ thôn Nội và chi bộ thôn Ngoại có gần 20% đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng.

Tìm hiểu tại Chi bộ thôn Nội, chúng tôi được biết: Chi bộ có 43 đảng viên thì có 17 đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng, 5 đảng viên trẻ đi làm ăn xa. Lý giải về nguyên nhân tỷ lệ đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng còn ở mức cao, đồng chí Ngô Minh Nhự, Bí thư Chi bộ thôn Nội cho rằng: Hầu hết đảng viên trong chi bộ được miễn công tác và sinh hoạt đảng do tuổi cao, đau yếu, bệnh tật nên có đơn xin miễn công tác và sinh hoạt đảng. Hiện nay, các đảng viên trong Chi bộ đều là cán bộ, công chức công tác trong ngành công an, quân đội, trong các cơ quan, đơn vị đã nghỉ hưu nên tuổi đời trung bình khá cao.

Đặc biệt, có những đảng viên trên 80 tuổi nhưng vẫn tích cực tham gia sinh hoạt. Tham gia sinh hoạt chi bộ, các bậc cao niên này đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực đối với các vấn đề của thôn, của xã; nêu cao tính tiền phong, gương mẫu cho các đảng viên khác trong Chi bộ noi theo…

Đối với Đảng bộ phường Vân Giang (thành phố Ninh Bình), tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng cũng chiếm tới 19,8% trong tổng số 570 đảng viên. Theo đồng chí An Quốc Hùng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Vân Giang, đây cũng là tỷ lệ cao so với các Đảng bộ phường, xã khác của thành phố. Cách đây 5 năm, phường có 1 chi bộ có gần 50% đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng.

Thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, hiện nay việc xem xét miễn công tác và sinh hoạt đảng cho đảng viên tại các chi bộ được chặt chẽ hơn. Những đảng viên tuổi cao, bị bệnh nặng thì Đảng ủy phường mới có quyết định cho miễn công tác và sinh hoạt chi bộ. Đối với những đảng viên tuy tuổi cao nhưng sức còn khỏe thì cấp ủy, chi bộ động viên các đảng viên này tiếp tục tham gia sinh hoạt đảng.

Trong những năm gần đây, tỷ lệ đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng ở các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố của tỉnh còn khá cao. Theo khảo sát của Ban Tổ chức Tỉnh ủy vào thời điểm tháng tháng 9/2014, tổng số đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng là 6.455 người, chiếm 18,8% so với số đảng viên ở các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố, trong đó: số đảng viên được miễn do tuổi cao, sức khỏe yếu chiếm 16,3%, còn lại là số đảng viên đi thăm thân ở nước ngoài, đi làm việc lưu động dưới 12 tháng. Một số địa phương có tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng cao như: Huyện ủy Gia Viễn 21,6%, Huyện ủy Hoa Lư 24,8%, Huyện ủy Yên Khánh 24,7%, Thành ủy Ninh Bình 21,3%...

Năm 2016, số đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng toàn tỉnh là 6.644 đảng viên trên tổng số 51.224 đảng viên ở xã, phường, thị trấn (chiếm 13%).

Đâu là nguyên nhân?

Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Phạm Đình Vinh, Phó Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy cho rằng, những năm qua, thực hiện Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương về việc miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên, các cấp ủy trong tỉnh đã thực hiện khá tốt việc chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức xét, ra nghị quyết miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên, tạo điều kiện cho đảng viên tuổi cao, sức khỏe yếu nghỉ ngơi, chữa bệnh, đảng viên đi thăm người thân ở trong nước và ngoài nước, đảng viên đi làm ăn xa.

Đa số các chi bộ thực hiện đúng, chặt chẽ việc xét ra nghị quyết và báo cáo cấp ủy cấp trên về việc miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên. Tuy nhiên, số đảng viên xin được miễn công tác và sinh hoạt đảng có chiều hướng tăng, do một số nguyên nhân chủ yếu: Một số cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên nhận thức chưa đầy đủ về điều kiện, tiêu chuẩn đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt theo các văn bản của Trung ương, dẫn đến việc một số nơi việc xét, miễn công tác và sinh hoạt đảng chưa đúng quy định, ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt đảng, gây nên những băn khoăn trong nội bộ chi bộ và quần chúng nhân dân.

