Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt&BVTV, hiện trên địa bàn tỉnh có gần 400 cơ sở buôn bán thuốc BVTV, trên 420 cơ sở buôn bán phân bón, và khoảng 250 cơ sở kinh doanh giống cây trồng. Các mặt hàng vật tư nông nghiệp đa dạng, dồi dào là điều kiện thuận lợi cho nông dân lựa chọn để đầu tư phát triển sản xuất. Tuy nhiên, chính vì số lượng cơ sở kinh doanh nhiều, trải rộng từ thành thị đến nông thôn đã gây khó cho công tác quản lý.
Bên cạnh các cơ sở, cửa hàng kinh doanh có địa chỉ, thực hiện tốt các quy định của Nhà nước, vẫn còn không ít trường hợp không tuân thủ các quy trình, thủ tục đăng ký kinh doanh, không nắm bắt được các loại hàng hóa trong danh mục của Bộ NN&PTNT, cố tình bán hàng kém chất lượng…
Ngoài ra, có một số đại lý còn phát triển đội ngũ nhân viên bán hàng lưu động về các vùng sâu, vùng xa. Thông thường, những sản phẩm vật tư nông nghiệp được tiếp thị bằng hình thức này sẽ có tên gần giống với những dòng sản phẩm lớn, nhưng giá bán rẻ hơn và tất nhiên chất lượng rất kém. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng nông sản, gián tiếp gây ô nhiễm môi trường khi nông dân sử dụng các vật tư đó.
Ông Trịnh Văn Bình (thôn Vàng Ngọc, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư) cho biết: "Giá phân bón, thuốc BVTV chẳng mấy khi giảm, hầu như đầu vụ nào cũng tăng giá. Còn chất lượng thì nông dân chúng tôi không thể biết được đâu là thật, đâu là giả. Chỉ khi mang về sử dụng một thời gian, thấy không hiệu quả thì mới biết là mình mua phải hàng "dỏm". Thời gian mua đã lâu, trong khi hóa đơn không có, bao bì cũng bỏ đi rồi, lúc đấy biết bắt đền ai?"
Nhằm kịp thời tuyên truyền, nhắc nhở, chấn chỉnh các sai phạm, xử lý triệt để các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giống, phân bón, thuốc BVTV, hạn chế tối đa những thiệt hại cho nông dân do sử dụng vật tư nông nghiệp kém chất lượng, thời gian qua, Chi cục Trồng trọt & BVTV đã phối hợp với tranh tra Sở và các đơn vị chức năng tổ chức triển khai nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra thuộc lĩnh vực quản lý của ngành.
Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2020, Chi cục đã kiểm tra 56 cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp (01 công ty kinh doanh VTNN, 01 HTX; 54 hộ kinh doanh cá thể). Kết quả, các cơ sở này đều có đủ các loại giấy tờ liên quan đến việc kinh doanh giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, điều kiện cửa hàng, kho chứa đảm bảo.
Tại thời điểm kiểm tra, các loại giống cây trồng, phân bón, BVTV có tại các cơ sở còn hạn sử dụng, hạt giống rau các loại có hóa đơn, phiếu xuất kho gửi kèm. Thuốc BVTV có tên trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam, phân bón có quyết định công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam.
Tuy nhiên, giữa tháng 3 vừa qua, thực hiện thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về phân bón đối với Công ty TNHH Phương Tâm Ninh Bình, địa chỉ tại phố Mỹ Lộ, thị trấn Thiên Tôn, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Trong đó, tiến hành lấy 4 mẫu phân bón tại cơ sở để kiểm tra chất lượng thì phát hiện 2/4 mẫu có các chỉ tiêu không đáp ứng theo quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng phân bón QCVN 01- 189:2019/BNNPTNT. Chi cục đã xử phạt vi phạm hành chính 7.500.000 đồng và yêu cầu Công ty trả lại 2 loại phân bón không đảm bảo chất lượng cho đơn vị cung ứng để tái chế theo quy định.
Ông Lã Quốc Tuấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt & BVTV cho biết: Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn do số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh mặt hàng này nhiều và phân bố rộng khắp trên địa bàn tỉnh, trong khi lực lượng thanh tra còn mỏng. Một số ít các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp vẫn chưa tự giác, nghiêm túc chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật.
Trong khi đó, lãnh đạo một số xã, phường chưa thực sự quan tâm đến công tác quản lý giống cây trồng, phân bón, thuốc BVTV; việc triển khai thực hiện công tác quản lý thuốc BVTV ở một số địa phương còn hạn chế, vẫn còn tình trạng hướng dẫn nông dân hỗn hợp nhiều loại thuốc để phòng trừ, đặc biệt là ở các vùng trồng rau.
Để nâng cao hiệu quả trong quản lý chất lượng các loại vật tư nông nghiệp, thời gian tới, Chi cục tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp; kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh giống, phân bón, thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng; tăng cường công tác thông tin, phối hợp với các lực lượng Công an, Quản lý thị trường trong quá trình kiểm tra, kiểm soát.
Thời điểm này, các cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã và đang cung ứng cho người dân các giống lúa, ngô, phân bón, thuốc BVTV để phục vụ sản xuất vụ mùa. Nhìn chung, chủng loại và số lượng vật tư tại các cửa hàng kinh doanh cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu của bà con.
Tuy nhiên, để tránh mua phải hàng kém chất lượng, ngành chuyên môn khuyến cáo người dân nên mua vật tư nông nghiệp có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng tại các cơ sở kinh doanh cố định, có biển hiệu, địa chỉ rõ ràng, hợp pháp, được cấp chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Sau khi dùng, lưu ý giữ lại bao bì, ghi chép nhật ký sử dụng để làm căn cứ cho cơ quan điều tra khi có dấu hiệu vật tư giả, kém chất lượng. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, bà con có thể báo cho cơ quan chức năng để điều tra, xử lý.
Bài, ảnh: Hà Phương