Mặt trận Tổ quốc các cấp - nơi tập hợp, phát huy sức mạnh Đại đoàn kết toàn dân

Trong những năm 1936 - 1939, Mặt trận Dân chủ Đông Dương và Mặt trận Dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương đã tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân chống đế quốc và bè lũ tay sai, đẩy mạnh phong trào đấu tranh cho dân sinh, dân chủ, dân quyền. Ngày 19-5-1941, Mặt trận Việt Minh ra đời đã giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc, thu hút mọi giới đồng bào yêu nước, tạo thành cao trào đánh Pháp - đuổi Nhật và là một nhân tố quyết định đưa cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Năm 1946, Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (Hội Liên Việt) ra đời đã mở rộng hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Hội Liên Việt đã cùng với Mặt trận Việt Minh huy động sức mạnh của nhân dân làm chỗ dựa vững chắc cho chính quyền cách mạng còn non trẻ và đối phó có hiệu quả với thù trong, giặc ngoài, để vượt qua thử thách trước tình thế cách mạng và vận mệnh dân tộc như "ngàn cân treo sợi tóc". Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt hợp nhất thành Mặt trận Liên Việt (năm 1951) đã động viên sức mạnh toàn dân, toàn quân tập trung sức người, sức của đẩy mạnh cuộc kháng chiến với tinh thần "Tất cả cho tiền tuyến" làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta đến thắng lợi.

Trong giai đoạn cách mạng năm 1955 - 1975, cả nước thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược, xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, cả ba tổ chức: MTTQ Việt Nam (10-9-1955), Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (20-12-1960), Liên Minh các lực lượng Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (20-4-1968) cùng nhau phối hợp chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, tập hợp và phát huy cao nhất sức mạnh đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ đến toàn thắng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (năm 1975). Trải qua các thời kỳ hoạt động với những tên gọi khác nhau, Mặt trận không ngừng phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống đoàn kết dân tộc Việt Nam - đây là truyền thống quý báu của dân tộc ta, được hun đúc qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước là một trong những nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của sự nghiệp giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chặng đường 85 năm xây dựng và trưởng thành, trong thời kỳ đấu tranh cách mạng giành độc lập dân tộc và giải phóng đất nước, Mặt trận là nơi tập hợp các lực lượng yêu nước, cùng với Đảng đấu tranh giành độc lập, giành chính quyền về tay nhân dân. Trong thời kỳ xây dựng đất nước hiện nay, Mặt trận tiếp tục đóng vai trò là "nơi tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân", "nơi hiệp thương, phối hợp và thống nhất hành động".

Phát huy truyền thống vẻ vang của MTDTTN Việt Nam, những năm qua MTTQ các cấp trong tỉnh và các tổ chức thành viên của Mặt trận luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, mục tiêu, nhiệm vụ của Đảng đề ra. MTTQ tỉnh tích cực đổi mới phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức tập hợp phát triển các tổ chức thành viên vào tổ chức mình nhằm củng cố, mở rộng, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, hoạt động của Mặt trận ngày càng hướng mạnh về cơ sở, khu dân cư. Tổ chức hoạt động của Ban công tác Mặt trận ở thôn, xóm, phố, bản làng đã có nhiều chuyển biến, xây dựng cộng đồng dân cư tự quản theo hương ước, quy ước, thu hút ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia vào các hoạt động của Mặt trận. Hàng năm, MTTQ các cấp trong tỉnh đều kỷ niệm ngày thành lập MTDTTN Việt Nam (18-11) và tổ chức "Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc" ở khu dân cư. Ngày hội trở thành cuộc biểu dương sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, chính quyền với nhân dân.

