Không ngừng phát triển
Theo báo cáo của Liên minh HTX tỉnh, hiện nay toàn tỉnh có 341 HTX, trong đó 268 HTX nông nghiệp, thủy sản; 39 quỹ tín dụng nhân dân; 31 HTX phi nông nghiệp. Các HTX đều cố gắng mở rộng sản xuất, kinh doanh và nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của bà con xã viên và xã hội. Các HTX đã có những chuyển biến quan trọng, từng bước củng cố và phát triển, trong đó đã xuất hiện một bộ phận HTX mạnh dạn đổi mới, kịp thời chuyển đổi để thích ứng với cơ chế mới, hoạt động có hiệu quả. Điển hình như HTX nông nghiệp Đông Thượng (xã Khánh Thượng, huyện Yên Mô) hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đã biết khai thác lợi thế, mở rộng các loại hình dịch vụ, tạo lòng tin, đáp ứng tốt nhu cầu của xã viên. Hiện nay HTX đã hoạt động theo Luật HTX năm 2012, tất cả các dịch vụ được áp dụng theo quy chế hoạt động mới và đáp ứng 100% nhu cầu sử dụng các dịch vụ như làm đất, bảo vệ đồng điền, nước, vật tư nông nghiệp… của bà con xã viên. Hay HTX nông nghiệp Đại Thành (xã Khánh Thành, huyện Yên Khánh) là đơn vị đẩy mạnh đổi mới mô hình hoạt động, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho xã viên và đã được UBND tỉnh tặng cờ thi đua xuất sắc. Cùng với việc cung ứng tốt các dịch vụ nông nghiệp, những năm qua HTX nông nghiệp Đại Thành đã khuyến khích, tạo điều kiện cho xã viên xây dựng nhiều mô hình kinh tế cho thu nhập trên 100 triệu đồng như: mô hình trồng dưa xen lúa; mô hình trên trồng mướp đắng, dưới trồng rau rút, nuôi trạch, lươn, ốc; mô hình trồng rau rút giống, rau rút thương phẩm…
Nhìn chung, trong lĩnh vực nông nghiệp, các HTX cơ bản đảm nhiệm tốt một số khâu dịch vụ chủ yếu phục vụ sản xuất như: thủy lợi, bảo vệ thực vật; thú y; giống cây trồng; vật tư nông nghiệp; làm đất, khuyến nông... Một số HTX đã mở rộng thêm dịch vụ thu hoạch; áp dụng khoa học, kỹ thuật; tiêu thụ sản phẩm... Cùng với đó, các HTX đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chuyển đổi mô hình sản xuất hiệu quả. Các HTX cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới: tiến hành vận động thành viên dồn điền, đổi thửa, xây dựng các mô hình sản xuất nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi để triển khai, nhân rộng.
Các HTX phi nông nghiệp từng bước ổn định sản xuất, kinh doanh, tăng cường liên kết giữa các hộ sản xuất, đảm bảo cung ứng vật tư, nguyên liệu, kỹ thuật, cải tiến mẫu mã và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, năm 2014 đã thành lập mới 2 HTX vận tải và một số mô hình mới mang đặc thù lứa tuổi, giới tính, ngành nghề chuyên sâu như: HTX sản xuất, kinh doanh, dịch vụ Thanh niên, HTX sản xuất nấm, rau an toàn của Hội phụ nữ, HTX chăn nuôi của Hội nông dân, HTX Sinh Dược...
Cùng với đó, các Quỹ tín dụng nhân dân hoạt động với mô hình HTX đã thực hiện tốt các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ, kịp thời cung ứng vốn giúp nhân dân đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. Hiện nay, toàn tỉnh có 39 Quỹ tín dụng nhân dân với tổng dư nợ cho vay đến hết năm 2014 đạt 1.548 tỷ 992 triệu đồng; tỷ lệ nợ xấu là 0,85%.
Như vậy, những năm qua các HTX trong tỉnh đã không ngừng phấn đấu vươn lên, vượt qua những khó khăn, thử thách, từng bước thoát ra khỏi cơ chế quản lý cũ, hình thành mô hình HTX kiểu mới; các tổ hợp tác, HTX đã khẳng định được vai trò, vị trí của mình, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động
Mặc dù hoạt động HTX những năm qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, nhưng vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần có những giải pháp triển khai đồng bộ để đổi mới một cách căn bản và toàn diện. Hiện nay, hầu hết quy mô hoạt động HTX còn nhỏ, thiếu vốn, cơ sở vật chất kỹ thuật nghèo nàn, tỷ lệ HTX nông nghiệp chưa có đất, trụ sở còn cao, công nghệ sản xuất, nhân lực yếu. Một số HTX tuy hoạt động có lãi nhưng mức lãi còn ít, chưa tích lũy để tái đầu tư, mở rộng sản xuất. Các HTX hoạt động chưa đảm bảo theo quy định của Luật HTX năm 2012 còn nhiều. Trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ quản lý HTX chưa đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính quyền địa phương, cán bộ chuyên môn yếu và thiếu, bên cạnh đó cán bộ HTX không ổn định và chưa thật sự gắn bó với HTX.
Theo lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh, trong thời gian tới Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục tuyên truyền quán triệt, triển khai Luật HTX năm 2012 và các văn bản chỉ đạo khác về phát triển kinh tế tập thể để các HTX trên địa bàn thực hiện đổi mới phương thức hoạt động, đáp ứng được cơ chế thị trường hiện nay. Tăng cường nguồn lực và năng lực hoạt động của Quỹ Quay vòng phát triển HTX, Quỹ quốc gia về việc làm đảm bảo phát huy hiệu quả. Đẩy mạnh các hoạt động, tạo các nguồn lực, lồng ghép phát triển HTX vào các chương trình về việc làm, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới. Thực hiện đổi mới công tác xúc tiến thương mại phù hợp với yêu cầu của các HTX thu hút sự tham gia đông đảo của các đơn vị thành viên. Hỗ trợ nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ HTX. Chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các lớp bồi dưỡng cho Chủ tịch HĐQT, Giám đốc, kế toán các HTX, Quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn tỉnh đảm bảo hiệu quả, thiết thực theo hướng tăng cường trao đổi, học tập kinh nghiệm các mô hình hoạt động hiệu quả trên địa bàn tỉnh cũng như tỉnh ngoài.
Các HTX tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động. Năng động, sáng tạo, chuyển đổi giống, cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng cao, mở rộng các loại hình dịch vụ cung ứng, phục vụ thành viên, nhất là chế biến, bảo quản sản phẩm, đăng ký nhãn hiệu sản phẩm, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm n
Bài, ảnh: Hồng Giang