Với vai trò hỗ trợ pháp lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng chính sách, người nghèo, người dân tộc thiểu số…; đồng thời góp phần tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân, những năm qua, hoạt động của các Câu lạc bộ (CLB) trợ giúp pháp lý đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân, hạn chế tình trạng đơn thư, khiếu nại, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở các địa phương trên địa bàn tỉnh.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 38 CLB trợ giúp pháp lý ở các huyện, thành phố, thị xã với tổng số 180 thành viên, do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã là Chủ nhiệm câu lạc bộ. Các thành viên là người đứng đầu các tổ chức, đoàn thể như: MTTQ, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn thanh niên… Nội dung sinh hoạt của các CLB trợ giúp pháp lý chủ yếu tập trung vào việc phổ biến kiến thức pháp luật theo chuyên đề, tư vấn, hướng dẫn, giải đáp pháp luật theo yêu cầu của nhân dân, tham gia hòa giải các vụ việc, những vướng mắc về pháp luật tại cộng đồng dân cư; giới thiệu các văn bản, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước. Ngoài việc tổ chức sinh hoạt định kỳ, các CLB trợ giúp pháp lý còn tổ chức hoạt động thông qua việc lồng ghép vào các hội nghị, tổ chức các hội thi bằng hình thức sân khấu hóa, các buổi tọa đàm, trao đổi, giải đáp pháp luật. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các CLB trợ giúp pháp lý, hàng năm, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Ninh Bình đều có các văn bản hướng dẫn về việc tổ chức sinh hoạt, hỗ trợ kinh phí, đồng thời phối hợp với Phòng Tư pháp các huyện, thành phố, thị xã tổ chức tập huấn nâng cao nghiệp vụ cho thành viên các câu lạc bộ với những nội dung cơ bản về việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt của CLB trợ giúp pháp lý. Trên cơ sở đó, các CLB trợ giúp pháp lý chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động hàng tháng, hàng quý và đã hình thành được mạng lưới trợ giúp pháp lý ở cơ sở. Hoạt động của các CLB trợ giúp pháp lý đã góp phần giúp cho cán bộ và nhân dân các địa phương tiếp cận và nâng cao hiểu biết pháp luật, giải đáp những vướng mắc pháp luật, góp phần hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương.
Một trong số những CLB trợ giúp pháp lý điển hình là Câu CLB trợ giúp pháp lý xã Thạch Bình (huyện Nho Quan). Được thành lập vào tháng 9/2013, với 11 thành viên, do đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã làm chủ nhiệm, Câu lạc bộ hoạt động dưới hình thức trợ giúp pháp lý và sinh hoạt cộng đồng, tạo điều kiện cho người dân ở địa phương tham gia sinh hoạt, trao đổi, giải đáp những vướng mắc pháp luật, đồng thời nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân. CLB sinh hoạt định kỳ 1 lần/tháng tại trụ sở UBND xã hoặc tại các nhà văn hóa của các thôn, bản. Quý I năm 2014, CLB tổ chức sinh hoạt được 3 buổi với gần 200 lượt người tham dự. Tại các buổi sinh hoạt, CLB đã tập trung triển khai các nội dung như tuyên truyền pháp luật, giải đáp những vướng mắc về pháp luật cho cán bộ và nhân dân địa phương; giới thiệu các văn bản pháp luật mới như: Luật Đất đai, Luật Hôn nhân gia đình, Luật Dân sự, Luật Nghĩa vụ quân sự; các văn bản về chính sách ưu đãi người có công và chính sách ưu đãi khác… Lồng ghép vào các buổi sinh hoạt còn có giao lưu văn nghệ, trao đổi tâm tư nguyện vọng của người dân nên đã thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Thông qua các buổi sinh hoạt CLB trợ giúp pháp lý, nhận thức pháp luật của nhân dân đã được cải thiện, dân trí được nâng lên, tình trạng vi phạm pháp luật, các tranh chấp nhỏ trong nhân dân đã giảm đáng kể, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương được ổn định
Để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các CLB trợ giúp pháp lý trên địa bản tỉnh, trong thời gian tới, cấp ủy Đảng, chính quyền các xã, thị trấn cần quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để duy trì hoạt động, sinh hoạt của các CLB trợ giúp pháp lý. Thường xuyên kiện toàn đội ngũ thành viên trong việc duy trì sinh hoạt của các CLB. Đồng thời, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cũng cần tăng cường hướng dẫn sinh hoạt cho các CLB trợ giúp pháp lý, cấp thêm các đầu sách cần thiết làm phong phú thêm tủ sách pháp luật, các loại tờ rơi, tờ gấp pháp luật; đồng thời thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn để nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng TGPL cho đội ngũ cộng tác viên và các thành viên câu lạc bộ…
Ngọc Hải