Các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước do Mặt trận phát động được các tầng lớp nhân dân trong tỉnh tích cực hưởng ứng, tham gia đóng góp công sức, tiền của, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" ra đời thực sự hợp ý Đảng, lòng dân, được nhân dân ở các khu dân cư trên cả nước nhiệt tình hưởng ứng. Đến nay, toàn tỉnh có 79,5% khu dân cư đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa; 80,3% gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa. Cuộc vận động "Ngày vì người nghèo" đã được Mặt trận các cấp chủ động thực hiện tốt vai trò phối hợp và thống nhất hành động với các tổ chức thành viên; phối hợp với chính quyền và các cơ quan thông tấn, báo chí tuyên truyền các điển hình cá nhân và tập thể tích cực tham gia cuộc vận động "Ngày vì người nghèo", tháng cao điểm "Vì người nghèo". Từ năm 2000 đến năm 2015, MTTQ các cấp đã vận động trên 55 tỷ đồng, hỗ trợ xây dựng mới và sửa chữa 6.564 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo; giúp 4.110 lượt hộ nghèo phát triển sản xuất. Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" đã được các tầng lớp nhân dân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh quan tâm, hưởng ứng, mua sắm những sản phẩm hàng hóa sản xuất tại Việt Nam. Vận động các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa tốt, chất lượng bảo đảm, giá cả hợp lý.

Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước, được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp giữa Mặt trận với chính quyền và các tổ chức thành viên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, động viên đồng bào có đạo chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước "Sống tốt đời đẹp đạo", tăng cường khối đoàn kết lương giáo, giúp nhau làm kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, thực hiện các cuộc vận động từ thiện nhân đạo. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, ủy ban MTTQ tỉnh đã giúp đỡ, hướng dẫn, tạo điều kiện cho ủy ban Đoàn kết Công giáo và Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh tổ chức thành công năm kỳ Đại hội; tổ chức cho những người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh thăm Phủ Chủ tịch và báo công với Bác Hồ tại thủ đô Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 125 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

MTTQ các cấp thường xuyên đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của địa phương, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa nhân dân với Đảng, chính quyền, tạo sự đồng thuận trong xã hội, đưa sự nghiệp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng phát triển. Công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, tham gia tổ chức bầu cử đại biểu HĐND các cấp và đại biểu Quốc hội đảm bảo dân chủ, đúng luật; tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng các cấp; thực hiện cải cách hành chính, thực hiện sự giám sát của nhân dân đối với các đại biểu dân cử, các cơ quan Nhà nước, cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư; đổi mới và nâng cao chất lượng các cuộc tiếp xúc cử tri của các đại biểu dân cử về hình thức, nội dung, phạm vi, đối tượng hướng về khu dân cư để mỗi kỳ tiếp xúc thực sự là dịp để các cử tri phản ánh những tâm tư, nguyện vọng của mình với chính quyền, cũng là tạo điều kiện thuận lợi để các đại biểu dân cử thực hiện quyền và trách nhiệm của mình. MTTQ các cấp đã tổng hợp hàng nghìn ý kiến, kiến nghị của nhân dân đề nghị các cấp xem xét giải quyết theo thẩm quyền; tham gia cùng Nhà nước chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; tham gia thi hành Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; kiện toàn, củng cố và tạo điều kiện cho 145 Ban Thanh tra nhân dân hoạt động có hiệu quả, 1.683 tổ hòa giải tham gia giải quyết hàng nghìn vụ việc mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân...

Với bề dày truyền thống, ủy ban MTTQ tỉnh Ninh Bình vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba; Huân chương Độc lập hạng Nhì; Huân chương Lao động hạng Nhất; Cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ; nhiều năm liền được ủy ban Trung ương MTTQ và UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc và Bằng khen.

Từ những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên thống nhất hành động, quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm như: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Động viên các tầng lớp nhân dân hăng hái tham gia phong trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Vận động nhân dân phát huy quyền làm chủ và giữ gìn kỷ cương, phép nước, tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, nâng cao vai trò và trách nhiệm của MTTQ và các tổ chức thành viên trong việc chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện vai trò giám sát và phản biện xã hội gắn với yêu cầu tăng cường sự đồng thuận xã hội. Tổ chức thực hiện có hiệu quả Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chính trị-xã hội; Quy định về việc MTTQ, các đoàn thể chính trị-xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Mở rộng hoạt động đối ngoại nhân dân và tăng cường đoàn kết, hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Kiện toàn tổ chức bộ máy cán bộ, đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ các cấp. Xây dựng ủy ban MTTQ các cấp đảm bảo tính đại diện, tiêu biểu và thiết thực để Mặt trận thật sự là tiếng nói chung của các tầng lớp nhân dân.

Trần Hồng Quảng

TVTU, Chủ tịch ủy ban MTTQ tỉnh