Nhiếp ảnh Ninh Bình và những sân chơi quốc tế

Không phải ngẫu nhiên nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh ảnh Ninh Bình lại tìm được "tấm giấy thông hành" đi ra quốc tế cho tác phẩm của mình. Để có được sự thừa nhận ở những sân chơi ngoại quốc, một sân chơi vốn dĩ vừa khắc nghiệt vừa rất sòng phẳng, các nghệ sỹ nhiếp ảnh đã phải lao động nghệ thuật một cách cật lực, nghiêm túc trong nhiều năm liền. 

Đi tiên phong trong sân chơi này có thể kể đến tên tuổi của các nghệ sỹ nhiếp ảnh như: Bùi Tuấn Hải, Bùi Duy Tư, Ninh Mạnh Thắng, Bình Nguyên, Đồng Tiệp Khắc...Các tay máy này với góc nhìn nghệ thuật sáng tạo, cảm quan về hiện thực sắc bén đã cống hiến cho người xem nhiều tác phẩm ảnh mang chiều sâu mỹ cảm. 

Ví dụ như Bùi Duy Tư huy chương Bạc cuộc thi ảnh quốc tế tại Malaysia năm 2012 với tác phẩm "Bên suối"; huy chương Bạc cuộc thi ảnh quốc tế tại Bồ Đào Nha với tác phẩm "Một thoáng Tràng An"; huy chương Đồng cuộc thi ảnh do PSA tổ chức năm 2011 với tác phẩm "Kéo lưới ở biển Hải Hòa"... Nghệ sỹ Bùi Tuấn Hải ghi dấu với Giải đặc biệt ảnh nghệ thuật quốc tế (ACCU) tại Nhật với tác phẩm "Tuổi nhỏ đồng chiêm"; tác giả Ninh Mạnh Thắng đã xuất sắc giành 2 huy chương Vàng và 1 Bằng danh dự salon tại cuộc thi ảnh quốc tế Three Country Grand Circuit 2020...

Điều rất đáng tự hào là trong số rất nhiều tác phẩm giành giải thưởng tại các cuộc thi ảnh quốc tế, có một số lượng đáng kể tác phẩm ảnh lấy chất liệu, cảm hứng từ đề tài thiên nhiên, con người và lịch sử Ninh Bình. Tác phẩm "Tuổi nhỏ đồng chiêm" của NSNA Bùi Tuấn Hải ghi lại khoảnh khắc bình dị trong sinh hoạt vùng chiêm trũng Gia Viễn; còn tác giả Ninh Mạnh Thắng lại hướng góc nhìn của mình vào nhịp sống đô thị vừa bình yên vừa sôi động với "Giấc mơ phố"; Đồng Tiệp Khắc với cảm quan lịch sử lại hướng sự chú ý vào câu chuyện giải quyết vấn nạn bom mìn sau chiến tranh với tác phẩm "Bộ đội Việt Nam phá bom mìn"; Bùi Duy Tư với "Một thoáng Tràng An" thì đặc tả vẻ đẹp tuyệt vời của di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An...

Qua góc máy của các nghệ sỹ, vùng đất và con người Ninh Bình đã được truyền tải một cách đầy nghệ thuật, với nhiều góc cạnh, chiều kích, sắc màu khác nhau. Đối với công chúng yêu nghệ thuật, có nhiều người dù chưa một lần đến Ninh Bình nhưng qua những cuộc phiêu du trong thế giới ảnh cũng phần nào cảm nhận được vẻ hoang sơ, độc đáo của thiên nhiên, sự đa dạng, giàu có của các tài nguyên nhân văn, những trầm tích văn hóa của Ninh Bình, vốn nhiều tầng vỉa mà với phần đông công chúng vẫn đang còn là một bí ẩn.

Sự góp mặt của các nghệ sỹ nhiếp ảnh Ninh Bình vào sân chơi quốc tế mang lại nhiều bổ ích. Bởi mỗi người sau mỗi cuộc thi đều không ít thì nhiều rút ra cho cá nhân những kinh nghiệm nghề nghiệp quý báu. Bởi chính những người trong cuộc đều biết, các cuộc thi ảnh quốc tế cho dù có những cách nhìn khác nhau về tầm mức quan trọng của các giải thưởng, cũng như chất lượng chuyên môn của đội ngũ chấm chọn giải thưởng, nhưng có một điều không thể phủ nhận, là các cuộc thi ảnh quốc tế đều là những sân chơi quy tụ một lực lượng các tay máy hùng hậu đến từ nhiều quốc gia, từ các vùng văn hóa khác nhau, với góc nhìn đa dạng, đa diện về hiện thực, các luồng, chiều và quan điểm thẩm mỹ khác nhau...

