Trong các cuộc kháng chiến và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế, tỉnh Ninh Bình có gần 16 nghìn liệt sỹ hi sinh trên các chiến trường. Trong kháng chiến chống Pháp, Mỹ, Ninh Bình là một trong những địa bàn bị địch bắn phá ác liệt làm nhiều cán bộ, chiến sỹ, lực lượng vũ trang địa phương và bộ đội của các đơn vị chủ lực hy sinh, an táng trên địa bàn. Trong khi đó, đến nay vẫn còn nhiều mộ liệt sỹ trong các nghĩa trang chưa có thông tin hoặc mới chỉ có một phần thông tin. Cá biệt, có liệt sỹ chưa được tìm kiếm, quy tập vào các nghĩa trang.
Bởi vậy, ngay khi có hướng dẫn của Ban chỉ đạo 515 Quân khu 3 về việc rút kinh nghiệm lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, Ban chỉ đạo 515 tỉnh Ninh Bình đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc.
Công tác tuyên truyền được triển khai tích cực bằng nhiều hình thức, qua đó động viên các tổ chức, nhân dân cung cấp thông tin về liệt sỹ, mộ liệt sỹ làm cơ sở cho xác minh thông tin về liệt sỹ, mộ liệt sỹ, kết luận địa bàn. Đến ngày 04/4/2019, các huyện, thành phố đã hoàn thành kết luận địa bàn chặt chẽ, chất lượng. Hết tháng 4/2019, toàn tỉnh có 145/145 xã, phường, thị trấn, 8/8 huyện, thành phố trên địa bàn đã hoàn thành vẽ sơ đồ, chụp ảnh mộ liệt sỹ, nghĩa trang, đài tưởng niệm liệt sỹ, lập bản đồ tìm kiếm quy tập hài cốt đúng quy định.
Cụ thể, đã tiến hành rà soát, tổng hợp 712 liệt sỹ thuộc tỉnh quản lý hi sinh qua các thời kỳ, phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ. Công tác phân tách, chuyển giao hồ sơ danh sách liệt sỹ theo địa bàn nơi hy sinh, an táng ban đầu được triển khai có hiệu quả. Tổng số liệt sĩ hi sinh, an táng ban đầu trên địa bàn tỉnh có trên 3.400 liệt sỹ. Qua rà soát, xác minh, có 336 liệt sỹ có thông tin đã được quy tập. Có 3127 hài cốt liệt sỹ chưa tìm kiếm, quy tập.
Tuy nhiên, việc thực hiện lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ trên địa bàn tỉnh ta vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Danh sách liệt sỹ hy sinh, an táng ban đầu trên địa bàn có nhiều trường hợp thiếu thông tin cụ thể, chỉ có thông tin hy sinh trên địa bàn tỉnh, hoặc một địa danh thôn, xã thời kỳ chiến tranh. Nhân chứng tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, trực tiếp an táng liệt sỹ trên địa bàn đã chết hoặc già yếu, trí nhớ giảm sút. Địa hình có nhiều thay đổi do vậy khó khăn trong công tác tiếp nhận xử lý thông tin, khảo sát tìm kiếm xác định vị trí, tọa độ nơi chôn cất liệt sỹ... Những khó khăn này đã được các đại biểu dự hội nghị tích cực thảo luận, để xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ trong thời gian tới.
Kết luận hội nghị, đồng chí Tống Quang Thìn, TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Ninh Bình khẳng định, tìm kiếm, quy tập là một nhiệm vụ khó, đòi hỏi các cấp, ngành, địa phương, đơn vị phải có nhiều nỗ lực mới có thể thực hiện được mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2020, cơ bản số hài cốt liệt sỹ hi sinh trên địa bàn được tìm kiếm, quy tập vào trong nghĩa trang liệt sỹ.
Trong thời gian tới, cần tập trung làm tốt các nhiệm vụ sau: Tăng cường sự lãnh đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự vào cuộc có trách nhiệm của các ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan chức năng liên quan nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ;
Các đơn vị chủ trì như Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, sở Lao động, Thương binh và Xã hội cần chủ động xác minh, thẩm định rõ các thông tin về hài cốt liệt sĩ do quân đội và nhân dân cung cấp. Đặc biệt, trước mắt cần tập trung xác minh 04 ngôi mộ ở xã Đồng Phong, xã Phú Long của huyện Nho Quan và xã Khánh Lợi huyện Yên Khánh. Khi có đủ căn cứ, xây dựng kế hoạch báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia 515 và Bộ Tư lệnh Quân khu 3 để tổ chức tìm kiếm quy tập…
Nguyễn Hùng- Minh Quang