Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS

Bác sĩ Phan Khắc Lưu, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: Những năm qua, chương trình phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh Ninh Bình được triển khai đồng bộ các hoạt động, huy động sự vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội và nhân dân. Trong đó, công tác tuyên truyền được Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh, các tổ chức, đoàn thể như Hội Phụ nữ, Tỉnh đoàn, Hội Nông dân… tuyên truyền, truyền thông tại cộng đồng dân cư, các doanh nghiệp, nhất là những nơi có nhiều dân cư di biến động và những người có hành vi nguy cơ cao (nghiện chích ma túy, gái mại dâm, người có quan hệ tình dục đồng giới, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình của họ). Năm 2017 và 3 tháng đầu năm 2018, Trung tâm tổ chức hàng chục buổi nói chuyện với gần 7 nghìn lượt người nghe về chuyên đề điều trị Methadone; chương trình can thiệp giảm tác hại và kiến thức về phòng, chống HIV/AIDS; cung cấp địa chỉ các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm, điều trị ARV, điều trị Methadone và các dịch vụ y tế khác. Đồng thời tổ chức các hoạt động truyền thông trực tiếp và truyền thông đại chúng, thu hút trên 17 nghìn người tham gia…

Các hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV được Trung tâm tập trung triển khai thực hiện bằng các biện pháp như: Trao đổi bơm kim tiêm sạch cho người nghiện chích ma túy; phân phát bao cao su cho gái mại dâm và người có hành vi tình dục không an toàn và chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone. Hiện toàn tỉnh có gần 800 người tham gia chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng chất Methadone tại 6 cơ sở trong tỉnh. Trung tâm thường xuyên chỉ đạo các cơ sở điều trị tiếp tục thu dung bệnh nhân điều trị Methadone, đảm bảo việc điều trị cho bệnh nhân tại các phòng khám chuyên khoa và cơ sở điều trị nghiện đạt hiệu quả.

Công tác giám sát, xét nghiệm và điều trị bệnh nhân, nâng cao năng lực phòng, chống HIV/AIDS luôn được quan tâm. Hiện đã mở rộng xét nghiệm nhanh bằng lấy máu đầu ngón tay tại tất cả các cơ sở y tế, trạm y tế các xã, phường, thị trấn. Công tác điều trị bệnh nhân HIV/AIDS của 8 phòng khám ngoại trú HIV/AIDS tại Trung tâm y tế các huyện, thành phố và Bệnh viện Đa khoa Nho Quan, Kim Sơn được duy trì hiệu quả. Đồng thời duy trì hoạt động chăm sóc và điều trị HIV/AIDS tại 8 phòng OPC (phòng khám ngoại trú), 2 điểm cấp thuốc (Trung tâm cai nghiện tỉnh và Trại giam Ninh Khánh) và 17 trạm y tế. Các cơ sở điều trị cũng thực hiện chuyển bệnh nhân HIV/AIDS về các xã, phường, thị trấn theo nguyện vọng của bệnh nhân. Hiện số bệnh nhân người lớn hiện đang điều trị ARV là 1.088 người; số trẻ em đang được điều trị ARV là 37 em; 100% cán bộ tai nạn rủi ro nghề nghiệp được điều trị dự phòng phơi nhiễm, có kết quả xét nghiệm âm tính sau điều trị… Chương trình dự phòng lây truyền từ mẹ sang con được triển khai rộng rãi trên toàn tỉnh với các hoạt động truyền thông lưu động trong tháng cao điểm dự phòng lây truyền mẹ con (LTMC); tư vấn và xét nghiệm phát hiện trong nhóm phụ nữ mang thai tại các cơ sở y tế và lưu động; tổ chức điều trị dự phòng LTMC cho phụ nữ mang thai và trẻ em sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV. Năm 2017 và 3 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh có trên 8 nghìn phụ nữ mang thai được xét nghiệm dự phòng, 100% phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng LTMC bằng ARV…

Theo bác sĩ Phan Khắc Lưu, hiện nay, khó khăn, thách thức đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh là kinh phí bị cắt giảm nhiều, nguồn tài trợ từ các dự án quốc tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS không còn, từ đó đã ảnh hưởng đến việc triển khai các hoạt động. Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số địa phương chưa thật sự được quan tâm. Mạng lưới phòng chống AIDS còn quá mỏng, cán bộ làm công tác phòng chống AIDS kiêm nhiệm, cán bộ chuyên trách phòng, chống HIV/AIDS thuyên chuyển nhiệm vụ nhiều, công việc có nguy cơ phơi nhiễm cao, chế độ đãi ngộ còn thấp… Ngoài ra, nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm HIV/AIDS vẫn còn cao như gia tăng sự lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục, gia tăng số người nhiễm HIV vốn được coi là những người ít có nguy cơ. Sự tự kỳ thị, kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS, gia đình của họ trong cộng đồng vẫn còn… Đây là những rào cản lớn đối với các hoạt động trong dự phòng lây nhiễm HIV.

Trước những khó khăn trên, một số giải pháp trọng tâm trước mắt được Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh đề ra là tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn xã hội cho công tác này. Đồng thời, cần huy động nhiều nguồn kinh phí từ địa phương, cơ sở cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Cùng với đó tăng cường các biện pháp thông tin, giáo dục, truyền thông và truyền thông thay đổi hành vi, mở rộng bao phủ hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS. Đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc HIV/AIDS, nhất là hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; tăng cường công tác xét nghiệm HIV, quan tâm chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS… Phấn đấu thực hiện hiệu quả các mục tiêu: Phát hiện được hầu hết những người nhiễm HIV trong cộng đồng; điều trị được hầu hết những người nhiễm HIV với kết quả điều trị tốt; giảm tối đa khả năng lây nhiễm HIV cho người khác; người đã nhiễm HIV có cuộc sống khỏe mạnh, từ đó có thể đạt được mục tiêu to lớn là kết thúc dịch HIV/AIDS ở Việt Nam vào năm 2030.

Mỹ Hạnh