Tăng cường phối hợp quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản

Các hoạt động thả phóng sinh, thả các giống tái tạo trong tự nhiên, trong đó có các loài thủy sản đã được người dân thực hiện từ bao đời nay. Đây là một truyền thống, văn hóa tâm linh tốt đẹp của người Việt. 

Hàng năm, hoạt động thả cá giống tái tạo nguồn thủy sản được các cấp, ngành, địa phương ở Ninh Bình tổ chức, tập trung vào các ngày như: Ngày truyền thống của ngành Thủy sản, Ngày Môi trường thế giới, dịp lễ Vu lan, Phật đản... góp phần quan trọng trong việc khôi phục nguồn lợi thủy sản đã và đang bị khai thác quá mức. 

Công tác thả giống, tái tạo nguồn lợi thủy sản cũng được các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm. Chỉ tính từ năm 2020 đến năm 2022, đã tiến hành thả trên 54 nghìn con giống các loại, trong đó, bao gồm gần 32 nghìn con cá chép Việt, hơn 17 nghìn con cá chuối, trên 5 nghìn con cá trôi xuống các vùng nước tự nhiên của tỉnh Ninh Bình. 

Qua đó khôi phục nguồn lợi, tăng mật độ quần thể của các loài thủy sản đã bị khai thác cạn kiệt, lập lại cân bằng sinh thái. Bên cạnh đó, quan tâm khôi phục và bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản, đặc biệt là các vùng, bãi sinh sản, nơi tập trung các loài thủy sản còn non trong mùa sinh sản.

Cùng với hoạt động thả giống tái tạo nguồn thủy sản, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và PTNT Ninh Bình cùng với Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh đã tổ chức 6 lớp tập huấn tuyên truyền thả giống phóng sinh các loài thủy sản bản địa cho trên 400 lượt người tham dự là các tăng ni, phật tử và nhân dân trên địa bàn tỉnh. Phát trên 7 nghìn tờ rơi tuyên truyền về "Công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, thả giống phóng sinh các loài thủy sản".

Phát huy hiệu quả trong công tác phối hợp trong giai đoạn tiếp theo, cuối tháng 4/2022, Sở Nông nghiệp và PTNT và Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh đã tiếp tục ký Kế hoạch phối hợp trong lĩnh vực phóng sinh, tái tạo và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2022 - 2025.

Những tháng đầu năm 2023, cấp, ngành, địa phương đã tiến hành thả đợt 1 là 19 nghìn con cá chép Việt và sắp tới sẽ thả đợt 2, với khoảng trên 15 nghìn con cá vược giống.

Theo đồng chí Trần Văn Bách, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT: Hoạt động thả cá giống bổ sung, tái tạo nguồn lợi thủy sản là một trong những biện pháp nhằm phục hồi, tái tạo lại quần đàn các loài thủy sản đang bị suy giảm. Chiến lược phát triển thủy sản của Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định rõ, hoạt động thả giống bổ sung, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản phải được coi trọng, thực hiện thường xuyên trên cả nước và được xã hội hóa sâu rộng.

Đẩy mạnh quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Với gần 22.500 ha diện tích mặt nước, 113 km sông nước chảy, 18 km đường bờ biển, Ninh Bình được xem là địa phương có tiềm năng về nguồn lợi thủy, hải sản. 

Theo báo cáo của Chi Cục thủy sản (Sở Nông nghiệp và PTNT), Ninh Bình hiện có trên 470 phương tiện khai thác thủy sản trên các vùng biển và trên sông lớn. Trong đó, các phương tiện hoạt động khai thác thủy sản trên sông và vùng nội đồng có khoảng trên 400 chiếc chủ yếu không lắp máy với đa dạng loại nghề (lồng bẫy, chài lưới, lưới bén, đăng đáy,..). Đối với số lượng tàu cá hoạt động trên biển có 65 tàu, chủ yếu tàu cá cỡ nhỏ hoạt động vùng biển ven bờ làm nghề kéo moi, lồng bẫy, lưới rê và có 8 tàu cá có chiều dài trên 15m hoạt động vùng biển xa bờ Vịnh Bắc bộ. 

