Máy cuộn rơm - Lợi ích cho sản xuất và bảo vệ môi trường

Cánh đồng Thọ Bình của HTX Thọ Bình, xã Yên Phong (huyện Yên Mô) rộng 96 ha. Sau khi bà con thu hoạch xong diện tích lúa mùa, chỉ trong vòng 7 ngày hoạt động liên tục, chiếc máy cuộn rơm đã cơ bản giải quyết được số lượng rơm tồn đọng trên cả cánh đồng, sớm giải phóng đất cho bà con nông dân làm vụ đông kịp khung thời vụ. Theo đó, đã có hơn 30 tấn rơm được thu hoạch tại cánh đồng, vận chuyển xuất bán cho Công ty bò sữa Mộc Châu, tỉnh Sơn La.

Ông Nguyễn Công Đoàn, Giám đốc HTX nông nghiệp Thọ Bình, xã Yên Phong (huyện Yên Mô) cho biết: Trước đây, để hạn chế việc đốt rơm rạ trên đồng, chính quyền địa phương đã khuyến cáo người dân áp dụng các biện pháp xử lý rơm rạ khoa học, hợp lý, như thu gom rơm làm thức ăn cho gia súc, ủ phân hoặc tích trữ làm nguyên liệu trồng nấm... Tuy nhiên, do đặc thù sản xuất nông nghiệp, thời gian chuyển vụ nhanh, phần nhiều bà con nông dân muốn nhanh gọn, thuận tiện nên đã chọn cách đốt rơm rạ tại đồng, không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, mà còn tác động xấu đến hiệu quả sản xuất trong những vụ tiếp theo... Vụ mùa năm nay, lần đầu tiên HTX phối hợp đưa máy cuộn rơm vào hoạt động, chúng tôi rất vui mừng và nhận thấy hiệu quả và ý nghĩa to lớn. Không còn tình trạng đốt rơm rạ khói bay mù trời, cũng không còn kiểu mạnh nhà ai nhà nấy thu gom, rơm rạ vương vãi khắp nơi... Không chỉ HTX yên tâm, mà người nông dân cũng phấn khởi khi đồng ruộng được thu dọn sạch rơm rạ, kịp thời chuẩn bị cho vụ sản xuất tiếp theo...

Ông Phạm Hồng Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh cho biết: Những năm qua, việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh ta đã chiếm trên 90%. Cụ thể là vào vụ thu hoạch lúa, máy gặt thực hiện thu hoạch trên 90% diện tích lúa và thải rơm rạ ngay trên đồng ruộng. Do đó, cứ vào thời điểm sau thu hoạch lúa vài ngày, nhiều người, nhất là những gia đình ở gần cánh đồng rất khó chịu trước tình trạng đốt rơm rạ, gây khói bụi, ô nhiễm, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường, đời sống của nhân dân. Đặc biệt, vào những ngày trời ẩm trong tháng 9, tháng 10, khói cháy từ rơm rạ còn khuếch tán chậm trong không khí, gây hại dài ngày trong không gian rộng lớn. Hơn nữa, các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng, việc đốt rơm rạ ngay trên đồng sẽ làm đất chai cứng, biến chất, mất đi chất dinh dưỡng của đất...

Trước thực trạng đó, từ vụ đông xuân năm 2019, tỉnh Ninh Bình đã triển khai hỗ trợ nông dân mua máy cuộn rơm đưa vào sản xuất. Theo đó, tỉnh hỗ trợ người mua máy cuộn rơm 30% tiền mua máy, với chi phí mỗi máy gần 300 triệu đồng. Sau thời gian đi vào hoạt động kết quả bước đầu cho thấy đạt hiệu quả rõ nét. Sau khi bà con thu hoạch xong lúa, 1 chiếc máy cuộn rơm hoạt động trong vòng 10 phút có thể cuộn hết 1 sào, với khoảng 5-6 cuộn. Trong 1 ngày có thể cuộn được 500 cuộn, tương đương 8-10 tấn rơm rạ. Giải pháp sử dụng máy cuộn rơm đang được tỉnh Ninh Bình và một số địa phương áp dụng, là giải pháp tối ưu giúp giải quyết được bài toán xử lý nguồn rơm rạ sau thu hoạch, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng rơm rạ, nâng cao giá trị sản xuất, cũng như góp phần đáng kể vào việc hạ giá thành sản phẩm chế biến và bảo vệ môi trường sống trong cộng đồng…

Cũng theo đồng chí Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Phạm Hồng Sơn, từ 2 máy ban đầu hoạt động ở vụ đông xuân, trong vụ mùa này, toàn tỉnh đã tăng lên 6 máy hoạt động, do 5 cá nhân và các tổ hợp, hợp tác xã trong tỉnh đăng ký mua, thực hiện ở hầu khắp các huyện, thành phố - nơi có nguồn rơm rạ sau thu hoạch trong tỉnh, giải quyết cơ bản vấn đề phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp. Theo đó, rơm rạ sau thu hoạch lúa, được máy cuộn rơm cuộn thành từng bó lớn, từ 16-18kg, vận chuyển đi các tỉnh Sơn La, Thanh Hóa, nhập cho các trang trại, nhà máy chăn nuôi bò sữa làm thức ăn chăn nuôi và cung ứng cho các hộ làm nấm, làm phân bón, làm đệm lót, bảo quản một số mặt hàng, sản phẩm dễ vỡ..., với giá bán dao động từ 2.200-2.500 đồng/kg.

Với những kết quả bước đầu từ máy cuộn rơm, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh khuyến cáo người dân không đốt rơm rạ, đồng thời, để các máy cuộn rơm vận hành và đi vào hoạt động đạt hiệu quả cao, rất cần sự phối hợp của các địa phương, các HTX trong tuyên truyền, vận động người dân cùng hợp tác, từng bước thay đổi thói quen không có lợi, hướng đến giải pháp xử lý rơm rạ, các phụ phẩm nông nghiệp hiệu quả, nâng cao giá trị sản xuất. Đặc biệt, việc đưa máy cuộn rơm vào sản xuất cũng là tăng cường ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất, nâng cao giá trị thu hoạch trên diện tích canh tác, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững.

Bài, ảnh: Huy Hoàng