Sớm tháo gỡ khó khăn để giải ngân nguồn vốn ODA theo kế hoạch

Tỷ lệ giải ngân chưa cao

Trong những năm qua, được sự quan tâm của Chính phủ, các bộ, ngành và sự ủng hộ của các nhà tài trợ, tỉnh Ninh Bình đã tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn vốn vay ưu đãi của nhiều nhà tài trợ song phương cũng như đa phương, vốn ODA, bao gồm: ODA viện trợ không hoàn lại và ODA vốn vay và vốn vay ưu đãi được tài trợ cho nhiều dự án trên nhiều lĩnh vực đã tạo động lực mạnh mẽ trong tăng trưởng GDP của tỉnh, góp phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân. 

Theo báo cáo của các cơ quan chức năng, nguồn vốn nước ngoài năm 2020 tỉnh Ninh Bình được giao là 284,076 tỷ đồng, bao gồm vốn theo kế hoạch được giao là 273,1 tỷ đồng và vốn nước ngoài năm 2019 được phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2020 là 10,976 tỷ đồng. 

Nguồn vốn trên được bố trí cho 4 dự án: Dự án xây dựng Âu Kim Đài phục vụ ngăn mặn, giữ ngọt và ứng phó với tác động nước biển dâng; Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập tỉnh Ninh Bình; Dự án tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai đang trong quá trình lựa chọn nhà thầu; Dự án hỗ trợ y tế các tỉnh vùng Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng-tiểu dự án tỉnh Ninh Bình đang hoàn tất để kết thúc dự án trong năm 2020.

Tính đến hết tháng 9, tổng số vốn nước ngoài giải ngân là 130,606 tỷ đồng, đạt 45,98% kế hoạch. Trong đó, giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài được giao năm 2020 là 119,630 tỷ đồng, đạt 43,80% kế hoạch vốn. Giải ngân vốn nước ngoài năm 2019 được phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2020 là 10,976 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch vốn. Giá trị khối lượng đã hoàn thành nghiệm thu chưa hoàn thành thủ tục thanh toán là 22,768 tỷ đồng. Số vốn kế hoạch còn lại chưa giải ngân năm 2020, sau khi đề nghị cắt giảm là 101,811 tỷ đồng.

Lý giải nguyên nhân của việc giải ngân vốn đầu tư ODA chậm, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Do các dự án sử dụng vốn nước ngoài đều là các dự án quan trọng, tính chất kỹ thuật phức tạp và ở hầu hết các khâu, các bước của quy trình thực hiện đều phải xin ý kiến đồng thuận từ nhà tài trợ hoặc Ban Quản lý dự án Trung ương, nhất là đối với các dự án thành phần như: Dự án Sửa chữa và nâng cao an toàn đập tỉnh Ninh Bình; dự án Tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai thực hiện tại tỉnh Ninh Bình. 

Hiện tại 2 dự án đang trong quá trình khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công, tổng dự toán và tổ chức lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu thuộc dự án... do đó làm kéo dài thời gian thực hiện so với dự kiến kế hoạch ban đầu, làm chậm quá trình giải ngân vốn nước ngoài.

Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng của một số dự án vẫn còn gặp một số khó khăn nên chưa bàn giao được toàn bộ mặt bằng cho đơn vị thi công, như: Dự án Nâng cấp, mở rộng tuyến thoát lũ, kè chống sạt lở bờ tả, bờ hữu sông Hoàng Long, trồng tre chắn sóng đoạn từ cầu Trường Yên đến cầu Gián; Xây dựng hệ thống cống kiểm soát ngăn mặn và nâng cấp đê Dưỡng Điềm kết hợp nâng cấp bờ sông thành đường cứu hộ, cứu nạn chống xâm nhập mặn và phòng, chống lụt bão liên huyện Yên Khánh - Kim Sơn.

Ngoài ra, đối với dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh vùng Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng, Tiểu dự án tỉnh Ninh Bình, dự án cơ bản đã hoàn thành các nội dung công việc chính, đang hoàn tất thủ tục để kết thúc trong năm 2020. 

