Ngoài lợi thế về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên, nền tảng tạo nên sức hấp dẫn và thế mạnh cạnh tranh của địa phương chính là yếu tố con người và việc đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính. Trong nhiều năm qua, tỉnh thực hiện tốt chủ trương "Chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp", giải quyết các thủ tục hành chính bằng cơ chế "Một cửa", và "Một cửa liên thông", kịp thời lắng nghe và giải quyết trực tiếp các khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp với thủ tục hành chính rõ ràng, công khai, minh bạch, bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế. Tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư vào các khu công nghiệp, khu du lịch, khu dịch vụ, khuyến khích xuất khẩu.
Bên cạnh đó, tỉnh đã triển khai nhiều hình thức tổ chức vận động xúc tiến đầu tư như tham gia các hoạt động xúc tiến đầu tư lớn có tính chất vùng và quốc gia, tổ chức gặp mặt đầu xuân hàng năm giữa lãnh đạo tỉnh với các doanh nhân người Ninh Bình đang làm ăn, sinh sống trên toàn quốc; tham gia nhiều hội thảo xúc tiến đầu tư và hội chợ thương mại quốc tế, thường xuyên tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, tiềm năng và cơ hội đầu tư của tỉnh trên các báo, đài Trung ương.
Mặt khác, tỉnh đã quy hoạch và xây dựng 7 Khu công nghiệp (Gián Khẩu, Khánh Phú, Tam Điệp I, Tam Điệp II, Khánh Cư, Phúc Sơn và Kim Sơn) với tổng diện tích quy hoạch là 1.472 ha và 7 khu du lịch trọng điểm (Khu Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, Cố đô Hoa Lư; Quần thể du lịch tâm linh chùa Bái Đính; Khu quần thể Nhà thờ đá Phát Diệm - Kim Sơn; Khu du lịch suối nước nóng Kênh Gà - động Vân Trình; Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long; Khu du lịch Cúc Phương - Kỳ Phú - hồ Đồng Chương; Khu du lịch hồ Yên thắng - hồ Đồng Thái - động Mã Tiên; Phòng tuyến Tam điệp - Biện Sơn; Khu du lịch Trung tâm thành phố Ninh Bình).
Hệ thống các nhà hàng, khách sạn chất lượng cao đang ngày càng phát triển, đáp ứng đủ nhu cầu của khách du lịch (tỉnh hiện có gần 100 khách sạn và hàng nghìn nhà hàng với 7 khách sạn, khu nghỉ dưỡng được xếp hạng 4 sao, trên 90 khách sạn từ 1 - 3 sao với tổng số hơn 2.200 buồng).
Những năm qua, tỉnh đã đón tiếp nhiều đoàn doanh nghiệp nước ngoài đến tìm hiểu cơ hội đầu tư tại tỉnh như các nhà đầu tư của Đức, của Trung Quốc, Đài Loan, Indonesia, Braxin, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp… qua đó quảng bá tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Ninh Bình đến các cá nhân, tổ chức và các nhà đầu tư, góp phần làm tốt công tác thu hút đầu tư vào tỉnh.
Đồng chí Nguyễn Cao Sơn, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Sau nhiều năm kêu gọi, thu hút đầu tư, đến nay tỉnh đã thu hút được 542 dự án, với tổng số vốn đăng ký đạt 105.180 tỷ đồng; có 40 dự án FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài), với tổng mức đầu tư đăng ký đạt 1.042 triệu USD, của 10 quốc gia và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Nhật Bản, Brunei, Singapore, Anh, Italia, Pháp.
Nhờ các nguồn lực đầu tư trên mà kinh tế của tỉnh luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, giai đoạn 2006-2011 tăng GDP bình quân đạt 15,7%; giai đoạn 2011-2015 ước đạt 11,7% (so với năm 2010, quy mô GDP đã gấp 2,1 lần).
Từ một tỉnh thuần nông, đến nay đã trở thành địa phương có nền công nghiệp, du lịch phát triển, có cơ cấu kinh tế hợp lý: Công nghiệp - xây dựng 48%; nông, lâm nghiệp, thủy sản 12% và tỷ trọng ngành dịch vụ tăng lên 40%.
