Kinh tế tập thể phát triển cả về chất và lượng

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 340 HTX đang hoạt động theo Luật HTX năm 2012, thu hút trên 260 nghìn thành viên tham gia. Trong năm qua có 22 HTX thành lập mới (tăng so với năm 2016 là 12 HTX), chủ yếu là các HTX chuyên ngành nông nghiệp như trồng và chế biến dược liệu, chăn nuôi thủy sản, dê; sản xuất, tiêu thụ nấm, rau an toàn... cùng một số HTX dịch vụ thương mại, tiểu thủ công nghiệp, vận tải...

Đẩy mạnh việc thực hiện Luật HTX năm 2012, nhiều HTX hoạt động kém hiệu quả cũng dần bị xóa bỏ, trong năm có 11 HTX ngừng hoạt động chờ giải thể, 2 HTX chuyển đổi sang mô hình khác. Đến nay, toàn tỉnh đã có trên 99% số HTX trong diện đã thực hiện chuyển đổi, tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012.

Việc chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 không chỉ thay đổi về cơ cấu bộ máy điều hành, quản lý HTX mà đã phát huy tính tự chủ, mở rộng lĩnh vực hoạt động cho các HTX, vốn từ trước đến nay luôn bị bó hẹp.

Nhờ đó, các HTX dịch vụ nông nghiệp không chỉ đảm nhiệm tốt một số khâu dịch vụ chủ yếu phục vụ sản xuất của thành viên như dịch vụ thủy lợi, bảo vệ thực vật, thú y, giống cây trồng, vật tư nông nghiệp, làm đất mà một số HTX đã mở rộng thêm dịch vụ thu hoạch hoặc liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp, HTX chuyên ngành trong ứng dụng khoa học kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm... Nhờ đó đã góp phần tăng doanh thu cho các HTX.

Theo thống kê, doanh thu bình quân các HTX nông nghiệp đã đạt mức 1,3 tỷ đồng; lợi nhuận đạt 62 triệu đồng/HTX/năm. Nhiều điển hình như HTX Đồng Xuân Tiến, Hợp Tiến, Nam Cường (huyện Yên Khánh); HTX Đông Thôn, Thọ Bình, Hoàng Bắc, Liên Dương (huyện Yên Mô); Đồng Phong (huyện Nho Quan); Hoa Tiên (huyện Gia Viễn); Đồng Hướng, Định Hóa (huyện Kim Sơn); Phong Hòa, Bạch Cừ (huyện Hoa Lư); Yên Bình (thành phố Tam Điệp)... Để có được kết quả đó, hoạt động tín dụng nội bộ linh hoạt đã góp phần hỗ trợ, đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng cho các thành viên HTX.

Cùng với đó, các HTX chuyên ngành tập trung chủ yếu các lĩnh vực sản xuất, chế biến, tiêu thụ các loại rau, nấm, dược liệu; chăn nuôi thủy sản, dê, lợn, gia cầm, con đặc sản... tiếp tục duy trì và có bước phát triển mới.

Các HTX đã chủ động tìm kiếm hợp đồng, sản xuất sản phẩm của đơn vị mình, giải quyết đầu ra về tiêu thụ sản phẩm, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa.

Các HTX đã làm tốt các khâu dịch vụ cho thành viên như cung ứng thức ăn chăn nuôi, ký kết bao tiêu sản phẩm rau, quả và thủy sản an toàn, qua đó đã đem lại lợi ích cho hộ thành viên và HTX yên tâm mở rộng quy mô sản xuất, chăn nuôi.

Doanh thu bình quân đạt 2,5 tỷ đồng/năm, điển hình có HTX đạt gần 10 tỷ đồng như HTX Sinh Dược, lợi nhuận đạt 150 triệu đồng/HTX/năm.

Bên cạnh đó, các HTX hoạt động trong các lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp có thị trường ổn định, chiều hướng nhu cầu gia tăng. Trong khi đó, giá vật tư, nhân công cơ bản ổn định, góp phần giải quyết việc làm, thu nhập ổn định cho các thành viên.

Lĩnh vực thương mại dịch vụ, vận tải... có nhiều tín hiệu thuận lợi do nhu cầu dịch vụ, thương mại ngày càng phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho thành viên và HTX. Doanh thu bình quân mỗi HTX đạt 3,3 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân đạt 184 triệu đồng/năm.

Điển hình như HTX Vận tải ô tô thành phố Ninh Bình với trên 150 phương tiện làm ăn rất hiệu quả, HTX Điện, nước, môi trường Khánh Phú, HTX Môi trường cây xanh Tam Điệp, gốm Gia Thủy, chiếu cói xuất khẩu Đại Đồng, Dịch vụ du lịch Trường Yên, Sao Sa, Tràng An...

Tuy nhiên, quy mô các HTX còn nhỏ, nội dung hoạt động liên doanh, liên kết còn hạn chế và những biến động khôn lường của thị trường tiêu thụ... là những vấn đề gây nhiều trở ngại đối với các HTX mới "chân ướt chân ráo" bước vào nền kinh tế thị trường.

Bên cạnh những chính sách hỗ trợ của các cấp, bản thân các HTX cũng cần tự nỗ lực, phát huy tính tự giác, tự chủ, tự quyết với những sách lược sản xuất, kinh doanh hợp lý nhằm phát triển một cách bền vững, đem lại hiệu quả lâu dài cho các thành viên tham gia.

Thái Học