Quan tâm tạo việc làm tại chỗ
Theo thống kê của Sở Nội vụ, toàn tỉnh hiện có trên 3 triệu người trong độ tuổi lao động, trong đó gần 70% sống ở khu vực nông thôn. Mỗi năm, toàn tỉnh có thêm hàng chục nghìn người bước vào tuổi lao động. Trong khi đó, ngành nông nghiệp vốn được coi là nơi thu hút, tạo việc làm cho nhiều lao động, nay bị thu hẹp về quy mô lao động do quá trình cơ giới hóa đồng ruộng, ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển nông nghiệp thông minh, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Bên cạnh đó, lực lượng lao động ở khu vực nông thôn khá đông song phần lớn trình độ tay nghề còn hạn chế; lao động qua đào tạo hạn chế, thói quen sản xuất nhỏ lẻ, manh mún vẫn phổ biến... Trong khi xu hướng thu hút đầu tư của tỉnh ưu tiên các ngành công nghệ cao. Những yếu tố đó đã tạo áp lực lớn trong công tác giải quyết việc làm cho lao động nông thôn.
Những năm qua, các tỉnh tiền thân (Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam) đã có nhiều chủ trương, giải pháp tạo việc làm cho người lao động, nhất là lao động ở khu vực nông thôn. Nhiều chương trình, dự án phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, hỗ trợ làng nghề, khôi phục các ngành nghề truyền thống, đào tạo nghề cho lao động nông thôn… đã góp phần tạo thêm nhiều việc làm, thu nhập cho người dân. Các khu, cụm công nghiệp, các doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn cũng mở ra cơ hội lớn cho người lao động nông thôn chuyển đổi việc làm, tiếp cận mô hình sản xuất hiện đại. Sau sáp nhập tỉnh, với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, quy mô địa bàn mở rộng, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng cao, mở ra nhiều cơ hội cho thị trường lao động nông thôn; đồng thời đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với người lao động.
Trước tình hình đó, Tỉnh ủy, UBND các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam (cũ) và tỉnh Ninh Bình mới đã chỉ đạo các ngành, đoàn thể, các đơn vị, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp: Đẩy mạnh hoạt động đào tạo nghề, tuyên truyền, tư vấn, giới thiệu việc làm, kết nối cung-cầu lao động, hỗ trợ vay vốn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, thu hút đầu tư… tăng cường cơ hội việc làm cho người lao động.
Xác định vai trò quan trọng của công tác thông tin, tuyên truyền để tạo sự đồng thuận trong công tác giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, các ngành chức năng, các tổ chức đoàn thể và các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm của Đảng, Nhà nước, của tỉnh cho các diện đối tượng; về công tác xuất khẩu lao động, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho lao động nông thôn; quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động trong việc học nghề, tự tạo việc làm, tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình…
Các địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả dự án hỗ trợ việc làm bền vững thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, giải quyết việc làm gắn với đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn. Tiến hành thu thập thông tin cơ bản về thực trạng lao động, việc làm, thất nghiệp của người lao động, thực trạng sử dụng lao động để cập nhật lên hệ thống cơ sở dữ liệu, làm cơ sở để hoạch định chính sách việc làm và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động trên địa bàn; tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động theo nguyện vọng. Các Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh duy trì các phiên giao dịch việc làm định kỳ và tăng cường các phiên giao dịch lưu động; kết nối trực tiếp giữa doanh nghiệp và người lao động, giúp lao động nông thôn tìm được việc làm phù hợp.
Đặc biệt, thời gian qua, tỉnh chú trọng phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp ở vùng nông thôn, mở rộng mô hình nông nghiệp hữu cơ, du lịch cộng đồng, dịch vụ homestay, làng nghề truyền thống, giúp người lao động có thêm nhiều cơ hội việc làm ngay tại quê hương. Bên cạnh đó, công tác đưa lao động đi làm việc ngoài nước tiếp tục được chú trọng đẩy mạnh vào các thị trường truyền thống và các thị trường có thu nhập cao. Chỉ tính từ đầu năm 2025 đến nay, UBND tỉnh đã ký 5 Bản thỏa thuận hợp tác về lao động thời vụ ngành nông nghiệp với các tỉnh: Jeju, Jeollabuk, Gyeongsangbuk, Chungcheonam (Hàn Quốc), tạo cơ hội việc làm thu nhập cao cho người lao động.
Hướng tới mục tiêu việc làm bền vững
Với những giải pháp thiết thực, đồng bộ, công tác giải quyết việc làm cho lao động nông thôn của tỉnh đã đạt những kết quả tích cực. 8 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm mới cho trên 53 nghìn lượt lao động; trong đó, trên 70% là lao động nông thôn và gần 4.800 người đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác giải quyết việc làm cho lao động nông thôn vẫn đối mặt với không ít vấn đề như: tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ còn thấp; một bộ phận không nhỏ lao động trẻ thiếu kỹ năng mềm (ngoại ngữ, tin học, tác phong công nghiệp, kỹ năng làm việc nhóm...) nên gặp khó khăn khi tiếp cận các công việc hiện đại. Nguồn vốn tín dụng ưu đãi cho công tác giải quyết việc làm cho người lao động chưa đáp ứng đủ nhu cầu.
Vì vậy, để thực hiện tăng tốc và hướng tới mục tiêu giải quyết việc làm cho lao động nông thôn một cách bền vững, tỉnh chỉ đạo đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi thu hút đầu tư, hình thành nhiều khu, cụm công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ... Bên cạnh đó, tăng cường công tác liên kết, hợp tác trong dạy nghề, đào tạo nghề gắn với nhu cầu của doanh nghiệp; chú trọng các lĩnh vực công nghệ cao, dịch vụ du lịch, chăm sóc sức khỏe, công nghệ thông tin. Bồi dưỡng kỹ năng mềm, kỷ luật lao động, nâng cao khả năng thích ứng của lao động trong môi trường làm việc công nghiệp; đẩy mạnh kết nối cung - cầu lao động, xây dựng sàn giao dịch việc làm hiện đại, liên thông dữ liệu với các tỉnh, thành trong cả nước. Đồng thời, tăng cường quản lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; hỗ trợ vốn nay ưu đãi cho lao động khởi nghiệp, tạo việc làm cho người lao động; thúc đẩy chuyển đổi số trong nông thôn… tạo điều kiện thuận lợi để lao động nông thôn có việc làm, thu nhập ổn định.