Dấu ấn sau 5 năm xây dựng nông thôn mới

Còn nhớ vào thời điểm đầu năm 2011, khi chương trình XDNTM được triển khai, các cấp, các ngành vẫn còn ngỡ ngàng lúng túng. Một số cán bộ cơ sở và đa số nhân dân nghĩ đây là Chương trình mà Nhà nước đem tiền, của về xây dựng nông thôn; xây dựng nông thôn mới là phá bỏ cái cũ, xây cái mới... nên có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước.

Dần dần các văn bản của Ban chỉ đạo Trung ương được hoàn thiện, nhất là Bộ tiêu chí Quốc gia; quy trình, bước đi đã rõ ràng; cơ chế, chính sách của Trung ương, tỉnh, huyện được ban hành; cùng với đó là công tác thông tin tuyên truyền được đẩy mạnh thì nhận thức của cán bộ và nhân dân về Chương trình đã rõ và cụ thể hơn.

Sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức với tư tưởng và quan điểm là: XDNTM là chương trình tổng hợp, rộng lớn và lâu dài, là chương trình của dân, do dân và vì dân, trong đó người nông dân là chủ thể và được hưởng lợi, Nhà nước đóng vai trò định hướng và hỗ trợ.

Thực hiện Chương trình với tinh thần "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra"; phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng cơ sở hạ tầng là quan trọng... Khi nhận thức đã rõ ràng với quan điểm đúng; có bước đi cách làm phù hợp, sáng tạo, đã đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới lan rộng ở các miền quê và thu hút cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, đã tạo ra những kết quả to lớn trong năm 2014 và 2015.

Bộ mặt nông thôn ở các miền quê có nhiều đổi mới, khởi sắc; đời sống của người nông dân được nâng lên cả về vật chất lẫn tinh thần. Đây chính là mục tiêu xuyên suốt của Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM mà Đảng và Nhà nước ta phát động. Cơ sở vật chất hạ tầng nông thôn từng bước được hiện đại hóa; đường, trường, trạm được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp; trong đó giao thông nông thôn được tập trung đầu tư nâng cấp.

Trong 5 năm qua, bằng các nguồn lực khác nhau, các địa phương trong tỉnh đã nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới 1.682 km đường giao thông; 386 cầu, cống; kiên cố 300 km kênh mương; 165 trường học các cấp; 32 nhà văn hóa xã; 309 nhà văn hóa thôn; 21 khu thể thao xã; 110 khu thể thao thôn; 32 trụ sở xã; 4 chợ khu vực; 789 nhà tạm, dột nát; di chuyển 600 km đường điện...

Tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách trong phát triển nông nghiệp, nông thôn như: Vụ đông, cánh đồng mẫu lớn, lúa chất lượng cao, dạy nghề, cơ giới hóa nông nghiệp, dồn điền, đổi thửa; thực hiện 23 đề án phát triển sản xuất, triển khai 353 mô hình, nhân rộng 82 mô hình; tập trung phát triển các khu, cụm công nghiệp, làng nghề nông thôn; tích cực chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất.

Năm 2015, giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác toàn tỉnh đạt 96,5 triệu đồng, tăng 32 triệu đồng so với năm 2011; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 24,24 triệu đồng/năm, tăng 11,04 triệu đồng so với năm 2011; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,35%, giảm 8,5% so với năm 2011.

Đã huy động được nhiều nguồn lực vào XDNTM với tổng nguồn vốn đạt 17.095 tỷ đồng; trong đó: Vốn từ ngân sách nhà nước 6.105 tỷ đồng (có 531 tỷ đồng vốn ngân sách tỉnh,  2.085 tỷ đồng vốn lồng ghép, vốn trực tiếp 2.281 tỷ đồng), chiếm 35,7%; vốn tín dụng 3.417 tỷ đồng, chiếm 20%; vốn doanh nghiệp 1.128 tỷ đồng, chiếm 6,6%; vốn nhân dân đóng góp 6.085 tỷ đồng, chiếm 35,6% (trong đó có 4.015 tỷ đồng quy đổi do nhân dân hiến đất, góp công với 10.810 công và 1.121,7 ha đất); vốn khác 360 tỷ đồng, chiếm 2,1%...

Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành và sự tham gia đồng thuận của người dân đến hết năm 2015, trong tổng số 119 xã XDNTM có 40 xã đã về đích, chiếm 33,5%; 2 xã đạt 15-18 tiêu chí, chiếm 2%;  34 xã đạt 10-14 tiêu chí, chiếm 28,5%; 43 xã đạt 5-9 tiêu chí, chiếm 36%.

Toàn tỉnh không còn xã đạt dưới 5 tiêu chí; bình quân đạt 12,7 tiêu chí đạt chuẩn/xã, tăng 7,9 tiêu chí/xã so với năm 2011. Với những thành quả và dấu ấn về XDNTM đã đưa Ninh Bình đứng trong tốp đầu của cả nước về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM.

Trường Sinh