Khai mạc Hội thảo quốc tế "Phát triển kinh tế di sản - Kinh nghiệm của Việt Nam và Lào"

Tham dự Hội thảo có các đồng chí: GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương; PGS.TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc Thường trực Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình, TS Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam; PGS. Phu - vông Ủn - khăm - sẻn, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Giám đốc Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Lào; TS Kong - kẹo Xay - xổng - kham, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Chủ tịch Viện Khoa học Kinh tế và Xã hội Quốc gia Lào.

Về phía tỉnh Ninh Bình có các đồng chí: Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Đinh Thị Lụa, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Lê Quốc Chỉnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Mai Văn Tuất, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Cùng dự có đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Ninh Bình và một số tỉnh, thành phố trong cả nước, cùng hơn 80 đại biểu là các nhà khoa học, nhà quản lý, chuyên gia đến từ 4 cơ quan chủ trì và gần 100 các nhà khoa học, chuyên gia của Việt Nam và Lào.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định: Hội thảo là cơ hội quan trọng để Việt Nam và Lào chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao hiệu quả bảo tồn di sản và phát triển kinh tế di sản một cách bền vững. Đồng thời, là cơ sở lý luận nhằm kiến nghị đề xuất các giải pháp thiết thực, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản, tiếp tục thúc đẩy sự phát triển kinh tế từ các giá trị truyền thống, phục vụ cho các mục tiêu phát triển chung của hai Đảng cũng như của nhân dân hai quốc gia. Đồng chí nhấn mạnh: Kinh tế di sản là lĩnh vực kinh tế đặc thù, sử dụng các giá trị của di sản như một nguồn lực để phát triển, vừa tạo ra lợi ích kinh tế, vừa bảo tồn và lan tỏa các giá trị đó một cách bền vững. Nguyên lý cốt lõi của phát triển kinh tế di sản là sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Mỗi di sản là sự kết tinh của những giá trị văn hóa, thiên nhiên độc đáo. Phát triển kinh tế di sản cũng là quá trình giới thiệu, truyền tải các giá trị đặc sắc của văn hóa, thiên nhiên đến với công chúng và du khách.

Việt Nam và Lào đã xác định: di sản văn hóa và thiên nhiên có vai trò quan trọng đối với sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Hai Đảng, hai Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và định hướng cụ thể nhằm phát triển kinh tế di sản; trong đó, đặc biệt chú trọng đến việc thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa, phát triển du lịch bền vững, bảo vệ môi trường và khai thác hợp lý tài nguyên. Những chính sách này đã tạo lập khung pháp lý quan trọng để quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản, gắn kết chặt chẽ giữa bảo tồn và phát triển - đặc biệt là phát triển du lịch gắn với quảng bá hình ảnh quốc gia, với nền văn hóa đặc sắc, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hấp dẫn đối với cộng đồng quốc tế. Bên cạnh sự định hướng thống nhất từ cấp trung ương, nhiều địa phương ở cả hai quốc gia đã tích cực cụ thể hóa định hướng phát triển kinh tế di sản vào các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của mình.

Mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Lào trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản ngày càng gắn bó, hiệu quả, thiết thực; với nhiều hình thức hợp tác đa dạng, như: chia sẻ kinh nghiệm quản lý di sản giữa các địa phương, điển hình là sự hợp tác giữa tỉnh Ninh Bình (Việt Nam) và tỉnh Luông Pha Băng (Luang Prabang - Lào); cùng phối hợp xây dựng hồ sơ di sản chung; cùng tham gia các diễn đàn, chương trình hợp tác khu vực và quốc tế, v.v.

Với ý nghĩa đó, đồng chí đề nghị các nhà khoa học của hai quốc gia thảo luận, làm sâu sắc hơn các nội dung: hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về kinh tế di sản; đặt cộng đồng địa phương vào vị trí trung tâm của phát triển kinh tế di sản; tăng cường đầu tư có trọng điểm, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng và ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực di sản; phát triển đa dạng, sáng tạo các sản phẩm và dịch vụ du lịch - văn hóa gắn với di sản; chú trọng đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học phục vụ kinh tế di sản; đẩy mạnh hợp tác song phương và đa phương về phát triển kinh tế di sản.

Đồng chí tin tưởng, với tinh thần khoa học, tâm huyết và trách nhiệm cao, cùng nhau chia sẻ, tổng kết các vấn đề lý luận, thực tiễn của hai nước, Hội thảo sẽ có nhiều ý kiến và các đề xuất quan trọng để kiến nghị với hai Đảng, hai Nhà nước trong hợp tác phát triển kinh tế di sản, góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào trong kỷ nguyên phát triển mới.

Hội thảo “Phát triển kinh tế di sản: Kinh nghiệm của Việt Nam và Lào” là sự kiện quan trọng, góp phần làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn trong phát triển kinh tế di sản ở Việt Nam và Lào. Đây là minh chứng sinh động cho sự hợp tác thường xuyên, thiết thực giữa 04 cơ quan khoa học hàng đầu của Việt Nam và Lào: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị và Hành chính Quốc gia Lào, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Viện Khoa học Kinh tế và Xã hội Quốc gia Lào. Đặc biệt, hội thảo càng có nhiều ý nghĩa hơn khi được tổ chức tại tỉnh Ninh Bình, nơi có quần thể Tràng An, một trong những Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận.