Hiện trong tỉnh đã thành lập được 1 hợp tác xã, 2 tổ đội sản xuất khai thác thủy sản ven bờ, trên biển. Thành phần trong tổ chủ yếu là anh em trong dòng họ, cùng nghề nghiệp, cùng đánh bắt vùng ngư trường. Tổ, đội không có hình thức góp vốn, nhưng đã có quy ước hoạt động của tổ, đội. Song chưa hình thành Tổ đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên các vùng nước. 

Trong khi thực trạng sử dụng xung điện, kích điện, chất nổ để khai thác thủy sản vẫn còn diễn ra không chỉ ở trên vùng nước mặn, mà cả vùng nước lợ và vùng nội đồng. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, làm hủy diệt nguồn lợi thủy sản, phá hủy môi trường sống đối với các loài thủy sản.. 

Do vậy, bên cạnh việc thả giống tái tạo nguồn thủy sản, để thủy sản phát triển bền vững, cần huy động sự vào cuộc của các cấp. các ngành và địa phương ở tỉnh Ninh Bình trong thực hiện hoạt động bảo vệ phát triển nguồn lợi thủy sản. 

Để tái tạo, bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu cho UBND tỉnh Ninh Bình ban hành các văn bản quy định về bảo vệ nguồn lợi hải sản. Cụ thể như: Quyết định số 570/QĐ-UBND ngày 22/4/2020 về việc công bố hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản trên biển; Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 15/4/2021 về việc nghiêm cấm sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc, các ngư cụ bị cấm để khai thác thủy sản và tăng cường công tác bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; Quyết định số 562/QĐ-UBND ngày 31/5/2021 về việc thành lập Ban Chỉ đạo chống sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc, các ngư cụ bị cấm để khai thác thủy sản tỉnh Ninh Bình.

Nhờ có nhiều văn bản quy phạm pháp luật ban hành đã huy động sự vào cuộc của các ngành, các cấp từ tỉnh tới xã, phường kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác thủy sản. Trong đó, các lực lượng như Chi cục Thủy sản, Biên phòng, Công an cùng các địa phương ra quân tổ chức thanh tra, kiểm tra thường xuyên trên sông, trên biển và vùng nội đồng, các khu ngập nước. 

Chỉ tính từ năm 2020- 2022, các tổ công tác đã thực hiện 56 chuyến kiểm tra trên 633 phương tiện khai thác thủy sản, phát hiện và xử lý 80 trường hợp vi phạm và phương tiện đánh bắt thủy sản bằng xung điện, xử phạt tiền gần 200 triệu đồng.

Qua công tác phối hợp giữa các cấp, ngành đã và đang góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản theo quy định, ngăn chặn tình hình sử dụng xung điện, chất nổ và chất độc để khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh, đồng thời bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên biển, khu vực biên giới biển tỉnh Ninh Bình.

Tuy nhiên, theo đại diện ngành Thủy sản Ninh Bình, các nội dung thực hiện trong chương trình bảo vệ nguồn lợi thủy sản mới chỉ là phục vụ bước đầu cho công tác quản lý. Còn nhiều nội dung chuyên môn bảo vệ nguồn lợi thủy sản chưa thực hiện được như: Phân tích các yếu tố chuyên sâu về đặc tính sinh học của các loài thủy sản đặc thù tại địa phương, phân tích chuyên sâu về các chỉ số môi trường nước tự nhiên, điều tra chuyên sâu về các tác nhân ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản…

Trước mắt, cần chú trọng việc tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về thủy sản, nâng cao nhận thức, trách nhiệm đến các cấp, các ngành và người dân trong công tác bảo tồn, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường sinh thái nguồn lợi thủy sản. Tuyên truyền vận động nhân dân tố giác các hành vi hủy diệt làm phá hủy nguồn lợi và môi trường sống của các giống loài thủy sản trên địa bàn ngay từ cơ sở nhằm bảo tồn, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản bền vững.

Bài, ảnh: Minh Đường