Chính sự giàu có trong cách nhìn, sự lắm hình nhiều vẻ trong các góc máy khiến các tác phẩm ảnh dự thi đem đến cho người thưởng thức một cái nhìn tương đối rộng rãi về con người, cuộc sống. Và đây cũng chính là bài học rút ra cho chính các tác giả có tác phẩm dự thi. Bởi nghề nhiếp ảnh nói riêng và nghệ thuật nói chung chưa bao giờ là cái nhìn đơn nhất, mà nó tôn trọng "sự thống nhất trong đa đạng", đề cao cảm xúc, sáng tạo cá nhân, tôn trọng cả sự hài hòa lẫn khác biệt. Nhiều nghệ sỹ đã đạt giải trong các sân chơi ảnh quốc tế chia sẻ, những bức ảnh chạm được vào hạng mục giải thưởng bao giờ những bức ảnh rất độc đáo trong cách nhìn, sáng tạo trong các góc máy và khác biệt so với phần lớn các tác phẩm dự giải. Khác biệt từ màu sắc, bố cục, ánh sáng, góc chụp, đến thời điểm bấm máy, đối tượng phản ánh... 

Với một sân chơi mà cần đáp ứng nhiều đòi hỏi chuyên môn như vậy sẽ rất có ích cho các tác giả tham gia nếu xét về góc độ nghề nghiệp.Ngoài ra, có một điểm không phải ai cũng chú ý, đó là, những cuộc thi ảnh quốc tế không ít thì nhiều mang lại cho các tác giả ảnh một hứng khởi đặc biệt. Đó là nơi họ được thỏa sức giải phóng "năng lượng sáng tạo", tìm xúc cảm thăng hoa, đặc biệt là trong tư duy nghệ thuật, được đương đầu với những "ngưỡng" thử thách trong hành trình sáng tạo - Điều mà nghệ sỹ nào khi quăng mình vào cuộc đời nghệ thuật đều muốn trải nghiệm. 

Các tay máy Ninh Bình sau mỗi hạng mục giải thưởng quốc tế đều không ít thì nhiều rút ra những kinh nghiệm nghệ thuật, trở nên tự tin hơn trong các cuộc thi sau. Điều này góp phần nâng tầm nhiếp ảnh của địa phương, giúp các tay máy của tỉnh ngày càng hòa nhập tốt hơn với các "sân chơi lớn", chứ không phải chỉ thuần túy với những cuộc thi mang tính nội bộ. 

Ninh Bình từ lâu đã quy tụ được một đội ngũ đông đảo các nhà nhiếp ảnh vừa giàu kinh nghiệm chuyên môn vừa rất nhiệt tình trong các hoạt động sáng tác. Tiêu biểu như: Vũ Đức Phương, Đoàn Minh Chiến, Dương Duy Khang, Trần Văn Lũy, Vũ Tự Cuông, Minh Tiến, Thanh Hải, Thanh Bình, Ngọc Khánh, Nắng Thu, Lê Công, Thế Minh, Xuân Lâm... Tại nhiều sân chơi trong nước như: Triển lãm ảnh khu vực Đồng bằng sông Hồng, Triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc hay các cuộc thi ảnh của các bộ, ngành..., các tay máy Ninh Bình đã tham gia rất hăng hái. Dấu ấn của các nhiếp ảnh gia Ninh Bình tại các triển lãm này cũng tương đối rõ nét. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, các sân chơi ngoài nước lại chưa được các tay máy chuyên nghiệp quan tâm đúng mức. 

Những hạn chế này qua thời gian đã dần được khắc phục và càng ngày càng có nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh của tỉnh quan tâm, tham gia các sân chơi quốc tế. Điều đó như một sự khẳng định bản lĩnh, khả năng sáng tạo của các tay máy vùng đất Cố đô Hoa Lư.Chính từ các cuộc thi này, các tay máy Ninh Bình đã góp phần quảng bá rất hữu hiệu hình ảnh mảnh đất và con người Ninh Bình ra thế giới, bắc thêm một nhịp cầu văn hóa, giúp các nghệ sỹ nhiếp ảnh nước ngoài đến với Ninh Bình, tìm hiểu, khám phá, sáng tác những bức ảnh về Ninh Bình. 

Chính những tác phẩm ấy khi công bố ra với truyền thông, đã lãnh vai trò như một "sứ giả" nối nhịp cầu đưa hình ảnh Ninh Bình ra với quốc tế. Trong bối cảnh tỉnh Ninh Bình hiện đang thực hiện chủ trương đẩy mạnh phát triển kinh tế du lịch, nhiếp ảnh có vai trò là một kênh truyền tải quan trọng, tích cực quảng bá cho du lịch Ninh Bình. Và như vậy, việc các tay máy Ninh Bình tham gia vào các sân chơi ảnh quốc tế đã vượt ra ngoài hoạt động sáng tác thông thường, mà mang một ý nghĩa to lớn hơn. Họ là những người góp công nối nhịp cầu văn hóa của Ninh Bình tới muôn nơi.

Phương Nam