Thực tế, có không ít đảng viên khi nghỉ hưu rồi thì "ngại" tham gia sinh hoạt, viện lý do tuổi cao, sức yếu. Có một số ít đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt nhưng vẫn còn sức khỏe để tham gia các hoạt động thể dục thể thao, tham gia các hội quần chúng ở cơ sở như cựu chiến binh, MTTQ… Bên cạnh đó, một số đảng viên thiếu tính tự giác rèn luyện để thực hiện nhiệm vụ của đảng viên, ngại tham gia học tập và sinh hoạt nên làm đơn xin miễn công tác và sinh hoạt đảng.

Một số đảng viên sau khi được chi bộ cho miễn công tác và sinh hoạt đảng rất ít liên lạc với tổ chức đảng; có không ít đảng viên do ốm, phải nghỉ chữa bệnh được tạm miễn công tác và sinh hoạt đảng, khi sức khỏe trở lại bình thường không báo cáo chi bộ để trở lại công tác và sinh hoạt đảng; có đảng viên là cán bộ, công chức, viên chức khi nghỉ hưu chậm nộp hồ sơ chuyển sinh hoạt đảng và làm đơn xin miễn công tác và sinh hoạt đảng.

Việc chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của cấp ủy cấp trên đối với các chi bộ trực thuộc trong việc xét, ra nghị quyết miễn công tác và sinh hoạt đảng chưa thường xuyên, chưa quyết liệt, thiếu chặt chẽ, thậm chí có nơi buông lỏng; các chi bộ khi xét, ra nghị quyết để miễn công tác và sinh hoạt đảng còn tình trạng nể nang, dễ dãi. Khi xét miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên ở một số nơi chưa báo cáo kịp thời với đảng ủy xã, phường, thị trấn. Việc duy trì nền nếp và đổi mới nội dung sinh hoạt chi bộ ở một số nơi chưa mạnh mẽ, còn nhiều hạn chế, dẫn đến chất lượng sinh hoạt chưa đảm bảo yêu cầu về nội dung, do vậy chưa thu hút đảng viên tham gia sinh hoạt…

Một số giải pháp tháo gỡ

Trước thực trạng đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng có xu hướng tăng, ngày 9/5/2014, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành công văn số 1685 - CV/TU về việc miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kết luận số 21-KL/TU ngày 17/7/2014 về tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng; ban hành Công văn số 107-CV/TU ngày 28/12/2015 về việc tiếp tục thực hiện Kết luận số 21-KL/TU.

Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các tổ chức cơ sở đảng tích cực nghiên cứu, đổi mới nội dung và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; thực hiện chặt chẽ việc xét, miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên theo đúng quy định và hướng dẫn của Trung ương và Công văn số 1685 - CV/TU ngày 9/5/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Thực hiện Công văn số 1685 - CV/TU ngày 9/5/2014, Kết luận số 21-KL/TU ngày 17/7/2014, Công văn số 107-CV/TU ngày 28/12/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các huyện, thành ủy đã chỉ đạo đảng bộ xã, phường, thị trấn tổ chức kiểm tra, rà soát việc miễn công tác và sinh hoạt đảng của đơn vị mình, tập trung đối với những nơi tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng từ 10% trở lên và đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt ở độ tuổi nam 70 tuổi trở xuống, nữ 65 tuổi trở xuống. Các chi bộ xem xét, vận động, thuyết phục những đảng viên đã được miễn công tác và sinh hoạt, nay có đủ sức khỏe trở lại tham gia sinh hoạt theo đúng quy định, hướng dẫn của Trung ương.

