Qua đại hội thí điểm cấp cơ sở: Thành công và những vấn đề đặt ra từ thực tiễn

Việc thực hiện thí điểm đại hội trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đảng ủy cơ sở là một bước tiến quan trọng nhằm mở rộng dân chủ trực tiếp trong Đảng, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng và đề cao ý thức trách nhiệm của đại biểu dự đại hội Đảng bộ các cấp.

Từ thành công của những đơn vị thực hiện thí điểm

Có thể nói, chủ trương thí điểm đại hội bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư cấp ủy cơ sở đã nhận được nhiều sự quan tâm, đồng tình hưởng ứng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. 10 đảng bộ cơ sở được chọn (trong đó 1 đơn vị được chọn làm thí điểm cấp tỉnh và 9 đơn vị được chọn thí điểm cấp huyện) đã triển khai thành công và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc.

Tham dự Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Thanh Bình(thành phố Ninh Bình), chúng tôi thật sự ấn tượng bởi sự trang trọng và không khí đoàn kết, dân chủ. Với nội dung chương trình được chuẩn bị chu đáo, bám sát các hướng dẫn của Trung ương, Tỉnh ủy và cách điều hành khoa học, các đại biểu tham dự đại hội đã thảo luận và có nhiều góp ý quan trọng cho Báo cáo chính trị của Đảng bộ phường và báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành khóa trước.

Tiếp đó, các đại biểu đã tiến hành bầu cử trực tiếp với kết quả rất tập trung. 15 đồng chí trúng cử Ban Chấp hành Đảng bộ phường với tỷ lệ phiếu cao nhất là 99,38%, thấp nhất là 75,78%; 5 đồng chí trúng cử vào Ban Thường vụ với tỷ lệ phiếu cao nhất là 99,38%, thấp nhất là 86,96%; các đồng chí trúng cử chức danh Bí thư, Phó bí thư đều đạt tỷ lệ từ 98% trở lên.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Trung ương và Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các huyện, thành, thị ủy, đảng ủy trực thuộc đã tiến hành khảo sát, đánh giá chọn 10 đảng bộ đại diện cho các loại hình tổ chức cơ sở Đảng để triển khai thực hiện chủ trương này. Hầu hết các đảng bộ được chọn đều nhận thức rõ được vinh dự và trách nhiệm, tổ chức tốt việc quán triệt nội dung chỉ đạo thí điểm, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động trong toàn đảng bộ.

Công tác chuẩn bị văn kiện đại hội được triển khai thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ theo đúng quy trình, phát huy được trí tuệ tập thể, tranh thủ được ý kiến tham gia của các cấp, các ngành, của cán bộ, đảng viên, đại diện nhân dân trong việc xây dựng Báo cáo chính trị. Công tác nhân sự được thực hiện đúng quy trình, phát huy quyền dân chủ của cán bộ, đảng viên, ý kiến tham gia của đại diện MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội trong việc xây dựng nhân sự cấp ủy và các chức danh lãnh đạo cấp ủy; nắm vững tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và đại diện nhân dân, chủ động làm công tác tư tưởng, tạo sự đồng thuận về công tác nhân sự trước khi bước vào đại hội. Công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội được tập trung cao, với hình thức phong phú. Nhìn chung, việc tổ chức đại hội ở các đảng bộ diễn ra đúng quy trình, đảm bảo nguyên tắc, quy định của Điều lệ Đảng.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Trương Đức Lộc, TVTU, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy nhấn mạnh: Việc đại hội bầu trực tiếp lãnh đạo cấp ủy đã khẳng định việc mở rộng dân chủ trong Đảng, phát huy quyền dân chủ trực tiếp của đại biểu tham dự đại hội, đồng thời phát huy trí tuệ, đề cao ý thức trách nhiệm của mỗi đảng viên và toàn đảng bộ. Quy trình bầu trực tiếp tại đại hội Đảng bộ các cấp lần này có những điểm mới.

Đáng chú ý là danh sách ứng cử vào ban chấp hành đảng bộ và các chức danh lãnh đạo cấp ủy đã được đảng viên đóng góp ngay từ chi bộ. Ngay tại đại hội, trong phần ứng cử, đề cử tại tổ, các đại biểu tiếp tục được quyền giới thiệu những người mới nếu thấy xứng đáng. Đoàn chủ tịch đại hội sẽ giới thiệu nhân sự cấp ủy do chấp hành đương nhiệm chuẩn bị và được ban chấp hành khóa mới đồng ý giới thiệu để đại hội bầu trực tiếp.