Trong kế hoạch thực hiện năm 2020 do Bộ Y tế và UBND tỉnh phê duyệt không có nội dung giải ngân vốn nước ngoài. Hiện tại, Bộ Y tế chưa bàn giao đầy đủ tài liệu, chứng từ cũng như chưa thống nhất quy trình ghi thu, ghi ngân sách Nhà nước đối với vốn nước ngoài đã giải ngân liên quan đến tài sản, công việc thuộc dự án do Bộ Y tế thực hiện chuyển giao cho tỉnh. Vì vậy, chưa có cơ sở để thực hiện hạch toán ghi thu, ghi chi ngân sách Nhà nước đối với vốn nước ngoài năm 2020 đã giao. 

Tăng cường các giải pháp 

Trên cơ sở hiệp định tài trợ đã ký kết, tình hình thực tế triển khai giải ngân các dự án sử dụng vốn nước ngoài và đề nghị của các cấp nhằm phù hợp với tình hình thực tế dự án không làm ảnh hưởng đến tổng vốn nước ngoài tài trợ tỉnh đã có văn bản số 605/UBND-VP4 ngày 28/8/2020 gửi Bộ Tài chính với nội dung đề nghị điều chỉnh cắt giảm kế hoạn năm 2020 đối với 3 dự án với tổng số vốn là 51,659 tỷ đồng. 

Trong đó, Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập tỉnh Ninh Bình cắt giảm trên 22 tỷ đồng; Dự án Tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai thực hiện tại tỉnh Ninh Bình cắt giảm 8,227 tỷ đồng; Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh vùng Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng-Tiểu dự án tỉnh Ninh Bình, tỉnh cũng đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cắt giảm toàn bộ kế hoạch vốn nước ngoài đã giao năm 2020 cho dự án là 21,385 tỷ đồng.

Để đảm bảo hoàn thành tốt việc giải ngân nguồn vốn nước ngoài năm 2020, UBND tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công nói chung và vốn nước ngoài nói riêng, trên cơ sở đảm bảo chất lượng công trình, theo đúng trình tự, thủ tục đầu tư, thực hiện đúng quy định của Nhà nước và tuân thủ cam kết với nhà tài trợ.

Đối với chủ đầu tư các dự án, thực hiện nghiệm thu dứt điểm hoặc nghiệm thu giai đoạn đối với các hạng mục công trình, đủ điều kiện nghiệm thu, thanh toán để kịp thời lập đơn giải ngân theo nguyên tắc nghiệm thu đến đâu giải ngân hết đến đấy, không để dồn các đơn rút vốn vào thời điểm cuối năm.

Các chủ đầu tư nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc quản lý, thực hiện dự án đầu tư. Thường xuyên đánh giá, rà soát toàn bộ quy trình, quá trình đầu tư nhằm kịp thời phát hiện các hạn chế, khó khăn, vướng mắc để kịp thời đề xuất các biện pháp giải quyết, qua đó góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công không bị ách tắc. 

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư và chính quyền địa phương nơi thực hiện dự án thường xuyên trao đổi, phối hợp chặt chẽ để đảm bảo dự án được triển khai theo nội dung phê duyệt, trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác giải phóng mặt bằng phục vụ triển khai dự án.

UBND tỉnh cũng đề nghị Bộ Y tế khẩn trương bàn giao đầy đủ tài liệu, chứng từ đã giải ngân vốn nước ngoài liên quan đến tài sản, công việc thuộc dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh vùng Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng - tiểu dự án tỉnh Ninh Bình. 

Đồng thời, Bộ Y tế, Bộ Tài chính hướng dẫn, thống nhất quy trình ghi thu, ghi ngân sách Nhà nước đối với vốn nước ngoài đã giải ngân liên quan đến tài sản, công việc thuộc dự án do Bộ Y tế đã thực hiện chuyển giao về cho tỉnh để làm cơ sở thực hiện ghi thu, ghi chi ngân sách Nhà nước nguồn vốn nước ngoài năm 2020,

Nguyễn Thơm