Giảm nghèo bền vững ở Phú Long: Trao sinh kế, khơi dậy nội lực người dân

Chuyển tư duy giảm nghèo từ “hỗ trợ” sang “trao sinh kế”

Những năm qua, công tác giảm nghèo luôn được cấp ủy, chính quyền xã Phú Long xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Thay vì tập trung vào các hình thức hỗ trợ mang tính ngắn hạn, địa phương từng bước chuyển mạnh sang tư duy giảm nghèo căn cơ, bền vững, lấy phát triển sinh kế, nâng cao thu nhập và khơi dậy ý chí tự lực của người dân làm nền tảng.

Trên cơ sở rà soát, phân loại chính xác hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều, xã Phú Long đã xây dựng các giải pháp giảm nghèo sát với thực tiễn từng thôn, từng nhóm đối tượng. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh nhằm thay đổi nhận thức, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ nại; đồng thời khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Các chính sách tín dụng ưu đãi, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, hỗ trợ khoa học kỹ thuật được triển khai đồng bộ và hiệu quả. Thông qua các tổ vay vốn, nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo đã tiếp cận được nguồn vốn để đầu tư phát triển sản xuất, từng bước ổn định đời sống. Đặc biệt, việc lồng ghép các chương trình giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đã tạo sự thống nhất trong chỉ đạo, điều hành, góp phần nâng cao hiệu quả và tính bền vững của công tác giảm nghèo.

Phú Long là địa phương có nhiều diện tích đồi núi, đất dốc, điều kiện canh tác không thuận lợi cho cây lúa nhưng lại phù hợp với chăn nuôi và trồng cây ăn quả. Từ thực tiễn đó, xã đã lựa chọn và nhân rộng các mô hình kinh tế phù hợp, coi đây là “chìa khóa” để giảm nghèo bền vững.

Một trong những mô hình sinh kế tiêu biểu, góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo ở Phú Long là nuôi hươu lấy nhung. Đây là mô hình phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có như lá mít, cỏ voi, thân cây chuối…, chi phí chăm sóc thấp, ít rủi ro dịch bệnh nhưng cho giá trị kinh tế cao.

Theo người dân địa phương, giá hươu giống hiện nay dao động từ 15 đến 60 triệu đồng/con, tùy theo độ tuổi và kích cỡ. Sau khoảng 2 năm nuôi, hươu bắt đầu cho thu hoạch nhung, chủ yếu vào mùa Xuân hằng năm. Nhung hươu có giá trị kinh tế lớn, với mức giá khoảng 1,6 triệu đồng/lạng, mang lại nguồn thu ổn định cho các hộ chăn nuôi.

Ông Tống Xuân Minh, thôn 1 xã Phú Long, là một trong những hộ nuôi hươu tiêu biểu. Từ vài con hươu ban đầu, đến nay gia đình ông đã phát triển đàn theo hướng hàng hóa, với tổng đàn hươu hơn 100 con; thời điểm cao nhất đến 200 con, vừa khai thác nhung, vừa bán hươu giống. Riêng thu nhập từ nuôi hươu của gia đình đạt trên 1 tỷ đồng mỗi năm, góp phần nâng cao đời sống người dân và tạo sức lan tỏa tích cực trong phong trào phát triển kinh tế, giảm nghèo.

Không chỉ mang lại thu nhập cho các hộ trực tiếp tham gia, mô hình nuôi hươu còn tạo động lực để nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo mạnh dạn vay vốn đầu tư sản xuất, từng bước ổn định và vươn lên.

Bên cạnh chăn nuôi, xã Phú Long chú trọng đa dạng hóa sinh kế thông qua phát triển các mô hình trồng cây ăn quả hàng hóa, trong đó trồng dứa đang mang lại hiệu quả rõ nét. Ông Tạ Văn Bình, thôn 4 xã Phú Long, hiện canh tác khoảng 6.000m² dứa. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, cây dứa sinh trưởng tốt, cho năng suất ổn định, đầu ra thuận lợi. Mô hình trồng dứa không đòi hỏi quá nhiều công chăm sóc, phù hợp với điều kiện đất đồi, giúp gia đình ông có nguồn thu nhập thường xuyên.