Qua cách làm này, việc đề cử và bầu cử đều dân chủ, công khai hơn, góp phần hạn chế được các biểu hiện dân chủ hình thức hay tư tưởng cục bộ, bè phái... Đến nay, các đơn vị thực hiện thí điểm đại hội bầu trực tiếp đều thành công và kết quả phiếu khá tập trung. Những kết quả này chứng tỏ việc thực hiện thí điểm đại hội bầu trực tiếp các chức danh lãnh đạo cấp ủy là một chủ trương đúng đắn, đã và đang nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của đại đa số cán bộ, đảng viên.

Những vấn đề đặt ra từ thực tiễn

Một đại hội đ­ược coi là thành công phải đạt đ­ược 3 tiêu chí về công tác chuẩn bị, điều hành và tổ chức đại hội. Và để đạt đ­ược điều này, các đảng bộ không nên coi nhẹ bất kỳ một khâu nào ngay từ việc trang trí, đón tiếp khách mời, bố trí chỗ ngồi cho các đại biểu tham dự hay khâu điều hành ch­ương trình đại hội. ở các đơn vị làm thí điểm, điều hành của đoàn chủ tịch có lúc còn lúng túng, nội dung điều hành có phần ch­a đ­ược chuẩn bị kỹ, khi điều hành có lúc nhầm lẫn, sử dụng ngôn từ ch­a chính xác. Đoàn thư ký đại hội có nơi ch­a nắm vững nghiệp vụ, nội dung cách thức tổng hợp, ghi chép biên bản, dự thảo các văn bản kết luận.

Một vấn đề đặt ra là báo cáo chính trị vẫn đ­ược ví như­ "linh hồn" của mỗi nhiệm kỳ đại hội đảng bộ, luôn nhận đ­ược sự quan tâm đặc biệt của cán bộ, đảng viên và quần chúng. Do vậy, báo cáo cần có sự tham gia đóng góp sôi nổi thiết thực từ cấp chi bộ, đặc biệt là trong quá trình diễn ra đại hội. Song, theo nhận xét của một số đảng viên tham dự đại hội thí điểm, d­ường như­ các đại hội tập trung nhiều vào điểm mới của kỳ này là bỏ phiếu bầu cử trực tiếp, nên ch­a thực sự thu hút và phát huy trí tuệ của các đại biểu vào việc đóng góp xây dựng dự thảo nghị quyết hay báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành. Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Tr­ưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Gia Viễn cho biết: Mặc dù chuẩn bị kỹ l­ưỡng, triển khai nghiêm túc nh­ưng hầu hết các đảng viên dự đại hội thí điểm đều tập trung vào điểm mới của đại hội là bầu cử trực tiếp nên việc đóng góp ý kiến, thảo luận, tham luận đều có phần hạn chế...

Việc tổ chức đại hội thí điểm bầu trực tiếp ban th­ường vụ, bí th­ư, phó bí th­ư cấp ủy đ­ược coi là khâu đột phá trong bầu cử, thực hành dân chủ trực tiếp trong lựa chọn cán bộ của Đảng. Ông Phạm Minh Long, đảng viên 65 năm tuổi đảng ở chi bộ phố Ngọc Mỹ (ph­ường Thanh Bình, thành phố Ninh Bình) cho biết: Việc đại hội trực tiếp bầu lãnh đạo cấp ủy đã phát huy đ­ược quyền dân chủ trong Đảng, đ­ược đông đảo cán bộ, đảng viên đồng tình, thắt chặt niềm tin giữa dân với Đảng. Theo tôi, từ những kinh nghiệm của các đại hội thí điểm, mô hình này cần đ­ược nghiên cứu, nhân ra diện rộng trong nhiệm kỳ tới để mỗi đảng viên có quyền tham gia quyết định bầu những cán bộ đủ đức, đủ tài vào lãnh đạo cấp ủy.

Những vấn đề đặt ra từ thực tiễn tổ chức các đại hội thí điểm cấp cơ sở thời gian qua sẽ là những bài học kinh nghiệm sâu sắc để đại hội thí điểm cấp trên cơ sở trực tiếp bầu bí thư­ thành công tốt đẹp.

Quỳnh Thu