Tổng giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng (giá so sánh 2010) năm 2015 đạt trên 30,7 nghìn tỷ đồng (gấp hơn 2,3 lần so với năm 2010); giá trị dịch vụ giai đoạn 2011-2015 ước tăng 11,16%/năm, hoạt động ngoại thương có bước phát triển mạnh, kim ngạch xuất khẩu năm 2015 ước đạt 830 triệu USD (gấp hơn 9 lần so với năm 2010), lượng khách du lịch đến Ninh Bình không ngừng tăng qua các năm, đến năm 2015 dự kiến đạt 6 triệu lượt, trong đó khách quốc tế đạt 1,2 triệu lượt, khách lưu trú đạt 1 triệu lượt.
Nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp đã sớm hoàn thành đầu tư đi vào sản xuất tạo ra sản phẩm mới, góp phần quan trọng làm tăng trưởng sản xuất công nghiệp trên địa bàn trong những năm đầu định hướng phát triển công nghiệp, trong đó nổi bật là Nhà máy cán thép Kyoei; các nhà máy xi măng Tam Điệp, The Vissai, Hướng Dương, Duyên Hà; nhà máy kính nổi Tràng An, nhà máy phân đạm, nhà máy ô tô Thành Công, nhà máy lắp ráp cần gạt nước, nhà máy sản xuất linh kiện điện tử... góp phần tăng trưởng chung cho ngành công nghiệp.
Năm 2015 dự kiến doanh thu của các doanh nghiệp thuộc các Khu công nghiệp đạt trên 13 nghìn tỷ đồng, giải quyết việc làm mới trên 2.000 lao động/năm. Hàng năm đã cung cấp các sản phẩm công nghiệp đa dạng và có chỗ đứng trên thị trường trong nước và quốc tế như 9 triệu tấn xi măng, 100 nghìn tấn thép, trên 500 triệu viên gạch, gần 3.000 chiếc ô tô, trên 7 triệu m2 kính nổi, 560 nghìn tấn urê, 2 triệu sản phẩm thêu...
Bên cạnh đó, các khu vui chơi, giải trí, khách sạn nhà hàng, khu nghỉ dưỡng có sức hấp dẫn du khách tham quan thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa, nghỉ dưỡng, thể thao, vui chơi giải trí và du lịch cộng đồng, làng nghề, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ, nhất là dịch vụ phục vụ du lịch tại các khu du lịch trọng điểm như: Khu du lịch hang động Tràng An, Khu du lịch tâm linh núi chùa Bái Đính, Tam Cốc-Bích Động, Cố đô Hoa Lư, Địch Lộng-Vân Long-Kênh Gà, Nhà thờ đá Phát Diệm-Kim Sơn, Kỳ Phú-hồ Đồng Chương, hồ Yên Thắng-hồ Yên Đồng-động Mã Tiên, phòng tuyến Tam Điệp-Biện Sơn... nhờ đó số lượng khách du lịch đến tham quan, nghỉ dưỡng năm sau cao hơn năm trước (năm 2014 đạt 3,6 triệu lượt khách, tăng gần 750 lần so với năm 1992).
Đồng chí Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng: Trong bối cảnh tái cơ cấu kinh tế đang là nhiệm vụ trọng tâm của nước ta hiện nay, việc thu hút nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước đóng vai trò hết sức quan trọng, bổ sung nguồn lực đảm bảo thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao.
Trong thời gian tới, tỉnh xác định kêu gọi thu hút đầu tư các dự án ngoài ngân sách một cách có chọn lọc, thu hút những nhà đầu tư có năng lực thật sự, các dự án có quy mô lớn, có khả năng thúc đẩy nhiều ngành cùng phát triển, tạo ra các sản phẩm công nghiệp sử dụng công nghệ cao, công nghệ sạch, tạo ra giá trị gia tăng lớn.
Tập trung thu hút vào các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp phục vụ nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế, có hàm lượng tri thức cao, các dự án kinh doanh dịch vụ du lịch có chất lượng cao, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, đem lại hiệu quả cả về kinh tế và xã hội, đảm bảo các tiêu chí như đóng góp cho tỉnh về thu ngân sách, giải quyết an sinh xã hội.
Đinh Chúc