Hội thảo khoa học "Đền thờ công chúa Nhồi Hoa, nước Lào tại Ninh Bình- Biểu trưng của tình hữu nghị lâu đời giữa hai dân tộc Việt - Lào"

Tham dự hội thảo có ngài Sẻng Phết Hung Bun Nhuông, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào; đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh và hơn 60 đại biểu là các nhà khoa học, học giả và nhà hoạt động văn hóa lịch sử, đại diện cơ quan báo chí ở Trung ương và địa phương.

Theo sử sách cũ ghi lại vào thế kỷ XV, dưới thời vua Lê Thánh Tông, có một vị công chúa nước Lào phiên âm tiếng Việt là Nhồi Hoa đã theo lệnh vua cha đem vài trăm con voi sang và giúp huấn luyện đàn voi cho Đại Việt đánh giặc. Sau khi hoàn thành sứ mệnh, trên đường trở về, không may công chúa Nhồi Hoa đã lâm bệnh và qua đời tại khu vực đồi Đền. 

Ghi nhận công lao to lớn của công chúa, vua Lê Thánh Tông đã cho quân về xây dựng khu lăng mộ và lập đền thờ công chúa ngay tại đó. Nơi công chúa yên nghỉ chính là khu vực ở thôn Thái Sơn, xã Sơn Lai, huyện Nho Quan ngày nay. Đền được xây dựng vào thời Hậu Lê, tuy nhiên, hàng trăm năm qua, di tích có nhiều phần mai một và đã được trùng tu nhiều lần. Hiện tại đền còn lưu giữ khá nhiều các hiện vật, các sắc phong, đồ thờ, thời Nguyễn. 

Di tích trở thành địa danh văn hóa, tâm linh của nhân dân trong vùng và đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2007. Hàng năm nhân dân trong vùng đã tổ chức lễ hội truyền thống vào ngày 3/3 âm lịch với những hoạt động văn hóa nghệ thuật truyền thống của hai nước Việt - Lào. 

Tại cuộc hội thảo, gần 20 báo cáo khoa học được trình bày với các chủ đề về tình hữu nghị Việt - Lào trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Nhiều đại biểu đã đóng góp những ý kiến để làm rõ vai trò, công to lớn của công chúa nước Lào đối với nước ta. 

Theo các báo cáo khoa học, tình hình xã hội thế kỷ XV, khi đó Vương quốc Lào - Vương quốc triệu voi là quốc gia hưng thịnh có mối quan hệ hữu hảo với các nước láng giềng, trong đó có Đại Việt; vai trò của người phụ nữ Lào trong giai đoạn này được đề cao thông qua việc người phụ nữ được tham gia vào các hoạt động chính trị, văn hóa, xã hội. 

Để tìm hiểu về rõ hơn về lịch sử, các đại biểu cho rằng phải dùng công nghệ tiên tiến để giám định, đánh giá niên đại của các vật liệu xây dựng, đồ thờ cúng, văn tự còn lại ở di tích. Cùng với đó cần phối hợp với nước bạn Lào để nghiên cứu sâu hơn về văn hóa, lịch sử, niên đại các triều vua nước Ai - Lao, danh xưng của công chúa Nhồi Hoa (bằng tiếng Lào) cũng như sự kiện trao tặng đàn voi chiến năm xưa, giúp Đại Việt chống giặc ngoại xâm. 

Nhiều ý kiến, trao đổi về Đề án xây dựng "Làng văn hóa, du lịch Việt - Lào tại thôn Thái Sơn, xã Sơn Lai, huyện Nho Quan". Việc thực hiện đề án sẽ góp phần tuyên truyền giáo dục cho các thế hệ hiện tại và tương lai về tình hữu nghị lâu đời, gắn bó thủy chung giữa hai dân tộc anh em Việt - Lào.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với việc tham gia Hội thảo của các nhà khoa học. 

Đồng chí mong muốn thông qua Hội thảo, các học giả, nhà khoa học sẽ có nhiều đóng góp, xây dựng, làm rõ, sâu đậm hơn giá trị lịch sử, văn hóa vùng đất Cố đô Hoa Lư và mối tình bằng hữu bang giao năm xưa. 

Hội thảo thành công, đề án sớm được phê duyệt là cơ hội để Ninh Bình có thêm một điểm di tích lịch sử xứng tầm của quốc gia và sẽ là Biểu trưng của tình hữu nghị lâu đời giữa hai dân tộc Việt - Lào. 

Cùng với quần thể danh thắng Tràng An, đền thờ sẽ là một điểm đến đầy ý nghĩa về văn hóa, lịch sử và ngoại giao, đồng thời góp phần sự phát triển du lịch tại Ninh Bình. Sự kết nối giao lưu văn hóa, lịch sử giữa 2 quốc gia ngày một khăng khí sẽ góp phần duy trì, phát huy mối quan hệ truyền thống hữu nghị giữa hai quốc gia đời đời bền vững. Khu di tích sẽ là điểm đến văn hóa, du lịch, đồng thời tạo sinh kế cho người dân địa phương tham gia xây dựng phát triển du lịch. 

Sau khi tham gia hội thảo, buổi chiều các đại biểu đã đi thăm di tích đền thờ, khu lăng mộ công chúa Nhồi Hoa nước Lào ở thôn Thái Sơn, xã Sơn Lai, huyện Nho Quan. Các đại biểu cũng dành thời gian tham quan Khu di tích sinh thái Quần thể danh thắng Tràng An.

Tin, ảnh: Minh Đường