Gặp chị Vũ Thị Lựu (thôn Miễu Giáp) tại lớp dạy nghề may của Công ty Đức Huân có xưởng sản xuất nằm gần trụ sở UBND xã Gia Xuân, chị vui vẻ cho biết: Sau khi tốt nghiệp THPT, tôi ở nhà làm nông nghiệp cùng bố mẹ. Cũng đã nghĩ đến việc tìm kiếm việc làm ở đâu đó gần nhà nhưng chưa qua lớp đào tạo nào nên khó xin việc.
Khi thấy nhiều lao động địa phương tham gia các lớp đào tạo nghề do huyện, xã phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể của tỉnh tổ chức, tôi tham gia lớp học nghề may công nghiệp. Thuận lợi là cơ sở dạy nghề ở ngay gần nhà, nên thời gian 3 tháng học nghề trôi qua nhanh. Giờ thì tôi hoàn toàn tự tin làm nghề để có thu nhập ổn định… Không chỉ riêng chị Vũ Thị Lựu, mà gần 40 lao động tham gia lớp đào tạo nghề may của xã Gia Xuân đều có thể tin tưởng vào một công việc ổn định, ngay tại địa phương. Bởi vì, đây là lớp đào tạo nghề do huyện Gia Viễn phối hợp với Công ty may Đức Huân (Hoa Lư) tổ chức trên cơ sở khảo sát nhu cầu học nghề của người lao động, bám sát nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính khả thi của việc tổ chức dạy nghề.
Lớp học nghề được Công ty may Đức Huân thuê địa điểm, nhà xưởng ở ngay tại địa phương nên người lao động không phải đi lại xa xôi trong quá trình học nghề. Sau học nghề, các lao động đáp ứng được các điều kiện của công ty sẽ được nhận vào làm ngay tại các cơ sở của Công ty nên người lao động khá yên tâm khi theo nghề.
Trao đổi với đồng chí Vũ Quang Hoanh, Phó Chủ tịch UBND xã được biết thêm: Lớp đào tạo nghề may công nghiệp là một trong những nghề mới được xã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, của huyện đưa về nhằm đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương sau thu hồi đất.
Từ năm 2003, xã có khoảng 800 hộ/1.300 hộ bị ảnh hưởng bởi thu hồi đất. Do đó, số lao động có nhu cầu tìm kiếm việc làm ở lĩnh vực phi nông nghiệp luôn là đòi hỏi bức thiết đối với cấp ủy, chính quyền địa phương. Ngay từ những năm trước, nhiều lao động địa phương đã mạnh dạn tự tìm kiếm việc làm thông qua các nghề: Xây dựng, mộc, chế tác đá, lao động tự do… ở các địa bàn trong tỉnh. Đặc biệt, khi các doanh nghiệp trong khu công nghiệp Gián Khẩu đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh đã tạo cơ hội việc làm cho nhiều lao động, nhất là các lao động nữ.
Với nhu cầu tuyển dụng lao động hàng năm của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, nhất là các doanh nghiệp may mặc, nhiều lao động nữ của địa phương đã tìm kiếm việc làm phù hợp, không phải xa quê mà vẫn đảm đương được vai trò làm vợ, làm mẹ.
Bên cạnh đó, trên địa bàn xã cũng phát triển một số ngành nghề như: Chế tác đá mỹ nghệ, sản xuất vật liệu xây dựng…, góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động nam giới. Với 12 cơ sở chế tác đá mỹ nghệ và sản xuất vật liệu xây dựng hoạt động thường xuyên trên địa bàn đã tạo việc làm cho trên 100 lao động có thu nhập từ 3 triệu đồng/người/tháng.
Đối với diện tích canh tác còn lại là 180 ha, xã đã có chủ trương đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để tăng giá trị trên 1 ha canh tác, nâng cao thu nhập cho người nông dân. Nhiều diện tích ruộng trũng trước kia cấy lúa cho năng suất, thu nhập thấp, giờ được các hộ dân chuyển sang nuôi cá, mở rộng chăn nuôi gia súc, gia cầm theo hướng sản xuất hàng hóa…
Đến nay, số lao động có việc làm ổn định, thường xuyên ở Gia Xuân đạt tỷ lệ khoảng 70-80%, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã còn dưới 6%.
Bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, Gia Xuân cũng như nhiều địa phương khác còn gặp khó khăn khi nghề thêu ren truyền thống ở địa phương đang dần mai một do thu nhập từ nghề thấp hơn nhiều ngành nghề khác, kỹ thuật làm nghề lại "kén" người làm.
Mặt khác, đối tượng người lao động là người trung tuổi, nhất là phụ nữ khó khăn khi tìm kiếm việc làm vì phần lớn đối tượng này chưa qua đào tạo nghề, việc tiếp thu nghề cũng hạn chế… Một bộ phận người lao động đã qua đào tạo nghề nhưng chưa tìm được việc làm phù hợp với năng lực, sở trường và nhu cầu… Những khó khăn của xã Gia Xuân mong muốn tiếp tục được các ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, của huyện quan tâm và có thêm các giải pháp để giải quyết hiệu quả.
Lý Nhân