Phát biểu chào mừng, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Trương Quốc Huy bày tỏ niềm vinh dự khi Ninh Bình được lựa chọn là địa điểm để tổ chức Hội thảo. Đây là cơ hội để gặp gỡ, chia sẻ kinh nghiệm làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Lào trên lĩnh vực bảo tồn và phát triển kinh tế di sản.

Đồng chí nhấn mạnh: Ninh Bình là vùng đất địa linh nhân kiệt, là vùng đất Cố đô, nơi khai mở kỷ nguyên độc lập, tự chủ đầu tiên của dân tộc Việt Nam dưới các triều đại Đinh - Tiền Lê - Lý và Trần. Nơi đây sở hữu hệ thống di sản văn hóa thiên nhiên, tài nguyên du lịch đa dạng độc đáo, đặc biệt là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, Quần thể danh thắng Tràng An - di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á được UNESCO công nhận. Ninh Bình cũng là nơi hội tụ trung tâm tín ngưỡng tôn giáo lớn của đất nước, những giá trị này phản ánh bản sắc văn hóa độc đáo riêng có tạo nên sức sống bền vững của văn hóa Ninh Bình suốt chiều dài lịch sử.

Song song với những giá trị văn hóa Ninh Bình còn được thiên nhiên ưu đãi hệ sinh thái đa dạng đặc sắc như: Vườn quốc gia Cúc Phương, Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, Vườn quốc gia Xuân Thủy ... Sự hội tụ hệ sinh thái tiêu biểu và các giá trị bản sắc văn hóa riêng có của Ninh Bình là nền tảng vững chắc để Ninh Bình phát triển kinh tế di sản, xây dựng công nghiệp văn hóa với quy mô lớn, có khả năng kết nối liên vùng, vươn tầm quốc tế, phù hợp với định hướng phát triển bền vững, lấy di sản là trung tâm, văn hóa là động lực, con người là chủ thể nhằm sáng tạo và hiện thực hóa các mục tiêu trở thành trung tâm văn hóa, du lịch tầm cỡ khu vực và thế giới.

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn về môi trường, văn hóa và phát triển bền vững, việc phát triển kinh tế dựa trên nền tảng di sản không chỉ là xu hướng, mà còn là một lựa chọn chiến lược mang tính nhân văn, dài hạn. Vì vậy, Hội thảo hôm nay mang ý nghĩa hết sức to lớn, là diễn đàn khoa học và thực tiễn quan trọng để cùng trao đổi kinh nghiệm trong quản lý, bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị di sản theo hướng bền vững, sáng tạo và hài hòa giữa bảo tồn và phát triển; để các nhà nghiên cứu hoạch định chính sách, lãnh đạo địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế chia sẻ mô hình, sáng kiến thành công về phát triển kinh tế di sản và đặc biệt góp phần củng cố tình hữu nghị đặc biệt, gắn bó truyền thống và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào, thông qua kết nối di sản, văn hóa, du lịch và công nghiệp sáng tạo.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cũng khẳng định: Là vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, Ninh Bình luôn xem việc hợp tác quốc tế về di sản và du lịch là rất quan trọng. Tỉnh mong muốn tăng cường trao đổi, học tập kinh nghiệm với nước bạn Lào. Trong những năm gần đây, Ninh Bình đã thiết lập hợp tác du lịch song phương với Thủ đô Viêng Chăn (Vientiane) - Lào; đón tiếp nhiều đoàn đại biểu cấp cao của Thủ đô Viêng Chăn, tỉnh U Đôm Xay sang thăm, ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác về du lịch, văn hóa - xã hội, giáo dục giữa hai bên. Tình cảm đó là kết tinh của bao thế hệ, của lịch sử dựng nước và giữ nước, của giao lưu máu thịt giữa nhân dân hai bên.

Đồng chí tin tưởng: Hội thảo hôm nay là nơi các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý cùng nhau gợi mở tư duy, chia sẻ kinh nghiệm và khẳng định một lần nữa rằng: Di sản là tài nguyên vô giá không chỉ để bảo tồn mà còn để phát triển - phát triển vì con người, vì cộng đồng và vì tương lai xanh - bền vững. Đồng thời, tỉnh Ninh Bình mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm quý báu và sự đồng hành từ các Bộ, ban, ngành Trung ương, các học viện, tổ chức quốc tế, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là những bài học thực tiễn, kinh nghiệm quý báu từ nước bạn Lào, nơi có nhiều mô hình bảo tồn di sản gắn với sinh kế cộng đồng, gìn giữ bản sắc văn hoá dân tộc gắn với phát triển du lịch bền vững. Từ kinh nghiệm đó, tỉnh có thêm nguồn lực tri thức và công cụ thực tiễn trong công cuộc bảo tồn, phát huy giá trị di sản, phát triển du lịch xanh, kinh tế di sản, công nghiệp văn hoá, du lịch giữa hai quốc gia, trong khu vực và trên toàn cầu.

Sự chia sẻ chân thành giữa hai nước Việt Nam - Lào hôm nay không chỉ là hợp tác chuyên môn, mà còn là sự tiếp nối tình hữu nghị thuỷ chung, gắn bó keo sơn giữa hai dân tộc anh em.

Sau phiên khai mạc, Hội thảo đã diễn ra 3 phiên thảo luận với các nội dung: Những kinh nghiệm phát triển kinh tế di sản của Việt Nam và Lào; Quan điểm và giải pháp tiếp tục phát triển kinh tế di sản ở Việt Nam và Lào; Phát triển kinh tế di sản ở Việt Nam và Lào - những gợi mở chính sách.