Chỉ đạo các đảng bộ xã, phường, thị trấn tập trung đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng, thực hiện tốt việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên nhằm phát huy vai trò của đảng viên tham gia sinh hoạt tại chi bộ. Định kỳ hàng quý, cấp ủy hoặc đồng chí bí thư chi bộ kịp thời thông báo tình hình thời sự và kết quả lãnh đạo nhiệm vụ chính trị của chi bộ tới đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt, đồng thời tiếp thu ý kiến của đảng viên đóng góp xây dựng chi bộ, xây dựng nội bộ đoàn kết, thống nhất.

Đặc biệt, quy trình miễn công tác và sinh hoạt đảng cho đảng viên được thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình hơn. Hầu hết các cấp ủy đã cơ bản khắc phục được tình trạng nể nang, dễ dãi trong việc xét, miễn công tác và sinh hoạt đối với đảng viên. Theo đó, khi đảng viên làm đơn đề nghị chi bộ xin miễn công tác và sinh hoạt, chi ủy hoặc bí thư chi bộ tổng hợp báo cáo đảng ủy xã, phường, thị trấn; đảng ủy xã, phường, thị trấn xem xét, nếu có đủ điều kiện thì đồng ý để chi bộ tổ chức hội nghị xét, ra nghị quyết miễn công tác và sinh hoạt đối với đảng viên.

Với các giải pháp trên, tình trạng đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng đối với đảng viên tại một số địa phương đã giảm. Đến tháng 6/2017, số đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng trong toàn tỉnh là 6.985 đảng viên trên tổng số 51.328 đảng viên ở xã, phường, thị trấn (bằng 13,6%). Một số đơn vị tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đã giảm nhiều so với trước đây như: Huyện ủy Yên Mô còn 8,3%, Huyện ủy Yên Khánh 13,7%, Huyện ủy Gia Viễn 15,5%, Thành ủy Tam Điệp 13,6%, Thành ủy Ninh Bình 16,1%...

Theo đồng chí Phạm Đình Vinh, Phó Ban Tổ chức Tỉnh ủy, so với năm 2013, 2014, tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng đến tháng 6/2017 đã giảm nhiều, tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ cao hơn, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng ngày càng được nâng lên. Tuy nhiên, tỷ lệ đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng nay có đủ sức khỏe trở lại tham gia sinh hoạt còn ít; việc duy trì nền nếp, đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ ở một số nơi còn hạn chế, do vậy chưa thu hút đảng viên tham gia sinh hoạt.

Trong thời gian tới, các cấp ủy, chi bộ cần tiếp tục quán triệt, tuyên truyền về điều kiện, tiêu chuẩn đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đến tất cả các đảng viên trong chi bộ, góp phần nâng cao nhận thức của đảng viên về chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đảng, nhiệm vụ của người đảng viên. Thực hiện chặt chẽ quy trình miễn công tác và sinh hoạt đảng. Đảng bộ xã, phường, thị trấn phân công đảng viên ở chi bộ cơ quan cấp xã về dự sinh hoạt chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố để nắm tình hình về nền nếp, chất lượng sinh hoạt, tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt, từ đó tham mưu, đề xuất giải pháp khắc phục những khó khăn, vướng mắc nảy sinh ở cơ sở. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn cho các đồng chí bí thư, phó bí thư chi bộ, cấp ủy viên, đặc biệt là những đồng chí mới tham gia cấp ủy lần đầu để nắm vững nguyên tắc tổ chức của Đảng, phương pháp điều hành sinh hoạt chi bộ, nắm được đầy đủ nội dung, quy trình, cách thức tổ chức sinh hoạt cấp ủy và sinh hoạt chi bộ.

Tích cực nghiên cứu, đổi mới nội dung và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; duy trì tổ chức sinh hoạt chi bộ theo chuyên đề mỗi quý một lần theo hướng dẫn của Trung ương. Đối với các đảng viên nghỉ hưu, nghỉ công tác trên địa bàn phải kịp thời chuyển hồ sơ đảng viên và sinh hoạt đảng về chi bộ nơi cư trú. Làm tốt công tác quản lý đảng viên…

Nguyễn Thu