Tại thôn 3, anh Nguyễn Xuân Thắng là hộ trồng dứa quy mô lớn với tổng diện tích khoảng 3ha. Bình quân mỗi ha cho sản lượng khoảng 60 tấn, với giá bán khoảng 12.500 đồng/kg, tương đương 12,5 triệu đồng mỗi tấn. Sau khoảng 18 tháng trồng, dứa bắt đầu cho thu hoạch, chủ yếu thu hái thủ công. Sau khi trừ chi phí, mô hình này vẫn mang lại lợi nhuận khá, đồng thời tạo việc làm cho lao động tại chỗ.

Hiện nay, riêng thôn 3 có khoảng 200ha cây trồng các loại, trong đó diện tích trồng dứa và cây ăn quả chiếm tỷ lệ lớn, trở thành vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa quan trọng của xã, đóng góp tích cực vào mục tiêu giảm nghèo và nâng cao thu nhập cho người dân.

Điểm nhấn nổi bật trong bức tranh giảm nghèo của Phú Long là mô hình trồng na trái vụ, được xem là hướng đi đột phá trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Từ những vùng đất đồi núi nhiều đá, khô cằn, trước đây chủ yếu trồng ngô, sắn, hiệu quả thấp, Phú Long đã từng bước hình thành vùng cây ăn quả đặc sản có giá trị kinh tế cao.

Bắt đầu từ năm 2013, cây na dai được người dân đưa vào trồng thử nghiệm và nhanh chóng chứng minh khả năng thích nghi tốt với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương. Đến nay, toàn xã có gần 200ha na, trong đó khoảng 150ha do Hợp tác xã Na trái vụ và tiêu thụ trái cây an toàn Phú Long quản lý và liên kết sản xuất.

Hợp tác xã hiện có 55 hộ thành viên, toàn bộ quy trình sản xuất na được áp dụng theo tiêu chuẩn VietGAP, bảo đảm an toàn thực phẩm. Sản phẩm na Phú Long đã được công nhận OCOP 4 sao, có mã truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ ra nhiều tỉnh, thành.

Chị Đoàn Thị Thúy Hằng, thành viên Hợp tác xã, cho biết: nhờ áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật như thụ phấn nhân tạo, cắt tỉa cành, chăm sóc khoa học, quả na Phú Long có đặc điểm to, cùi dày, ít hạt, vị ngọt và thơm, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Đặc biệt, sản xuất na trái vụ giúp khắc phục tình trạng “được mùa, mất giá”, mỗi năm cây cho thu hoạch 2 vụ, nâng cao sản lượng và thu nhập cho người trồng.

Bình quân, mỗi ha na trái vụ cho thu nhập khoảng 320 - 350 triệu đồng/năm, cao gấp nhiều lần so với trồng các cây lương thực truyền thống. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mô hình này còn góp phần phủ xanh đất trống, hạn chế xói mòn, cải thiện môi trường sinh thái.

Chính quyền đồng hành, tạo nền tảng giảm nghèo lâu dài

Đánh giá về hiệu quả công tác giảm nghèo trên địa bàn, đồng chí Đinh Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Long cho biết: “Xã xác định giảm nghèo bền vững phải bắt đầu từ việc tạo sinh kế ổn định, phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán sản xuất của người dân. Thời gian qua, Phú Long đã tập trung hỗ trợ, khuyến khích Nhân dân phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả như trồng na trái vụ, dứa hàng hóa và nuôi hươu lấy nhung. Đây đều là những mô hình cho giá trị kinh tế cao, đầu ra tương đối ổn định, góp phần nâng cao thu nhập, giúp nhiều hộ dân từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững”.

Theo đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã, bên cạnh việc hỗ trợ vốn và khoa học kỹ thuật, địa phương đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường của người dân. Xã cũng tích cực lồng ghép các chương trình giảm nghèo với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người đạt từ 96 triệu đồng trở lên, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm xuống dưới 1,5%, tiến tới không còn hộ nghèo.

Thông qua việc phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả, xã Phú Long đang từng bước tạo nền tảng vững chắc cho công tác giảm nghèo bền vững. Người dân không chỉ có thêm thu nhập mà còn thay đổi tư duy sản xuất, chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật, liên kết tiêu thụ sản phẩm, từng bước làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Với sự đồng hành của chính quyền, sự vào cuộc của các tổ chức đoàn thể và tinh thần nỗ lực vươn lên của người dân, Phú Long đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững, góp phần xây dựng địa phương phát triển toàn diện, đời sống Nhân dân ngày càng ổn định và ấm no.