Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV: Thảo luận về việc tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia

Phiên thảo luận tại Hội trường đã ghi nhận 31 đại biểu Quốc hội phát biểu và 2 đại biểu tranh luận, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của các đại biểu đối với nội dung quan trọng này. Các đại biểu phát biểu sôi nổi, tâm huyết, chất lượng, thẳng thắn, ngắn gọn, đa chiều sát thực tiễn, đi thẳng vào vấn đề, với tinh thần xây dựng và trách nhiệm cao. Qua thảo luận, nhiều ý kiến đánh giá cao việc tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia thành một Chương trình của giai đoạn 2026 - 2035. Đây là bước đổi mới quan trọng thể hiện cách tiếp cận tích hợp đa chiều, khắc phục tình trạng manh mún, trùng lặp, nâng cao hiệu quả đầu tư công, góp phần phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị cần rà soát kỹ đối tượng, địa bàn, bảo đảm không bỏ sót, không trùng lặp đầu tư trong nội bộ Chương trình và với các Chương trình mục tiêu quốc gia khác, quan tâm hộ nghèo, hộ người Kinh ở vùng đồng bào dân tộc tiểu số.

Đại biểu đề nghị giao cho một cơ quan chủ chương trình, nhưng cũng làm rõ trách nhiệm của các cơ quan phối hợp, cũng như cơ quan chủ chương trình, nâng cao trách nhiệm giải trình. Nhiều đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm giao cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành về công tác dân tộc chủ trì, triển khai nội dung của Hợp phần 2, liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đề nghị Chính phủ chỉ đạo sớm hoàn thiện, ban hành các bộ tiêu chí về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, bảo đảm khách quan, khoa học, phù hợp với thực tiễn vùng, miền. Phân cấp, phân quyền, minh bạch, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền, gắn với nguồn lực cho địa phương tổ chức thực hiện. Chính phủ nghiên cứu phân cấp cho địa phương trong việc lựa chọn và quyết định các hoạt động cụ thể, tránh quyết định quá chi tiết, không phù hợp với thực tiễn và làm rõ vai trò của chính quyền địa phương cấp xã trong tổ chức thực hiện.

Các đại biểu cũng đề nghị rà soát mục tiêu tổng quát, các nhóm mục tiêu cụ thể và lượng hóa mục tiêu bảo đảm khả thi, phù hợp với nguồn lực và bối cảnh của giai đoạn 2026-2030, tránh mục tiêu quá rộng, quá cao, mâu thuẫn với nguồn lực được bố trí; quan tâm chỉ tiêu về thu nhập của người dân tộc thiểu số, đầu tư kết cấu hạ tầng, giải quyết đất ở, đất sản xuất, đất sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số, di dời dân cư khỏi vùng có nguy cơ sạt lở cao...

Nhiều đại biểu đề nghị làm rõ căn cứ tính toán cơ cấu nguồn vốn và tăng bố trí ngân sách trung ương, nhất là cho Hợp phần 2 và khả năng huy động; có các cơ chế huy động, bảo đảm nguồn lực thực hiện. Ưu tiên bố trí nguồn lực cho vùng khó khăn, vùng lõi nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm hiệu quả. Cân nhắc khả năng bố trí vốn đối ứng của địa phương và huy động từ cộng đồng đối với các địa phương khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và và miền núi, cần quy định tỉ lệ vốn đối ứng phù hợp. Có cơ chế quản lý điều hành, giám sát, giám sát cộng đồng phù hợp để kiểm soát rủi ro, tránh dàn trải và đảm bảo đầu tư hiệu quả, trọng tâm, trọng điểm, chống thất thoát, lãng phí.

Cùng với đó, kế thừa, phát huy kết quả đã triển khai, có phương án xử lý chuyển tiếp phù hợp đối với các dự án đang triển khai của 3 Chương trình mục tiêu hiện hành; đề xuất cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân. Làm rõ phạm vi, quy mô vốn cần kéo dài; có giải pháp, cơ chế kiểm soát để khắc phục tình trạng chậm giải ngân. Chính phủ cần khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn và sửa đổi các văn bản hướng dẫn quy định chi tiết...

Trong phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã tiếp thu, báo cáo giải trình làm rõ một số ý kiến của đại biểu Quốc hội.

Trong ngày, Quốc hội Biểu quyết thông qua các Luật: Luật Giám định tư pháp (sửa đổi); Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và thảo luận ở hội trường về dự án Luật Toà án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.